Maliye Bakanı Şimşek: 'Türkiye'de Vergi Yükü Çok Yüksek' Algısı Doğru Değil

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye’de vergi yükünün algılandığı kadar yüksek olmadığını savundu. Şimşek, “OECD’nin 34 üye ülkesi var. Türkiye’de toplanan bütün vergilerin ve sosyal güvenlik primlerinin gayri safi yurt içi hasılaya oranla yaklaşık yüzde 26, OECD ülkeleri ortalaması ise yaklaşık yüzde 34. İddia edildiği gibi Türkiye vergi yükü, gayri safi yurt içi hasılaya oran olarak yüksek değil. Tam aksine en düşük ülkeler arasındayız. Türkiye vergi oranları bakımından –birkaç devlet hariç– en düşük ülkeler arasında sayılır.” dedi.

Adana Seyhan Oteli’nde düzenlenen vergi rekortmenleri ödül törenine katılan Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye'de vergilerin çok yüksek olduğu eleştirilerine değindi. Gelir ve kazançlar üzerindeki vergi yükü bakımından yüzde 20 olan OECD ortalamasının Türkiye’de yüzde 12 civarında bulunduğunu kaydeden Şimşek, son 10 yılda ülkede vergi oranlarının gerilediğini söyledi. Kurumlar vergisini yüzde 30’dan yüzde 20’ye çektiklerine işaret eden Şimşek, “Eskiden 100 lira kar eden bir şirket 30 lirasını devlete veriyordu. Aslında fonla yüzde 33’tü. Şimdi sadece 20 lirasını veriyor. Bu şirket karını dağıttığında ise yaklaşık 65 vergi veriyordu. Bugün ise 34 lirasını devlete ödüyor. Şirketlerimizin dünyadaki rekabet gücünü artırmak ve üzerlerindeki vergi yükünü azaltmak için çok ciddi adımlar atmışız. 2002’de Türkiye şirket kazançları üzerindeki vergi yükünde OECD ülkeleri arasında 1. sırada iken şimdi en sonlarda yer almaktadır.” diye konuştu.

"ASGARİ ÜCRETLİ ÜZERİNDEKİ VERGİ YÜKÜNÜ AZALTTIK"

Eskiden gelir vergisinde yüzde 49.5 olan en yüksek vergi dilimini yüzde 35’e indirdiklerini açıklayan Bakan Mehmet Şimşek, en düşük vergi dilimini ise yüzde 22’den yüzde 15’e indirdiklerini belirtti. Şimşek, şunları söyledi: “Sadece şirketlerin üzerinde vergi yükünü azaltmadık, bir de çalışanların üzerindeki bu yükü düşürdük. Yine OECD ülkeleriyle karşılaştırıldığı zaman 2002’de üst dilim itibariyle en üst vergi oranlarına sahip ülkelerden birisi Türkiye idi. AK Parti hükümetleri döneminde bu rakamlar geriye çekildi. Şimdi OECD ülkelerinin oldukça altındayız. Türkiye’de çalışanların yüzde 45–50’si asgari ücretli olarak gösteriliyor. Asgari ücretli üzerindeki vergiyi de 4 çocuk sahibi birisi için sıfıra (0) indirdik. Eğer 3 çocuk sahibi, eşi çalışmıyorsa 0.7. Eskiden asgari ücretli üzerindeki gelir vergisi oranı yüzde 12.8’di. Biz bu rakamı yüzde 0 ile 5.3 arasına düşürdük. Dolayısı ile gelir ve kazançlar üzerindeki çok ciddi bir şekilde azalttık.”

Asgari ücretli üzerindeki prim yüküne işaret eden Şimşek, 2002’de bu kalemde yaklaşık yüzde 43 olan toplam prim yükünün de yüzde 27’lere çekildiğini dile getirdi. Göreve geldiklerinde ortalama ücret oranlarında yüzde 43 rakamıyla OECD ülkeleri arasında ilk sırada olan Türkiye’de bu verginin de yüzde 35.9’a düşürüldüğünü açıklayan Mehmet Şimşek, önümüzdeki dönemde bütçe imkanlarının oluşması ile istihdam üzerindeki vergi yükünün de aşağıya çekileceğini aktardı.

İşletmeler açısından önemli olan aylık yüzde 7, yıllık yüzde 84’lük gecikme zammı uyguladıklarına dikkat çeken Maliye Bakanı, bu tablonun da caydırıcı olması için yüzde oranı 16.8’e aldıklarını söyledi. Şimşek, şöyle devam etti: “Girişimci ödeme konusunda sıkıntı çekiyor, vergisini tecil etmek istediğinde eskiden yüzde 60 olan faiz oranı şimdi yüzde 12. Piyasada kredi olarak borçlanabileceğiniz faizin altında. Devlet olarak diyoruz ki; vergi borcunu ödeme konusunda samimi iseniz, beyanda bulunmuşsanız ve gerekli teminatlar gösterilmiş ise 36 aylık taksitlendirme yapıyoruz.”

