Libido, genel tanımı ile cinsel aktivite ya da cinsel dürtü isteğini ifade etmek için kullanılan bir kavramdır. İnsan vücudunda hem kadınlarda hem de erkeklerde bulunan androjen hormonları olarak da bilinen testosteron ile ilişkilidir. Libido doğal ya da faktörlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Cinsel ilişki için dürtü duyma ve tatminlik duygusundaki yükselme olarak tanımlanabilen libido, uzun yıllardır üzerinde çalışmalar yapılan bir konudur. İlk defa 1894 yılında ortaya atılan libido kavramı, günümüz dünyasında sıklıkla duyulan ve birçok yönüyle merak edilen bir kavramdır. Libido kavramının ortaya çıkışından beri günümüze kadar yapılan çeşitli çalışmalar ile libidoyu artıran ve azaltan nedenler incelenmeye çalışılmıştır.
Libido, bir kişinin cinsel aktivitelerle ilgili duyduğu arzu veya isteğini ifade eder. Libido; seks hormonları ve nörotransmiterler gibi biyolojik unsurlardan, karakteristik ve stres gibi psikolojik unsurlardan ve iş yaşamı veya aile yaşamı gibi sosyal faktörlerden etkilenir. Libido, kelime anlamı olarak Latincede "hoşlanmak" veya "arzu etmek" anlamında kullanılan libere sözcüğünden ortaya çıkmıştır.
Psikolojik incelemelere göre, bir bireyin dürtüsü bastırılabilir veya süblimleştirilebilir. Buna göre, bir birey cinsel aktivitelere yönelik bir istek duyabilir, ancak bu isteğe yönelme fırsatına sahip olmayabilir veya bireysel, ahlaki veya dini sebeplerden dolayı bu isteğe göre hareket etmekten geri durmayı tercih edebilir. Bir kişi gerçek bir cinsel istek hissetmeden de cinsel aktivitede bulunabilir. Stres, hastalık, hamilelik ve diğer nedenler dâhil olmak üzere pek çok unsur insanın cinsel dürtüsünü etkileyebilir. 2001 yılında yapılan araştırmalar sonucunda, erkeklerin ortalama olarak kadınlardan daha fazla cinsel isteğe sahip olduğu görülmüştür.
Cinsellik, insanın diğer bir kişi ile cinsel olarak yakın ilişki kurmasına verilen isimdir. Bir başka insanlarla cinsel olarak ilişki kurmak için duyulan istek ve dürtüye ise libido ismi verilir. Birey; kendi libido ölçeğine göre cinsel aktivite ve düşüncelere ilgi duyar ve bu oranda bir cinsel yaşama sahip olur. Çeşitli faktörler nedeniyle libido oranında düşme yaşanması durumunda ise bireyin cinselliğe olan isteği azalabilir. Bu durum ise sağlıklı bir cinsel yaşamın sürdürülememesini tetikler. Libido düşüklüğü, cinsel aktivite esnasında isteksizlik, çiftlerin hayatında büyük sorun oluşturmaktadır. Kısaca libido, cinsel yaşamı yönetmekte ve sağlıklı bir cinsel yaşam da sağlıklı bir hayatı beraberinde getirmektedir. Bundan dolayı istenmeyen bir durum olarak ifade edilen libido düşüklüğü tedavi edilmesi gerekir. Bireyin ruhsal durumuna göre değişiklik gösteren libido seviyesi, fizyolojik faktörlerle de ilişkilidir. Bu açıdan libido düşüklüğü nedenleri ise şöyle sıralanabilmektedir:
Libido yüksekliği, kişinin cinsel dürtülerinin yoğun olması ve cinsel isteğin arttığı durumları ifade eder. Libido seviyeleri bireyden bireye değişiklik gösterebilir ve pek çok faktör libido seviyesini olumlu ve olumsuz yönde etkileyebilir. Bu faktörlerden bazıları şu şekildedir:
Hormonal değişiklikler: Hormonların dengesizliği libido seviyesinde ciddi bir etkiye sahip olabilir. Testosteron hormonu, cinsel dürtü ve cinsel isteğin yükselmesinde oldukça etkilidir. Hormonal iniş çıkışlar, doğal yaşlanma süreci, hormonal tedaviler veya diğer sağlık sorunları gibi unsurlar libido seviyesini etkileyebilir.
Stres düzeyi: Yüksek oranda stres, vücutta bulunan hormon seviyelerini etkileyerek libido seviyesinde olumsuz etkilere neden olabilir. Stresli bir hayat tarzı veya stresli olaylar, cinsel isteğin azalmasına neden olabilirken, bazı kişiler için stresli olaylar libido artışına yol açabilir.
Ruh hâli ve duygusal durum: Depresyon, anksiyete, öfke veya heyecan gibi ruh hâli değişimleri libido üzerinde etkili olabilir. Bazı kişiler için duygusal olarak daha istekli olmak, cinsel isteğin artmasına ve libido yüksekliğine yol açabilir.
İlaçlar ve tıbbi durumlar: Bazı ilaçlar, özellikle antidepresan, antipsikotik ve kan basıncı düzenleyiciler gibi ilaç türleri, libido üzerinde etkili olabilir. Ayrıca, birtakım tıbbi durumlar ve rahatsızlıklar da libido seviyelerini etkileyebilir. Örneğin, tiroid problemleri, diyabet ve hormonal iniş çıkışlar libido üzerinde etkilere neden olabilir.
Libido yüksekliğinin sebepleri insandan insana farklılık gösterebilir. Ayrıca birden fazla faktör de etkili olabilir. Libido seviyesinde belirgin değişiklikler fark eden kişilerin bir sağlık uzmanına danışması önerilir.