ANKARA (ANKA)- Diyanet İşleri Başkanlığı, Kurban Bayramı nedeniyle dini ve ibadet amacıyla kurban kesmek isteyen vatandaşların kurbanlarını dini hükümlere, sağlık şartlarına ve çevre temizliğine uygun olarak, hayvana en az acı verecek şekilde bizzat kesmelerine veya vekalet yoluyla kestirmelerine yardımcı olunmasını düzenleyen bir tebliği yayınladı.
Tebliğle göre, kurban satış yerlerinin insan ve çevre sağlığı ve güvenliği ile hayvan hakları gözetilerek etrafı branda ile çevrili, üstü kapalı şekilde; yetiştirici, satıcı, alıcı ve diğer vatandaşların sosyal ihtiyaçlarını karşılayacak yerler (su, tuvalet, kapalı oturma yerleri vb.) de dikkate alınarak hazırlanacak. Kurban kesim yerleri dezenfekte edilecek. Kesim yerleri zemininde su biriktirmeyen, ışıklandırma ve havalandırması bulunan, sağlık ve temizlik şartlarına uygun mekanlardan seçilecek.
Şehir merkezlerine yakın köy ve kasabalarda bulunan besi çiftliklerinin (su, tuvalet, kapalı oturma yerleri vb.) de dikkate alınarak kurban kesim yeri de tesis etmelerini teşvik edecek. Kurban satış ve kesim yeri düzenleyerek vekaletle kurban kesim organizasyonu yapan özel sektör teşvik edilecek.
Tebliğe göre, vekaletle kurban kesimi” konusunda halkımız bilgilendirilecek ve teşvik edilecek. Kurban satış yerleri bayramdan 15 gün önce hazır hale getirilecek, bu tarihten önce hayvan hareketleri başlatılmayacak. Büyükbaş hayvanların satış yerlerinden kaçırılmaması, yularlarının, iplerinin uzun ve sağlam olması için üreticiler ve satıcılar, kesim esnasında kaçırılmamaları konusunda kasap ve kasap yardımcıları, kesim yerlerinde görüntü kirliliği oluşmaması için belediyeler tarafından gerekli tedbirlerin alınması temin edilecek.
-İLK ÜÇ GÜN KURBAN KESİLEBİLECEK-
Tebliğe göre, vaaz ve hutbeler başta olmak üzere yazılı ve görsel medyadan da yararlanarak kurban ibadeti ve kurban hizmetleri konusunda bilgilendirme ve eğitim çalışmaları yapılacak. Kurban kesiminin bayramın ilk üç günü yapılabileceği hususunda halkı bilgilendirilecek.
Başta kist, hidatik, şarbon, bruselloz, tuberkuloz, şap gibi hayvanlardan insanlara geçen (zoonoz) hastalıklar, sağlık, çevre sağlığı, temizlik, etin işlenmesi, pişirilmesi, tüketilmesi, sakatatların çöpe atılmaması, sokak hayvanlarına verilmemesi, toprak içine derince gömülerek imha edilmesi vb. konularda Kurban Rehberi’nden de yararlanarak vatandaşları aydınlatma faaliyetleri gerçekleştirilecek.
-KURBANLIK HAYVANLARIN HAREKETLİLİĞİ-
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın yayımladığı tebliğ de, kurban öncesi kurbanlık küçük ve büyük hayvanların hangi koşullarda nasıl büyük şehirlere sevk edileceği de belirlendi.
Buna göre, hayvanların pazarlarda ve özellikle satılamayanların geri dönüşlerinde herhangi bir risk taşımaması için, sevk öncesi Yurtiçi Veteriner Sağlık Raporlarının düzenlenmesinde 2009 yılı Hayvan Hareketleri Genelgesi hükümlerine göre hareket edilecek. Özellikle şap hastalığı yönünden aşı ve bağışıklık sürelerine dikkat edilecek. Kurbanlık satış yerlerine girişlerde ise bu belgeler mutlaka kontrol edilecek.
Türkiye genelinde Eylül-Ekim aylarında yürütülen sonbahar dönemi şap aşılama kampanyasında aşılatılmayan veya aşılama tarihi 6 aydan önce ya da aşı yapıldıktan sonra en az 15 gün geçmeyen büyükbaş hayvanların, yeterli koruma oluşmaması nedeniyle, iller arası nakillerine izin verilmeyecek.