"DOLAYLI VERGİLER NİSPETEN YÜKSEK"

Türkiye’de 'vergi yüksek' algısının dolaylı vergilerden kaynaklandığının altını çizen Şimşek, en yüksek KDV oranının yüzde 18 olduğunu hatırlattı. Bu rakamın Avrupa ülkeleri arasındaki en düşük oranlardan birisi olduğunu savunan Şimşek, yüzde 18’in belli ürünlere uygulandığını anlattı.

Ülkede ortalama efektif KDV oranının yüzde 14.4 olduğunu ifade eden Şimşek, şunları ifade etti: “Avrupa Birliği’nin ortalaması yüzde 21. KDV’de indirime gittik. Tekstilde, eğitim ve sağlık ve turizm gibi dört temel sektörde KDV oranını yüzde 8’e indirdik. Hatta bazı gıda ürünlerinden yüzde 1’e çektik. Dolayısı ile AB ülkelerinde KDV oranları yükselirken, Türkiye’de düşük kaldı. Peki neden ‘vergiler yüksektir’ gibi bir algı var. Dolaylı vergiler nispeten yüksek. Ama dolaylı vergilerin yüksekliğinden çok, dolaysız vergilerin düşük kalmasından kaynaklanıyor. OECD ortalaması yüzde 11 civarı, bizde yüzde 12.4. Toplam vergiler içinde dolaylı vergilerde iddia edildiği gibi yüzde 65 değil, yüzde 47.9 gibi bir vergi ile karşı karşıya. Ama OECD ülkeleri arasında yüksek bir oran. İnşallah önümüzdeki dönemde vergiyi tabana yayarak, rakamı daha makul bir düzeye getireceğiz.”

Akaryakıtta verginin artırıldığının iddia edildiğini bildiren Şimşek, şunları kaydetti: “Yüksek olduğu doğru. Ama yükselttiğimiz yanlış. 2002 yılında 100 liralık benzin alsanız bunun 70 lira 20 kuruşu hazineye geliyordu. Şimdi yaklaşık 58 lirası hazineye geliyor. Bu oran yüksek. Ama 'vergi yükünün yükseldiği' algısı yanlış. Sadece onu ifade etmek istiyorum. Motorinde de böyle. 2002’de yüzde 59 civarında vergi yüküne sahibiz ve OECD ülkeleri arasında ilk sıradayız. Şimdi 7. sıradayız, vergi yükü yine yüksek, ancak yüzde 48 civarında. Algı buradan kaynaklanıyor. Ama bu algı maalesef yeterince doğru değil. Sigarada vergiyi yükselttik, evet ama dikkat edin, birçok ülke tütün ürünlerinde vergiyi yüksek tutuyor. Türkiye'de de yükseltilmesi doğru bir yaklaşımdır. Bu politikayı uyguladık ve doğru olduğuna da inanıyoruz.”

"ALKOLLÜ İÇECEKLERDEKİ VERGİLERİN YÜKSEK OLMASI DOĞRU BİR YAKLAŞIMDIR"

Alkollü içkilerde verginin yükseltildiğinin doğru olduğunu ifade eden Şimşek, “1.6 litre üzerindeki otomobillerin yüzde 98’i ithal ediliyor. İthal edilen bazı segmentlerde vergiyi yükselttik. Ama birçok alanda vergi inmiştir. Örneğin özel iletişim vergisi. Özellikle teknoloji çağını yakalamamız için sabit hatlardan internete erişimde yüzde 25 olan vergi oranı şimdi yüzde 5. Özel iletişimde de indirime gitmişiz. Gerek kurum kazançları üzerindeki, gerek dolaylı vergilerde KDV’de, gerekse özel iletişim gibi bir çok alanda ciddi vergi indirimlerine gitmişiz. 'Türkiye'de vergi yükü çok yüksek' algısı maalesef doğru değil, verilerle desteklenmiyor.” dedi.

Verginin nerede harcandığını iyi bilinmesi gerektiğini dile getiren Şimşek, yakında bu konuda Meclis'e tasarı sunacaklarını söyledi. Bu konuda epey bir şeffaflık sağladıklarını anlatan Şimşek, “Vatandaş bütçe rehberi, 'vatandaş bütçe harcama rehberi' şeklinde raporlar üretmek istiyoruz. Bu raporlarda topladığımız her kuruş nereye harcanıyor, nereden toplanıyor, bilgisine yer vereceğiz. Şu anda paylaşıyoruz, ama bunu daha da ileriye götüreceğiz. Ben bunu çok önemsiyorum. Vergi bilincinin artması ülkenin lehinedir. Vatandaşın ödediği vergilerin hesabını sorması kadar doğru bir şey yoktur. Vergilerin 56 milyar lirası eğitime gidiyor. En fazla para eğitime harcanıyor. İkinci sırada yaklaşık 50 milyar lira ile sağlığa gidiyor. Son yıllarda altyapı yatırımlarına çok ciddi bir kaynak ayrılıyor. Verdiğiniz vergiler doğru yerlere gidiyor. 2002’de devletin topladığı 100 lira verginin 86 lirası faize gidiyor. 2011'de biz 100 lira vergi toplamışız, yüzde 16,6 lirasını faize ödemişiz, 83– 84 lirasını ise millete hizmet olarak sunmuşuz.” açıklamasını yaptı.