LYM yani bir başka deyişle lenfositler, aynı zamanda LY ve LYMPH olarak da adlandırılır. Beyaz kan hücresinin bir türü olan lenfositler (LYM), vücudun bağışıklık sistemini güçlendirir. Bakterilerin, virüslerin, parazitlerin ve mantarların neden olacağı enfeksiyonlara karşı koruma sağlayan LYM, kemik iliği, dalak ve lenf bezlerinde üretilir. Kandaki LYM normal değerleri dışında lenfositlerin düşüklüğü veya yüksekliğinin hangi hastalıklara neden olduğu ya da neden yükseldiği ve düştüğünü bilmek önemlidir.
Lenfosit, bir akyuvar tipi olup kandaki lökositlerin yarısını oluşturur. Kök hücrelerden üreyen lenfositler, vücutta kemik iliği, dalak ve lenf bezleri tarafında üretilir. Büyük kan dolaşımında bulunan lenfositler, üç çeşittir. Bunlar T, B ve NK (Doğal öldürücü) hücreler olarak sınıflandırılır. Kanda dolaşan lenfositlerin ortalama %80’ini T hücre, %10’unu B hücre, geri kalan %10’unu ise NK hücreler oluşturmaktadır.
Doğal öldürücü hücreler (NK lenfositler), doğal bağışıklığın sayılan bu tür, virüsler tarafından enfekte olmuş hücrelere karşı savunmada önemli rol oynarlar. Normal ve enfekte olmuş hücreleri ayırmak için yüzey proteinlerini düzeyini algılama kabiliyeti vardır.
T-lenfositler, kanda dolaşan LYM oranının yüzde 80’ini oluşturur. B-lenfositlerin aktivasyonunda görev yapan T-lenfositler, hücresel bağışıklılıktan sorumludur.
B-lenfositler ise antiko üretiminde sorumludurlar.
Lenfositlerin kandaki değeri, hemogram (kan sayımı) ile tespit edilir. Ve LYM normal değeri 1000 – 4800 µl (mikrolitre) civarıdır. Bu değerlerin dışında olduğu zaman LYM düşüklüğü veya yüksekliği olarak adlandırılır.
Kan sayımı ile tespit edilen LYM değerinin yetişkinlerde 1000 mikrolitre altına, çocuklarda ise 3000 µl altında olması halinde lenfosit düşüklüğü görülür. Bu ise kan hücrelerinin yüzde 15 altına inmesi demektir. Bu durumda lenfositlerin az olması nedeniyle vücudun enfeksiyonlara karşı savunması zayıflar. Bu da birçok hastalığa yakalanma riskini artırır.
Kandaki LYM değerinin mikrolitrede 1000 hücrenin altına inmesine lenfosit düşüklüğü adı verilir. Bu duruma ise grip ve hepatit gibi bulaşıcı hastalıklar, bağışıklık sistemi bozuklukları gibi etkiler neden olmaktadır.
İlerlemiş malign hastalıklar (Lösemi, lenfoma gibi kanserler)
Evre II-III Hodgkin hastalığı (bağışıklık sistemindeki hücrelerde başlayan bir kanser)
Kalıtsal immünglobulin hastalıkları (Bağışıklık sistemi bozuklukları)
Aplastik anemi (kemik iliğinin yeteri kadar veya hiç yeni hücre üretememesi durumu)
Ağır sol kalp yetmezliği
Kemoterapi
Radyoterapi
Cushing sendromu
Stres
Myastenia gravis (otoimmun bir sinir-kas hastalığı)
Böbrek yetmezliği
Miliyer tüberküloz (tüberküloz basilinin hematojen yolla kana geçmesiyle oluşan tüberküloz formu)
LYM düşüklüğü yani lenfosit yetersizliği diyeceğimiz bu duruma yukarıda bazı olaylar ve hastalıklar neden olabilir. Vücut savunmasında çok önemli rol oynayan lenfositlerin düşük olması ciddi bir durum olup aşağıdaki belirtileri yaşıyorsanız önlem almak için doktorunuza başvurmalısınız. LYM düşüklüğü belirtileri şöyle;
1- Lenf bezlerinde veya dalakta büyüme, kanser veya HIV vürüsü nedeniyle olabilir.
2- Solunum yolu virüs enfeksiyon belirtisi olan öksürük, burun akıntısı ve ateş
3- Alopesi, egzama, piyoderma, telanjiektazi gibi deri anormallikleri
4- Bağışıklık sistemi bozukluğu belirtisi olan bademciklerin veya lenf düğümlerinin küçülmesi
5- Sistemik lupus eritematozus belirtileri sayılan ağrılı ve eklemlerde şişlik veya romatoid artrit. Bu hastalık bir nevi otoimmun bir romatizmal hastalıktır.
Lenfositoz olarak adlandırılan lenfosit yüksekliği, kanda fazla miktarda lenfosit bulunması demektir. Yani kan testinde LYM oranı mikrolitrede 3000’den fazla olması lenfosit yüksekliği anlamına gelir. Fakat çocuklarda bu değerin 7000, bebeklerde ise 9000’den fazla olması lenfositoz olarak adlandırılabilir.
Lenfositler, hastalıklara karşı savaşta uyarılan ve üretimi artıran bir hücredir. Bu yüzden lenfosit yüksekliği, yakın bir zamanda bulaşıcı veya enfeksiyonlu bir hastalık geçirdiğiniz anlamına gelir. LYM yüksekliğine nedenleri şöyle sıralayabiliriz;
Suçiçeği
Öpücük hastalığı
Sitomegalovirüs enfeksiyonu
Kan kanseri
Grip
Boğmaca
Rubella (viral enfeksiyon)
Tüberküloz
Kabakulak
Bruselloz (hayvanlardan kapılan enfeksiyon)
Herpes simpleks (soğuk algınlığı ve grip benzeri semptomlar)
Bazı ilaçların yan etkileri
Akut lenfositik lösemi (ALL)
Kronik lenfositik lösemi (CLL)
Mononükleoz (Dalak büyümesine neden olabilecek tükürük, salya yoluyla bulaşan bir hastalık)
Toksoplazma (insanlarda da nadir olarak görülebilen, hayvan, kuş ve sürüngen enfeksiyonu)
Hepatit
Sitomegalovirüs (mide ve / veya gözlerde viral enfeksiyon)
Kan nakli
Crohn hastalığı (İnce bağırsakta görülen iltihabi hastalık)
Ülseratif kolit (İnflamatuar bağırsak hastalığı)
Otoimmün bozukluk
Vaskülit (kan hücrelerinin iltihabı)
Multipl miyelom (plazma hücresi kanseri)
Diğer viral, bakteriyel veya benzeri enfeksiyonlar
Lenfosit yüksekliği nedeniyle doktorunuz bağlı olan sebebe bağlı olarak antibiyotik tedavisi sunabilir. Bunun dışında kanser nedeniyle yükseklik var ise kemoterapi ve ışın tedavisi gibi kanser tedavisi yapılabilir. Bunların dışında, sizlerin de bazı doğal yöntemler ile lenfosit değerini düşürebilirsiniz. Bunlar ise düzenli egzersiz, C ve D vitamini alımını artırmak, omega-3 tüketimini artırmak, şekerli yiyeceklerden uzak durmak, strese neden olabilecek durumlardan uzak durmaktır.