Lenfödem Hastalığına Karşı Dar Ve Sıkı Giysilerden Kaçınılmalı

Acıbadem Kayseri Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Emine Eda Kurt, lenfödem hastalığının, lenf düğümleri ve lenf kanallarının hasara uğramasıyla, lenf dolaşımının bozulması sonucu kol, bacak ve gövdede şişme olarak tanımlandığını belirtti. Kolda ve bacakta hissizlik, sertlik ve ağrı gibi belirtiler veren lenfödemin özellikle kanserli hastaları tehdit ettiğine dikkat çeken Kurt, lenfödem hastalığının etkilerinin azaltılmasında fizik tedavinin önemli bir etkisi olduğunu; kişilerin hastalığa karşı dar ve sıkı giysilerden kaçınması gerektiğini vurguladı.

Lenfatik sistem, lenf damarları ve lenf düğümlerinden oluşan bir organ sistemi olarak tarif ediliyor. İkinci bir dolaşım sistemi olarak tanımlanabilecek lenf sistemi, yapısı itibariyle dolaşım sisteminden farklılık gösteriyor. Genel olarak bağışıklıkta rol alan sistem, içeriği kan damarlarından farklı olarak vücut yağları ve vücudun korunmasında görevli hücrelerden oluşuyor. Acıbadem Kayseri Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Emine Eda Kurt, lenfatik sistemin bozulması durumunda dokudan yeterli ölçüde lenf sıvısı emilmesi azaldığını ya da imkansız hale geldiğini söyledi. Kurt, zaman içinde bu dokuda biriken sıvının gözle görülür ve elle hissedilir bir şişkinlik oluşturduğunu aktararak, “Lenfatik sistemin bozulması doğuştan yani gelişimsel nedenlerle oluşan primer lenfödem ya da genellikle ameliyat, radyoterapi, enfeksiyon veya yaralanma gibi faktörlerden kaynaklanan sekonder lenfödem olabilir. Günümüzde kanser hastalığının artmasıyla birlikte en sık meme kanserli hastalarda hastalıkla birlikte, ameliyat sonrası veya radyoterapi sonrasında kolda görülmektedir. Yapılan çalışmalar, koltuk altındaki lenf düğümleri çıkarılan hastalarda yüzde 40 oranında lenfödem geliştiğini göstermektedir. Bu çıkarılan lenf düğümü sayısı ile de ilişkilidir.” dedi.

Lenfödem teşhisin ancak bir uzman hekim tarafından konulabileceğini anlatan Dr. Kurt, şu bilgileri verdi: “Muayenede çeşitli ölçümlerle hangi tür ödemin söz konusu olduğu belirlenir. Eğer teşhisiniz kesinlik kazanmamış ise tanı amacıyla ultrason, indirekt lenfografi ve lenfosintigrafi gibi görüntüleme yöntemlerinden de faydalanılır. Evre 0'dan Evre 3’e kadar 4 evresi vardır. Özellikle meme kanseri operasyonu geçiren hastalar mutlaka ameliyat sonrası bir fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanın takibine girmelidir. Çünkü hasta kolunda lenfödemi kendi fark eder hale geldiğinde çoktan ileri evre bir lenfödem o bölgede oluşmuştur ve ileri evrenin tedavisi başlangıç evresinden daha zordur.”

Dr. Eda Kurt, hastalığın evresine göre masaj, pnömotik kompresyon, bandajlama, kompresyon giysisi, kinezyolojik bantlama tekniklerinden bir veya birkaçı tedavide kullanıldığını aktardı. Kurt, "Tedavide hekimin yapması gerekenler yanında hastanın tedaviye cevap alabilmesi için uyması gereken kurallar da vardır. Lenfödem olan bölgede kızarıklık, şişlik ya da ısı artışı olduğunda hemen doktora başvurmalıdır. Bu bölgenin diğer vücut bölgelerinden çok daha kolay ufak bir yaralanmayla bile enfeksiyon riski taşıdığını unutmamak gerekir. Şişlik olan uzuvun (yani kolun ya da bacağın) travmalardan, küçük kesilerden bile korunması gerekir. Tırnak bakımı çok dikkatli yapmalıdır. Lenf ödem olan uzuvlardan kan aldırmak ya da iğne yaptırmaktan kaçınmalıdır. Mümkünse tansiyon bile ölçülmemelidir.” diye konuştu.

Dar ve sıkı giysilerden kaçınılmasını isteyen Kurt, “Çok sıcak ve soğuktan korunmalıdır. Sıcak banyoda, saunada ve güneşte uzun süre kalmamak gerekir. Ayrıca başlangıçta belirtildiği gibi lenf sistemiyle daha çok vücudun yağ içeriği taşındığından kilolu hastaların kilo vermesi de tedavisine çok yardımcıdır. Yağlı yemeklerden ve yüksek kafein içeriği olan (çok fazla çay, kahve gibi) gıdalardan uzak durulmalıdır. Protein içeriği yüksek, karbonhidrat ve yağ içeriği düşük beslenme şekline geçilmelidir.” tavsiyelerinde bulundu.