Hamilelikte, büyüyen bebeğin kalça bölgesindeki toplar damarlara bası yapması ve sık rastlanılan kabızlık nedeniyle ve doğum sırasındaki ıkınma sonucunda, % 10-40 oranında hemoroid ve bacaklarda varisler daha sık görülür. Lohusalarda hemoroidler; makatta kaşıntı, makattan kanama, makatta yanma ve makatta ağrı gibi yakınmalara neden olurlar. Hamileliğin son döneminde (üçüncü trimester) % 8-10 civarında olan hemoroid pıhtılaşması oranı, lohusalık döneminde % 20’ye dek çıkabilmektedir.
Lohusalıkta hemoroid oluşumunu önlemek için neler yapılabilir?
Bol su ve lif tüketerek kabızlıktan korunmak, kısa ve düzenli yürüyüşler yapmak, doktor denetiminde lif takviyesi veya lif içeren bitkisel ilaçlar kullanmak, kalça (pelvik) tabanı kaslarını güçlendirmeye yarayan Kegel egzersizlerini düzenli olarak yapmak, uzun süreli oturma veya uzun süreli ayaktan durmadan kaçınmak, uzanma ve yatma sırasında sol yanına uzanmak hemoroid oluşumunu önlemek için yararlıdır. Kegel egzersizleri bir Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı olan Arnold Kegel tarafından 1940 yılında idrar kaçırma sorunu olan kadınlar için tanımlanan egzersizlerdir. Buradaki ana amaç; çatı kemiği (pelvis veya leğen kemiği) tabanında yer alan ve doğum nedeni ile zayıflayan veya bası altında kalan kasları güçlendirerek, idrar ve gaz ve dışkı kaçırma gibi sorunların oluşmasını engellemektir. Aynı şekilde, Kegel egzersizleri ile makat ve kadınlık organındaki (vajina) kan akımı artacağından bu bölgede doğum sonrasında yara iyileşmesi de hızlanır. Makattan gaz çıkışını önlemek için nasıl makat kasılırsa, aynı mantıkla hem makat ve hem de kadınlık organı kasılır ve bir kaç saniye bekledikten sonra gevşetilir. Kasma hareketi, bacakların bitiştirilmesi, kalça kaslarının kasılması veya nefesin tutulması ile gerçekleştirilir. Bu egzersizi günde 15 defadan 5 set (75 kez) ve dört ayrı zaman diliminde toplamda 300 kez yapmak gerekir. Aynı şekilde, bu eğitimi almış olan gebe kadınlar, yeterince kasılma olup olmadığını anlamak için doktorlarının izni ile temiz parmağını kadınlık organı (vajina) içine yerleştirdikten sonra kendilerini kasıp parmağın bu kasılmayı hissedip hissetmediğini kontrol edebilirler.
Hamilelikte hemoroid sorunu varlığında ne yapmalı?
Bu sorun için bir Genel Cerrahi Uzmanı’na muayene olmak yararlı olur. Sadece bağırsak ve makat sorunları ile ilgilenen cerrahlara ise kolorektal cerrah veya proktoloji uzmanı adı verilir.
Prof. Dr. Korhan Taviloğlu