Ağırlıklı olarak kozmetik amaçlı kırışıklıkların tedavisinde yaygın olarak kullanılan Botoks veya Botulinum toksini, 1994 yılında Gui ve ark. ilk çalışmasından beri, makatta çatlak veya anal fissür ile makatın fazla kasılması veya ‘’anismus’’ olgularında da kullanılmaktadır. Çatlak olan makat bölgesinde iç makat kasının (internal anal sfinkter) iki yanına 20-50 ünite (IU) Botoks enjekte edilir.
MAKAT YIRTIĞI (MAKAT ÇATLAĞI, ANAL FİSSÜR) İÇİN BOTOKS TEDAVİSİNİN AVANTAJLARI NELERDİR?
Makattaki çatlak ameliyatında sfinkterotomi adı verilen iç makat kasının kesilmesi işleminin gaz veya dışkı tutamama (bağırsak inkontinensi) gibi yan etkilerinden kaçınmak için geçici felç yaratan Botoks uygulaması, yaygın olarak gündeme girmiştir.
Ameliyathane gerektirmez.
İşlem sonrasında günlük aktiviteye aynen devam edilir.
BOTOKS, MAKAT YIRTIĞINI NASIL TEDAVİ EDER?
Botoks veya Botulinum toksini 2-6 ay süre ile iç makat kasında geçici felç oluşturur ve bu dönemde makatta oluşan gevşeme ile dışkı daha rahat geçmekte ve makat çatlağı yada yırtığı vücut tarafından iyileştirilmektedir. Bu sürenin sonunda hasta diyetine dikkat ettiğinde Botoks enjeksiyonunu tekrarlamak gerekmez, ancak değişik çalışmalarda, Botoks tedavisi sonrasında, zaman içinde % 50’ye yakın oranlarda nüks geliştiği bildirilmiştir.
MAKAT ÇATLAĞI (MAKAT YIRTIĞI, ANAL FİSSÜR) İÇİN BOTOKS TEDAVİSİNİN BAŞARI ORANI NEDİR?
Genellikle, makatta çatlak durumunda hastaların % 70-75’inde, 20 ünite (IU) Botoks tedavisi ile tam başarı, % 20’sinde kısmi başarı (yakınmaların yarı yarıya azalması) elde edilir. Makatta çatlak sorunu olan hastaların % 5-10’unda ise Botoks tedavisi sonuç vermez. Değişik çalışmalarda Botoks tedavisi ile % 30-96 arasında başarı elde edildiği bildirilmektedir. Hastaya uygulanan Botoks dozunun 30 ünite (IU) olması durumunda, tedavi başarısının % 87’ye dek çıktığı bildirilmektedir.
MAKAT ÇATLAĞINDA (MAKAT YIRTIĞI, ANAL FİSSÜR) BOTOKS TEDAVİSİ HANGİ HASTALAR İÇİN UYGUN DEĞİLDİR?
Gebeler
Emziren lohusalar
Makat fistülü varlığı
18 yaştan genç olanlar
70 yaşın üzerindeki hastalar (ameliyat için risk varlığında uygulanabilir)
MAKAT ÇATLAĞINDA (MAKAT YIRTIĞI, ANAL FİSSÜR) BOTOKS TEDAVİSİ SONRASINDA NE TÜR SORUNLAR GÖRÜLÜR?
Gaz ve dışkı kaçırma: % 10-18 oranında geçici süreli olarak gaz kaçırma ve % 10-15 dışkı kaçırma görüldüğü bildirilmektedir.
Basur pıhtılaşması: Botoks tedavisi sonrasında % 5 oranında basur pıhtılaşması veya hemoroid trombozuna rastlanır.
Grip bulguları: Diğer aşılarda da olduğu gibi, olguların % 3’ünde Botoks enjeksiyonu sonrasında, halsizlik ve bitkinlik gibi grip varlığında görülen bulgulara rastlandığı saptanmıştır.
Makat kaşıntısı: Hastaların % 10’unda ‘’anal dermatit’’ adı verilen soruna neden olur.
MAKAT YIRTIĞINDA (MAKAT ÇATLAĞI, ANAL FİSSÜR) BOTOKS TEDAVİSİ SONRASINDA NÖBETÇİ MEME KAYBOLUR MU?
Hastaların büyük bir çoğunluğu nöbetçi memeden rahatsız olurlar ve Botoks tedavisi ile bunun kaybolacağı ümidine kapılırlar. Botoks makat kasında belirgin bir gevşeme sağlayarak makat çatlağının bulgularının düzelmesine neden olur, ancak nöbetçi meme kaybolmaz ve aynen yerinde kalır. Nöbetçi meme sadece ameliyat ile yok edilebilir.
MAKAT YIRTIĞI (MAKAT ÇATLAĞI, ANAL FİSSÜR) İÇİN BOTOKS TEDAVİSİ BAŞARILI OLMAZSA NE YAPILIR?
Makatta çatlak nedeni ile yapılan Botoks uygulamasından sonra, hastanın yakınmalarında 30 gün içinde bir düzelme olmazsa, kısmi başarı elde edilen yani yakınmaların yarı yarıya azaldığı hastalarda, ikinci bir seans Botoks uygulaması yapmak gerekebilir. Bu seanstan sonrada başarı elde edilmezse, ameliyat önerilir.
ANİSMUS TEDAVİSİNDE BOTOKS’UN YERİ
Puborektal kasa Botoks enjekte edilerek anismus tedavisinde olumlu sonuçlar alınmaktadır. Hompes ve ark. 2012 yılında yayınladıkları çalışmalarında, birden çok seans Botoks uygulaması ile, anismus tedavisinde % 95 başarı elde ettiklerini bildirmişlerdir. Anismus tedavisinde Botoks ile; Maria ve ark % 71 ve Shafik ve ark. % 86 başarı elde ettiklerini yayınlamışlardır.