Aşılama tarihi 4 aydan önce olan ya da aşı yapıldıktan sonra en az 15 gün geçmeyen küçükbaş hayvanların, yeterli koruma oluşmaması nedeniyle, iller arası nakillerine izin verilmeyecek.
-İSTANBUL’A HAYVAN SEVKİ-
Tebliğe göre, Trakya bölgesindeki illere (İstanbul ve Çanakkale’nin Trakya bölgesinde kalan kısmı dahil) kesim amacıyla mezbahalara sevk edilenler hariç olmak üzere kurbanlık büyükbaş ve küçükbaş hayvan sevkleri yapılmayacak. Trakya bölgesi illerinden İstanbul’a getirilen büyükbaş ve küçükbaş hayvanlardan satılamayanların Trakya bölgesine geri dönüşleri engellenerek en yakın mezbahada kestirilmeleri sağlanacak. Bu durum Veteriner Sağlık Raporu düzenlenirken hayvan sahibine özellikle bildirilecek.
İl ve ilçeler arası sevki talep edilen fakat küpelenerek tanımlanmamış, veri tabanına kaydedilmemiş ve yanlarında pasaportları bulunmayan kurbanlık sığır cinsi hayvanların sevklerine izin verilmeyecek.
Kurbanlık hayvanlar için sevk raporları düzenlenmeden önce kulak küpe numaraları TÜRKVET veteriner bilgi sistemi veritabanından mutlaka kontrol edilerek hayvanların veritabanındaki bilgileriyle uyum gösterip göstermediğine bakılacak.
Kulak küpesi ve pasaportu bulunan sığır cinsi hayvanların sevk raporlarının ilgili hanesine kulak küpe numaraları yazılacak, gerektiğinde kulak küpe numaraları mühürlü ve imzalı olarak ayrı bir kağıda listelenerek sevk raporuna iliştirilecek ve sevk raporunun üzerine “Kurbanlık” ibaresi yazılacak.
-KURBANLIKLARIN TAŞINMASI VE SEVK ÖNLEMLERİ-
Tebliğ ile kurbanlık hayvanların yüklenmesi, taşınması ve boşaltılması ile ilgili konularda belirlendi. Buna göre, nakil araçları hayvanların güvenli bir biçimde nakledilmelerini sağlamak amacıyla, üzerleri hava şartlarına uygun ve hayvanlara yeterli hava sağlayacak şekilde kapatılacak, kapakların sağlam ve hayvanların atlama ve kaçmalarını engelleyecek şekilde olması sağlanacak. Hayvan nakledecek araç ve konteynırlara dışarıdan görülecek
Canlı hayvanlar yüklenmeden önce ve boşaldıktan sonra nakil araçları etkili dezenfektanlarla mutlaka dezenfekte edilecek. Hayvanların nakil vasıtalarına aşırı yüklenmelerine, nakliye sırasında yaralanma veya gereksiz yere acı ve ıstırap çekmelerine neden olabilecek nakil vasıtaları ile sevklerine izin verilmeyecek.
Hayvanların sevkinde, özellikle İstanbul, Çanakkale, Bolu, Sivas, Tokat (Niksar), Gaziantep (Nizip), Ankara (Kulu Kavşağı), Adana (Pozantı), Malatya, Kayseri (Pınarbaşı), Bitlis (Tatvan) Kahramanmaraş (Pazarcık), Afyon, Eskişehir (Sivrihisar) merkezlerinde Emniyet ve Jandarma teşkilatlarıyla gerekli koordinasyon sağlanarak daha etkin denetim ve kontrol yapılacak.
-KURBAN SATIŞ YERLERİ-
Tebliğ, kurbanlık hayvan satış yerlerine yönelik alınacak önlemleri de belirledi. Buna göre, kurbanlık hayvanlar hayvan park, pazar ve panayırları ile hayvan borsalarının yanı sıra Komisyonlarca alınan kararlar doğrultusunda belirlenen kurbanlık hayvan satış yerlerinde ve özel kurbanlık kesimi yapılacak işletmelerde alınıp satılacak. Bu tür önceden belirlenen yerlerin dışında kurbanlık hayvan alım ve satımlarına izin verilmeyecek. Bu konuda yetiştiriciler ve satıcılara kurbanlık satış ve kesim yerleri konusunda önceden tarım müdürlüklerince eğitim verilecek. Kurbanlık hayvan alım satım yerlerinin sayısı mümkün olduğunca asgari düzeyde tutulacak, denetim ve kontrol hizmetleri aksatılmadan sürdürülecek.
