HPV enfeksiyonlarına, orta ve doğu Avrupa ülkelerinde, Avrupa kıtasının diğer bölümlerine oranla daha sık olarak rastlandığı bildirilmektedir. Bilinen 130’un üzerinde HPV tipi mevcuttur ve bunların % 30’u erkeklerde görülmektedir. Makat siğili ise sıklıkla HPV veya ‘’human papilloma virüs’’ HPV-6, HPV-11, HPV-16 veya HPV-18 olarak adlandırılan virüslerle bulaşır. Bu virüslerden HPV-16 ve HPV-18’in kanserleşme riski içerdiği (onkojen veya kanserojen virüs) ve makat kanserine neden olduğu bilinmektedir. Genelde ise HPV-16, HPV-18, HPV-31, HPV-33, HPV-35, HPV-39, HPV-45, HPV-51, HPV-52, HPV-56, HPV-58 ve HPV-59 olmak üzere toplam 12 adet HPV tipi, onkojen veya kanserojen virüsler olarak bilinmekte ve cinsel organ kanserleri (penis, vajina) ve rahim ağzı kanserine neden olmaktadırlar. Watson ve ark. ile Gillison ve ark. çalışmasında, erkeklerde ve kadınlarda belirlenen 4,595 makat kanseri ve rektum kanseri, olgusunun % 93’ünün, HPV kaynaklı olduğu belirlenmiştir. Bu oran De Vuyst ve ark . çalışmasında da benzer şekilde % 85 olarak belirlenmiştir.
Her HPV enfeksiyonu makat kanserine yol açar mı?
HPV enfeksiyonlarının çok büyük bölümünün, 1-2 yıl kadar sessiz kaldığı ve bunların % 90’ının kendiliğinden kaybolduğu ve % 10’unun ise sürekli tekrarlayan makat siğiline neden olduğu bilinmektedir. Bu sürekli tekrarlayan HPV enfeksiyonlarının yarısının, yani tüm grubun sadece % 5’i ise makat kanserine neden olmaktadır.
Makat kanseri (anal kanser) nasıl önlenebilir?
- Makat yolu ile (anal) cinsel temastan ve böylelikle HPV-16 ve HİV enfeksiyonlarından kaçınılmalı
- Üç doz HPV-16 aşısı uygulanması (ilk uygulamadan iki ve altı ay sonra diğer dozlar uygulanır)
- Cinsel temas sırasında prezervatif kullanımı enfeksiyon riskini yok etmese de azaltır.
- Sigara terk edilmeli
Prof. Dr. Korhan Taviloğlu