Yabani kiraz ya da idris ağacı olarak da bilinen mahlep ağacının meyvesinden elde edilen bir baharat olan mahlep, yiyeceklere lezzet ve hoş bir koku katar. Genellikle toz halde kullanılan mahlebin sağlık için pek çok yararı bulunur. Mahlep nedir, nasıl kullanır diye merak ediyorsanız bu yazımız tam size göre!
Gülgiller familyasından olan mahlebin anavatanı Orta Asya ve Avrupa’dır. Türkiye’de yetiştiği yerler arasında Tokat, Çorum, Amasya ve Mardin’in dağ köyleri yer alır. Küçük bir çalı formunda olan mahlep ağacı kışın yapraklarını döker. Yaprakları geniştir. Beyaz çiçekler açar. Çok güzel bir kokusu vardır. Yaklaşık 5 mm boyutunda meyveleri bulunur. Çekirdekleri kayısı çekirdeklerine benzer.
Mahlep, pastanelerin önünden geçerken duyduğunuz iştah kabartan poğaça kokusunun baş kahramanıdır. Mahlep ağacının meyvesinin çekirdeği kurutulup öğütülür ve evlerinizde kullandığınız toz mahlep formunu alır. Çoğunlukla gıda maddesi olarak tercih edilse de tıbbi bir ürün olarak da kullanılır. Mahlep faydaları saymakla bitmez bir bitkidir.
Hamur işlerine aromatik bir lezzet katan mahep tatlı ve tuzlu kurabiyelerde, poğaça ve çöreklerde sıkça kullanılır. Kurabiyelere gevreklik verir. Kandil simitlerinin olmazsa olmaz malzemesidir. Keskin bir tadı olduğundan ölçülü olarak kullanılması gerekir. Gastronomi alanındaki yeniliklerden biri de mahlebin pilavlarda ve helva çeşitlerinde kullanılıyor olmasıdır. Tarih boyunca ilaç olarak kullanılmıştır. Özellikle kış aylarında solunum yolu enfeksiyonlarından korunmak isterseniz bir bardak ılık sütün içine biraz bal ve bir tutam mahlep atarak tüketebilirsiniz. Bu sayede kuru öksürükten de kurtulabilirsiniz.
Mahlep nerede kullanılır sorusunun cevabı bunlarla sınırlı değildir. Mahlebin kullanıldığı sektörler arasında;
Mahlep tuzlu kurabiye tariflerinin vazgeçilmez bir unsurudur. Kıyır kıyır, ağızda dağılan pastane usulü bir tuzlu kurabiye için ihtiyacınız olan malzemeler;
Un dışındaki tüm malzemeleri iyice karıştırın. Unu kontrollü bir biçimde azar azar ekleyin. İstediğiniz biçimde şekillendirip tepsiye dizin. Üzerine yumurta sarısı sürüp susam ya da çörek otuyla süsleyin. 180° fırında üzeri kızarana kadar pişirin.
Annelerinizin sevgiyle yoğurduğu yiyeceklerin lezzetini başka hiçbir yerde bulamazsınız. Mahlep de işin içine girince keyfiniz katlanarak büyür. Anne elinden çıkmış bir mahlepli poğaça tarifi arıyorsanız şu malzemelere ihtiyacınız var demektir;
Kullanacağınız ürünlerin oda sıcaklığında olmasına dikkat edin. Un haricindeki tüm malzemeleri pürüzsüz bir kıvam alıncaya kadar karıştırın. Unu yavaş yavaş ekleyin. Ele yapışmayan kıvamda yumuşak bir hamur elde edin. Küçük parçalar koparın. Elinizin içinde düzleştirerek iç malzemesini ekleyin. Yarım ay şeklinde katlayın. Tepsiye dizdiğiniz poğaçaların üzerine yumurta sarısı sürün. Susam ve çörekotu ekleyip 180° fırında yaklaşık 35 dakika pişirin.
Çoğunlukla tuzlu tariflerde kullanmaya alışık olduğunuz mahlep tatlı tariflerde de nefis sonuçlar yaratır. Mahlepli tatlı kurabiye ikramlarınızla misafirlerinize unutulmaz anlar yaşatabilirsiniz. Bunun için ihtiyacınız olan malzemeler ise;
Oda sıcaklığındaki margarin ve diğer tüm malzemeleri ele yapışmayan yumuşak kıvamlı bir hamur oluncaya kadar karıştırın. İsteğe bağlı olarak içine fındık ya da ceviz gibi yemişlerden ekleyebilirsiniz. Hamuru pişirmeden önce yarım saat kadar buzdolabında dinlendirin. Bu, pişme sırasında hamurunuzun çatlayıp küçülmesini önlemeye yönelik bir püf noktasıdır. Buzdolabından çıkardığınız hamuru tekrar yoğurmayın ve hemen şekillendirin. Dilerseniz yuvarlak şekiller verin dilerseniz de kalıp yardımıyla kesin. 180° fırında 15 dakika kadar pişirin. Fırından çıkardığınız kurabiyelerin üzerine pudra şekeri serpebilirsiniz.
Mahlep potasyum açısından oldukça zengindir. Bağışıklık sistemini güçlendirerek hastalıklara karşı koruma sağlar. Yorgunluk ve stresi azaltıcı etkisi vardır. Baş ağrısını dindirir. İçeriğinde floven adı verilen bir madde bulunur. Bu madde sinir hücrelerinin işlevselliğini artırır. Nefes darlığını azaltır, öksürüğü keser. Üst solunum yolları enfeksiyonlarını gidermede doğal bir çözüm sağlar. Kandaki şekeri dengeler. Toksin atıcıdır. Enerji verir. Stresi azalttığı bilinir. Karaciğer yağlanmasına engel olur. Güçlü bir antioksidandır.
Mahlep fiyatları yerli ya da ithal ürün olmasına göre değişiklik gösterebilir. Sağlık deposu olan bu hoş kokulu baharatı marketlerden ve aktarlardan alabilirsiniz.