Kurbanlık hayvan satış yerlerinde değişik bölgelerden hayvanlar bir araya geldiğinden satılamayan hayvanların geri dönüşlerinde hastalık bulaştırma riski bulunduğu belirtilen tebliğe göre, bu nedenle satış yerlerine gelen hayvanlar giriş ve çıkışlarda mutlaka bulaşıcı hastalıklar yönünden kontrol edilecek ve hastalıklı hayvanların nakline izin verilmeyecek.
-KURBANLIKLAR NERDE KESİLECEK-
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın tebliğine göre, Kurbanlık hayvanlar, şehir ve kasabalarda çalışma izni almış mezbaha ve kombinalar ile Komisyonların önceden belirlediği kesim yerlerinde; köylerde ve önceden belirlenmiş kesim yeri bulunmayan yerlerde, kendi bahçelerinde usulüne uygun olarak ve çevreye zarar vermeyecek şekilde kesilecek. Cadde, sokak ve park gibi kamu alanlarında kurbanlık hayvan kesimleri yapılmayacak.
Kurban kesim yerlerindeki atıkların, kan ve diğer organların herhangi bir çevre kirliliğine sebep olmalarının engellenmesi için gerekli önlemler alınacak. Kesilen hayvanlara ait hastalıklı organlar kesim sırasında oluşan artıklar ile özellikle kist hidatikli karaciğerler ve akciğerler kesinlikle kedi ve köpeklere verilmeyecek, uygun şekilde hazırlanmış, kedi ve köpekler tarafından çıkarılmayacak derinlikte çukurlara gömülerek imhası sağlanacak.
Kesim yeri olarak değerlendirilebilecek alternatifler de şöyle belirlendi: Üstü kapalı semt pazarları, araç yıkama yerleri ve kapalı otoparklar, kurbanlık satış yerleri yanına kurulacak kesim yerleri, imkanları ve yerleri müsait olan belediyelerce, şehirlerin belirli yerlerine yapılacak olan kurbanlık hayvan kesim yerleri.
-KURBAN KESİMİNDE ÇEVRE ÖNLEMİ-
Tebliği ile kurban hizmetleri kapsamında alınacak çevresel önlemlerde belirlendi.
Buna göre, bayram öncesi kurban satışı süresince ve bayram süresince belediyeler, çevre kirliliğine neden olunmaması için dikkat edilmesi gereken hususlar ve denetim esaslarına ilişkin hazırlanan bir yönetim planı çerçevesinde yeterli sayıda temizlik ekiplerini, araçlarıyla birlikte düzenli olarak çalışır halde tutacaklar. Özellikle bayramın ilk iki günü temizlik elemanı ve atık toplama aracı sayısı arttırılacak.
Belediyeler, satış ve kesim yerlerinde kurban atıklarını düzenli bir şekilde günlük olarak ve sıhhi şekilde toplayacaklar ve çevre ve insan sağlığına uygun şekilde bertarafını sağlayacaklar. Büyükşehir belediyelerince, varsa transfer istasyonları ve atık bertaraf tesislerinde bayram süresince hizmet verilecektir. Toplu kurban satış ve kesim yerlerinde temizlik amaçlı yeterli miktarda su sağlanacak.
Ayrıca özel mülkünde kurban kesimi konusunda da alınacak önlemler de belirlendi.
Bu arada, kurban hizmetlerinin denetlenmesi İçişleri, Sağlık, Tarım ve Köyişleri ile Çevre ve Orman Bakanlıkları, Diyanet İşleri Başkanlığı, emniyet birimleri, belediye başkanlıkları ve Türkiye Diyanet Vakfı ekiplerince yapılacak. Kurallara uymayanlara ilgili hükümler çerçevesinde işlem uygulanacak. (ANKA)