Bir cilt hastalığı olan kurdeşen her ne kadar kendi kendine geçebilecek olsa da kurdeşene neden olacak şeyleri bilmekte fayda var. Nitekim kurdeşende, oluşturduğu semptomlardan ziyade altında yatan sebep araştırılarak alerjik bir reaksiyona bağlı oluşup oluşmadığı tespit edilmelidir. Kurdeşen nedir, nasıl geçer? İşte detayları...
Ürtiker olarak da bilinen ve kurdeşen dökmek olarak tabir edilen cilt rahatsızlığı, vücudun her yerinde görülebilen şişkinliklerdir. Genellikle kırmızı, pempe ya da ten renginde görülebilen kurdeşen hastalığı, kaşıntıya, batmaya ya da acıya neden olur. Kurdeşen, pek çok vakada birkaç gün içerisinde kendiliğinden geçer. Alerjik reaksiyona bağlı oluşan kurdeşende, anti alerjik ilaçların kullanımı kurdeşenin ortadan kalkmasını sağlar. Ancak kronik kurdeşen vakalarında alerjen faktör ortadan kaldırılmadığı sürece bu kızarıklık ve şişlikler oluşmaya devam eder.
Kurdeşen bulaşıcı mıdır sorusuna yanıt vermek gerekirse, toplumdaki genel kanının aksine bulaşıcı değildir. Dış etkenlere bağlı olarak vücutta histamin seviyesinin artmasından dolayı oluşan kurdeşen yapıları başka bir kişiye sıçramaz. Bazı durumlarda aynı ortamda bulunan kişilerde, aynı anda ürtiker görülebilir. Bunun sebebi hastalığın bulaşması değil, aynı alerjene maruz kalınması ya da aynı risk faktörünün (örneğin stres) kişileri etkilemesidir.
Kurdeşen tedavisine başlayabilmek için öncelikle vücudunuzda oluşan kabarcıkların gerçekten kurdeşen olup olmadığı anlaşılmalıdır. Nadir olmakla birlikte bazı durumlarda haşere saldırıları da kurdeşene benzer semptomların oluşmasına neden olabilir. Doktorunuz fiziksel bir muayene ile bunu kolaylıkla tespit edebilir. Eğer fiziksel muayeneden sonuç alınamadıysa tam kan sayım testi ile histamin seviyesi kontrol edilir ve gerekli görülmesi halinde alerji testi de istenebilir.
Alerjiye ya da başka bir enfeksiyona bağlı olmayan kurdeşen vakalarında çoğu zaman yazılan ilaçlar, semptomların yarattığı rahatsızlığı azaltmaya yöneliktir.
Kurdeşen nasıl geçer sorusunun yanıtı hastalığın oluşumuna neden olan etkene göre değişir. Alerjik reaksiyona ya da strese bağlı oluşan kurdeşende ise öncelikle tetikleyici faktör ortadan kaldırılmalıdır. Durumun şiddetine bağlı olarak iğne ya da hapla tedavi tercih edilebilir. Stres kaynaklı ürtikerde ise hastanın psikolojik destek alarak stres kaynağından uzaklaşması sağlanır.
Kurdeşen oluşumuna pek çok şey neden olabilir. Genel olarak alerjik reaksiyona bağlı görülen kurdeşen, ilaçların yan etkileri, tüketilen gıdalar, bulunan ortamda yer alan bir madde ya da yoğun stresten dolayı da oluşabilir. Eğer ciltteki şişlikler altı hafta içerisinde kendiliğinden yok olmadıysa kronik kurdeşen ihtimali değerlendirilir. Alerjenlere maruz kalmanın yanı sıra:
Kurdeşen yaygın olarak, tüketilen bir gıdaya ya da maruz kalınan bir dış etkene bağlı olarak oluşan alerjik reaksiyondan kaynaklanır. Alerjik reaksiyon oluştuğunda, vücut kan içerisinde histamin salgılamaya başlar. Histaminler, vücudun kendini enfeksiyona ya da dış işgalcilere karşı korumak için ürettiği bir kimyasaldır. Ancak ne yazık ki bazı kişilerde histaminler kurdeşen oluşumuna neden olan şişme, kaşıntı gibi pek çok belirtiye neden olur. Eğer kişide polen, ilaçlar, gıda, hayvan ya da haşere gibi sabit alerjiler varsa, kurdeşen oluşumunu engellemek için öncelikle bu hastalığın ortadan kaldırılması ya da kontrol altına alınması gerekir.
