Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Fransa ve Avrupalı müttefiklerinin askerlerini yaklaşık on yıl sonra Mali'den çekeceklerini duyurdu. Mali'deki İslamcı militanlara karşı mücadele eden güçler, Afrika'nın Sahel (Sahra altı) bölgesinde yeniden konuşlandırılacak.
Avrupalı ve Afrikalı liderlerin Çarşamba gecesi Elysee sarayında yaptıkları toplantı sonrasında açıklama yapan Macron, çekilme kararının Mali'yi yöneten askeri cuntanın artan düşmanlığı nedeniyle diplomatik ilişkilerde yaşanan çöküş üzerine alındığını söyledi.
Macron, Perşembe günü Paris'te düzenlediği basın toplantısında, "Stratejisini ve gizli amaçlarını paylaşmadığımız fiili yetkililerle askeri olarak angaje kalamayız" dedi.
Çekilmenin başarısızlığın kabulü olduğu yönündeki iddiaları reddeden Macron, Fransa'nın bölgedeki İslami isyanlara karşı mücadelede kararlılığını sürdürdüğünü söyledi. Fransa Cumhurbaşkanı, Nijer'in geri çekilen güçlerin bir kısmına ev sahipliği yapmayı kabul ettiğini de sözlerine ekledi.
Macron, "Fransa, Sahel lehine bu uluslararası seferberlikte birleştirici bir rol oynadı. Bu birleştirici rolü sağlamaya devam edeceğiz." dedi.
Perşembe sabahı yayımlanan ortak bildiride, Fransız liderliğindeki Takuba Görev Gücü'ne dahil olan ülkelerin, Haziran 2022'ye kadar başta Nijer ve Gine Körfezi ülkeleri olmak üzere bölgede aktif olarak nasıl konumlanacaklarına dair plan hazırlamayı kabul ettiği belirtiliyor.
Açıklamada "Ülkeler, komşu devletlerle yakın koordinasyon içinde, kendi anayasal usullerine uygun olarak bölgede faaliyet göstermeye devam etme isteklerini de dile getirdiler" denildi.
2014'te İslamcı isyanlarla mücadele etmek için başlatılan Barkhane Operasyonunun bir parçası olarak Sahel bölgesinde yaklaşık 5.000 Fransız askeri konuşlandırılmıştı ve bunların yaklaşık 2.400'ü kuzey Mali'deki üç üsse yerleştirilmişti.
Ancak dünyanın en yoksul ülkelerinden biri olan Fransa ile Mali arasındaki ilişkiler, ordunun Ağustos 2020'de iktidarı ele geçirmesinden bu yana kötüleşti.
Geçen ay cuntanın Şubat ayı için planlanan seçimleri iptal etmesi ve 2025'e kadar iktidarı elinde tutacağına yemin etmesinin ardından Fransız büyükelçisinin sınır dışı edilmesi, ülkeler arasındaki gerilimi daha da artırdı.
Aralık ayında, bir gup Batılı ülke tartışmalı Rusya merkezli Wagner paralı asker grubunun Mali'ye konuşlandırılmasını kınamıştı.
Macron Perşembe günü yaptığı açıklamada grubun "esas olarak ekonomik çıkarlarını ve cuntayı güvence altına almaya geldiği" konusunda uyardı.
Geri çekilmenin, kendi İslamcı isyanlarıyla boğuşan Sahel bölgesindeki diğer ülkeler için güvenlik etkileri olacak. Ülkeler bu isyanların ortak sınırlarını aşmasından endişeli.
Fildişi Sahili Devlet Başkanı Alassane Ouattara, geir çekilme hamlesinin bölgesel hükümetler üzerindeki yükü artıracak bir "boşluk" yarattığı konusunda uyardı.
Ouattara, "Savunma ve sınır korunma güçlerimizi artırmak zorunda kalacağız" dedi.
Senegal Devlet Başkanı Macky Sall ise Fransa'nın neden Mali'den askerlerini çekmeye karar verdiğini anladığını ve Sahel'deki İslamcı militanlara karşı mücadelenin devam edeceğinden emin olduğunu söyledi.
Mali'nin iktidar değişimiyle birlikte başta Avrupa ülkeleri olmak üzere zayıflayan uluslararası ilişkilerinin yerine yenilerini inşa etme girişimleri sürüyor. Mali'nin üst düzey yetkilileri yakın zamanda İran, Katar, Çin ve Türkiye ile yaptığı görüşmelerle gündeme gelmişti.
Ocak ayı sonunda Türkiye'nin Mali Büyükelçisi iki ülke arasındaki, özellikle de savunma alanındaki iş birliğini güçlendirmek için geçici Başbakan Choguel Kokalla Maiga ile görüştü. Bu görüşmede ulaşım ve ekonomi sektörlerinde potansiyel iş birlikleri de konuşuldu.
Eylül 2021'de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Mali'nin geçici Devlet Başkanı Assimi Goita ile telefonda görüşmüştü. Erdoğan, özellikle askeri alanda işbirliğini geliştirmek istediğini ve terörle mücadelede Türkiye'nin tecrübesini paylaşmaya hazır olduğunu belirtmişti.