Factoring şirketleri nezdinde ilk vergi incelemesini Maliye Teftiş Kurulu başlattı. Denetim birimlerinin son 10 yıllık dönemdeki sektör incelemelerini büyüteç altına alan Kurul, risk analizleri sonucunda factoring sektöründe geniş çaplı denetim kararı aldı.
Bu çerçevede Maliye Bakanı Kemal Unakıtan'ın onayıyla, factoring şirketlerine yönelik ön araştırma yapıldı. Bu araştırmada, Türkiye'nin ABD'den sonra en fazla factoring şirketine sahip ülke olduğu ve şirketlerin 2008'e girerken 20 milyar dolarlık bir işlem hacmine ulaştığı tespit edildi.
Daha sonra da factoring sektörünü inceleyecek bir ekip oluşturuldu ve 100 firma için tarama çalışması başlatıldı. Bu çalışmada şirketlerin ortaklık yapısı ve faaliyetleri masaya yatırıldı, risk analizlerine yönelindi. Analiz sonrası, öncelikle denetlenecek firmalar belirlenerek, bunlar nezdinde incelemeye geçildi. Maliye müfettişlerinin sektör incelemesinin devam ettiği belirtildi.
Son dönemde factoring sektöründe krizi fırsat bilen bazı kişi ve kuruluşların kayıt dışı olarak elden para verdiği ve tefecilik yaptığı şeklinde Gelir İdaresi Başkanlığına çok sayıda şikayet iletildi.
Bu gelişme üzerine Gelirler Kontrolörlerinin de factoring şirketleri nezdinde kapsamlı denetim faaliyetinde bulunması kararlaştırıldı.
Gelirler Kontrolörlerinin de, ön araştırmaların ardından factoring sektörünü büyüteç altına alacağı bildirildi.
5 LİRA KAYITLIYSA, 10-15 LİRA KAYIT DIŞI
Öte yandan Hesap Uzmanları Kurulunun bankacılık sektörüne yönelik incelemeleri sırasında da bir factoring şirketinin kayıt dışı işlemlerle tefecilik yaptığı ortaya çıkarıldı.
Hesap uzmanlarının denetim çalışmasında, İstanbul'da bazı kişilerin banka hesaplarında çok ciddi tutarlarda para hareketleri olduğu belirlendi. Para hareketlerinin uzantılarının soruşturulması neticesinde 25 kişiye ait hesapların 1 merkezden yönetildiği anlaşıldı.
Para hareketleriyle ilgili araştırmaları daha da derinleştiren Hesap Uzmanları, işlemlerin bir factoring şirketi tarafından gerçekleştirildiğini tespit etti. Şirket ortaklarının işlemlerin bir bölümünü kayıtlı olarak yaptığı, kayıtlı tutarın 2-3 katı işlemin ise kayıt dışı şekilde elden yürütüldüğü görüldü ve bu factoring şirketine 200 milyon liranın üzerinde vergi ve ceza tahakkuk ettirildi.
Factoring şirketi, daha sonra Maliye Bakanlığı'na uzlaşma talebinde bulundu ve taraflar 130 milyon liraya uzlaştı.
Maliye Bakanlığı'ndan bir yetkili, ülkemizde, piyasada faaliyet gösteren tefecilerin yanı sıra factoring şirketleri kanalıyla da tefecilik yapıldığını belirterek, şu değerlendirmede bulundu:
"Bu tür tefecilik işleri, ekonomik kriz ortamlarında çok daha yaygınlaşıyor. Krizi fırsat bilenler, bu tür işlere yöneliyor. Bu işlem de daha çok çek, senet kırmak suretiyle gerçekleştiriliyor. Ortada vadesi gelmemiş ya da tahsili böyle kriz ortamlarında daha da zorlaşmış çok sayıda çek ve senet var. Şirkete gidiliyor. 100 liralık çek ya da senet karşılığı 50 lira alınıyor. Tefecilik yapanlar da, bunu bazen zor kullanarak, tahsil ediyor. Diğer yöntemde de zora düşen kişi ya da şirketler, elden yüksek faizle para alıyor ve darboğazı atlatmaya çalışıyor."