Stres de tıpkı alerjik reaksiyon gibi vücudun histamin salgılanmasına neden olur. Aşırı histamin salgılanması, cilt yüzeyinde kızarıklık ve kaşıntıyla beraber, dokusal lezyonlar ve ağrı hissine neden olur. Stres, bağışıklık sistemini tetikleyerek aşırı histamin salgılanmasına neden olan faktörlerden biridir.
Bunların haricinde vücutta kalıcı ya da geçici kurdeşen oluşmasına pek çok şey neden olabilir.
Kurdeşene ne iyi gelir? Bazı bitkilerin, artan histamin seviyesini düşürerek kurdeşene iyi geldiği bilinmektedir. Ancak bu yöntemler yalnızca akut ürtikere ya da kronik kurdeşenin yarattığı belirtilerin hafifletilmesine iyi gelir. Kurdeşenden kalıcı olarak kurtulabilmek için histamin seviyesini düzenli olarak yükselten etkenden kurtulmak gerekir.
Yapılan bilimsel bir araştırmada, maydanozun histamin salgılanmasını durdurduğu gözlemlenmiştir. Bir demet maydanozun suyunu çıkararak, domates ya da havuç suyuyla karıştırarak içebilirsiniz. Bu, histamin seviyesini düşürerek semptomların yarattığı rahatsızlıkları azaltabilir.
Zencefil, pek çok hastalığa iyi gelen mucizevi bir baharattır. 250 gram zencefili dört litre oda sıcaklığındaki suya koyup 5-10 dakika kadar bekleyin. Oluşan bu solüsyonu banyo küvetine doldurarak özellikle kurdeşen oluşan bölgelere değecek şekilde suyun içine girin. Bir süre bekledikten sonra vücudunuzu ılık su ile durulayın.
Domuzotu tohumlarından yapılan çay, kurdeşen, egzama ve sedef yaralarının giderilmesinde kullanılabilir. 750 mililitre kaynar suya katacağınız iki çay kaşığı tohumu 15-20 dakika kadar demlendirin. Çay, oda sıcaklığına düştüğünde bir sünger aracılığıyla vücudunuzda etkilenen bölgelere sürerek kurdeşenden kurtulabilirsiniz.
Kurdeşen tedavisinde papatya çayı kullanımı iki ucu keskin bıçak gibidir. Doğal bir antihistaminik olan papatya, bazı bünyelerde alerjik reaksiyona sebep olarak histamin seviyesinin aşırı yükselmesine ve ürtikerin artmasına neden olur. Eğer papatyaya alerjiniz olmadığından eminseniz, demlediğiniz papatya çayını banyo suyunuza katarak kurdeşen oluşmuş bölgelerinize uygulayabilirsiniz.
Akut yani geçici kurdeşen ve belirtileri birkaç gün ya da birkaç hafta içerisinde kendiliğinden geçer ancak kronik kurdeşende;
Vücudun her yerinde ten rengi ya da kırmızı renkte kabarcıklar
Kronik kurdeşene sebep olan faktörle paralel ilerleyen ve çeşitli şekillerde oluşan şişlikler
Sürekli kaşınma isteği
Dudaklarda, göz kapaklarında ya da yutakta ağrıya neden olan şişme belirtileri gözlemlenir.
Bu semptomlar, kronik kurdeşene neden olan faktör ortadan kaldırılmadığı sürece haftalarca, aylarca hatta yıllarca görülebilir.
Alerjik bünyeye sahip kişilerde ürtiker görülme riski çok daha fazladır. Ayrıca düzenli ilaç kullanmaları gereken kişilerde zaman içerisinde bu ilaçların yan etkilerine maruz kalabileceklerinden kurdeşen dökme riskleri artar. Alerjik reaksiyonu tetikleyici unsurlara çok fazla maruz kalan kişiler de ürtiker oluşumuna daha açıktır. Vücutta histamin salgılamayı tetikleyici bir başka enfeksiyon ya da kalıcı bir rahatsızlık varsa, bu kişiler kurdeşene karşı daha dirençsiz olurlar.