Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Petrol ve Doğal Kaynakları Bakanlığı’nın geçtiğimiz günlerde Türkiye’ye ham petrol göndermeye başladıklarını duyurması üzerine Irak merkezi hükümeti başkent Bağdat’taki Türkiye maslahatgüzarını çağırdı.
Irak Başbakanı Nuri el-Maliki’nin yardımcısı ve enerjiden sorumlu en üst düzey yetkili olan Hüseyin el-Şehristani, Maslahatgüzar Efe Ceylan’ı çağırdığını açıkladı. Maliki ise Reuters haber ajansına verdiği röportajında IKBY’yi merkezi hükümetin verdiği fonları kesmekle tehdit etti.
‘Türkiye sorumlu tutulmaktadır’
Şehristani, Ceylan ile yaptığı toplantının ardından yaptığı açıklamada IKBY’nin bağımsız olarak petrol satmasının “anayasa ihlali” olduğunu vurgulayarak “Irak hükümeti, onayı olmadan uluslararası sınırlarından petrol ihracatı yapılmasını ihlal olarak görmektedir” dedi. Bakan ayrıca Türk yetkililerin Irak enerji bakanlığından gelen görevlilere IKBY’den ne kadar petrol teslimatı yapıldığını göstermediğini iddia etti. Şehristani, “Irak hükümeti yasal olarak Türkiye’yi bu konuda sorumlu tutmaktadır; meydana gelen zararları talep etmeye hakkı vardır” dedi.
Maliki ise Reuters’e verdiği röportajda, “Türkiye Irak’ın egemenliğine zarar veren bir konuya müdahale etmemelidir” dedi.
Irak Başbakanı, “Ne IKBY’nin ne de Türkiye hükümetinin bu anayasa ihlalini gerçekleştirmesine izin vermeyiz” ifadesini kullandı. Irak’ın enerji kaynaklarını kullanmaktan sadece merkezi hükümetin sorumlu olduğunu vurguladı.
‘Kürtlerin fonunu keseriz’
Maliki, Kürtlerin her gün 250 bin varil ihracatı yaparak ulusal hazineye katkıda bulunması gerektiği halde bunu yapmadığını ileri sürdü. Şii lider, buna rağmen merkezi hükümetin Kürt bölgesinin bütçe payını kesmediğini ekledi. “Kürtlerin etkilenmesini istemediğimiz için bunu yapmadık. Ulusal birliği ve varlığı koruyacak kabul edilebilir çözümler bulmaya çalışıyoruz, ancak bu yıl bu durum zor gözüküyor” açıklamasını yapan Maliki, bölgedeki petrol şirketlerine de seslendi.
‘Ödemeyi yapmıyoruz’
Irak Başbakanı, “Bu şirketlere bize petrol verin biz de sizin masraflarınızı ödeyelim diyoruz. Ancak teslimatı gerçekleştirmedikleri için biz de ödemeleri yapmıyoruz” dedi.
Petrol gelirleri hükümete aktarılmıyorken Bağdat’ın masrafları ödemesinin adil olmadığını ekledi. Irak merkezi yönetimi ve IKBY uzun zamandır petrol ve gelirlerin nasıl paylaşılması gerektiği konusunda anlaşmazlık yaşıyor.
Bu yılın başında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, “Irak’tan Ceyhan’a petrol akıtılmaya ve tanklara doldurulmaya başlandı” demişti. Yıldız, “Kuzey Irak’tan gelen petrolün, tam mutabakat sağlanarak bu ay içerisinde dünya piyasalarına sunulacağını umuyorum” ifadesini kullandı.