Mamak Çöplüğü'nde domatesin ardından şimdi de çilek yetiştiriliyor

Bir zamanlar çevreye yayılan kötü koku ve çeşitli riskler nedeniyle, insanların yanından bile geçmek istemediği Mamak Çöplüğü bölgesi, Büyükşehir Belediyesi’nin çalışmaları ile bir cazibe merkezi haline geldi. Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin uyguladığı köklü dönüşüm projesiyle çöplerin ayrıştırılarak ekonomiye kazandırılmasının ardından alanda domates üretimi ile başlayan tarımsal çalışma şimdi de çilek üretimi ile devam ediyor. Türkiye’ye örnek olan 'Ankara Katı Atık Yönetimi Projesi' ile bölgeye dökülen günde 4 bin tonun üzerindeki çöp ekonomiye artı değer olarak kazandırılıyor.

Büyükşehir Belediyesi’nin bölgede uyguladığı Kentsel Dönüşüm Projesi ve tesiste yaşanılan büyük gelişme ile Mamak Çöplüğü’nün çevresi Başkent’in en önemli cazibe merkezlerinden biri olmaya başladı. Mamak Çöplüğü sorunu, örnek bir projeyle ve bütçesinden para harcamadan bertaraf eden Büyükşehir Belediyesi’nin gerçekleştirdiği ıslah çalışmalarıyla çözüme kavuştu. Mamak Çöplüğü’nde hormon kullanılmadan üretilen çilek, Başkentlilerin sofrasını süslüyor. Çilek, kovan arılarının tohum taşımasıyla dölleniyor, gıdasını da su kültüründeki sıvı gübre ve vitaminlerden alıyor. Topraksız tarım uygulamasıyla ekilen çilek fideleri hormon kullanılmadan, reçeteli ilaçlarla üründe kalıntı kalmayacak biçimde kontrollü olarak yetiştiriliyor. Topraksız tarım tekniği ile 6 katlı kanal sisteminde dikilen 25 bin fideden en az 25 ton çilek elde edilmesi hedefleniyor.

DOMATESLER 3 YILDIR SOFRALARI SÜSLÜYOR

Mamak Katı Atık Depolama Alanı’nda 2008 yılı Eylül ayında 2 bin metrekarelik bir alanda domates üretimi başlatıldı. Topraksız tarım tekniğiyle başlatılan Sera Projesi ile yılda üretilen toplam 40 ton hormonsuz salkım domates 3 yıldır Ankaralıların sofralarını süslüyor. Özel dizayn edilen serada hormonsuz yetiştirilen domateslerin lezzetini tatma fırsatı bulan Ankaralı tüketiciler, domates alabilmek için sera önünde sıraya giriyorlar. Topraksız tarım uygulamasıyla dikilen salkım domates fideleri seradaki arıların taşıdıkları tohumlarla, hormon kullanılmadan, reçeteli ilaçlarla üründe kalıntı kalmayacak biçimde kontrollü olarak yetiştiriliyor.

BELEDİYE BÜTÇESİNDEN PARA ÇIKMADI

Bölgenin çehresini değiştiren ve bundan sonra artı değer olarak gündeme damgasını vuracak olan projeyi Büyükşehir Belediyesi, bütçesinden tek kuruş harcamadan gerçekleştirdi. Projenin Türkiye’de ilk ve örnek nitelikte bir proje olduğunu vurgulayan Büyükşehir Belediyesi yetkilileri, normal şartlarda projenin yıllık 15 milyon dolara mal olacağını ancak Belediye’nin bu büyük projeyi sıfır maliyetle gerçekleştirdiğini tekrarlayarak, bu önemli hizmetin ise çöpten elde edilecek gelir karşılığında ihale edildiğini ifade etti. Büyükşehir Belediyesi’nin uyguladığı 'Ankara Katı Atık Yönetimi Projesi' ile günlük 4 bin tonun üzerinde çöpün depolandığı Mamak Çöplüğü şimdi, çevreci, ülke ekonomisine kaynak sunan ve bölgedeki yaşam kalitesini arttıran bir yapılanmanın odağı niteliğinde. Söz konusu proje ile bir üretim merkezi haline gelen Mamak Çöplüğü’nde elde edilen elektrik enerjisi ve geri kazanımı mümkün olan maddeler ülke ekonomisine kazandırılıyor. Projenin küresel ölçekte çevreye en büyük katkısı ise atmosfere karışarak sera gazı etkisi ile iklim değişikliğine neden olan gazlardan metan gazının, elektrik enerjisi üretiminde kullanılarak yok edilmesi ile sağlanıyor.

YOSUN ÜRETİMİ BAŞLADI

Dev bir çöplüğün cazibe merkezine dönüştürülebileceğine en güzel örnek olan Mamak Çöplüğü’ndeki bir diğer uygulama da yosun üretimine başlanması. Kozmetik sektöründe kullanılan ve alternatif yakıt olarak gündeme gelen biogaz üretiminin önemli bir hammaddesi olan yosun üretiminde de çalışma yapılıyor. ABD ve birkaç Avrupa ülkesinde yapılan yosun araştırmalarına dikkat çeken yetkililer, Türkiye'de de bu kapsamdaki çalışmaların Mamak Çöplüğü’nde kurulan tesiste deneme ve araştırmaya yönelik olarak başlatıldığını ifade etti. Ankara Katı Atık Yönetimi Projesi’yle ulusal ve küresel ölçekte çevre maliyeti en üst düzeyde korunurken, projenin küresel ölçekte çevreye en büyük katkı ise metan gazının bertaraf edilmesi ile sağlanıyor. Mamak Çöplüğü’nde kısa sürede yaşanan inanılmaz gelişme sonucu, çöplükte uzun yılların birikimiyle kontrol dışı oluşan gazlar çevreye zarar vermeden elektrik enerjisine dönüştürülerek, bertaraf ediliyor.

24.5 MEGAVAT/SAAT ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİLİYOR

Projenin uygulanmasıyla Başkent’te sorun olmaktan çıkan çöp, enerji hammaddesi olarak aranılan değerli bir materyale dönüştü. Mamak Çöplüğü’nde biriken metan gazının bertarafı için kurulan santral, 16 jeneratörün ürettiği 24.5 megavat/saat elektrik enerjisi ve 10 yıllık rezerv kapasitesiyle eşdeğerleri arasında dünyanın en büyükleri arasında yer alıyor. Mamak ve Sincan’da bulunan Çadırtepe Katı Atık Depolama alanlarında inşa edilen, her biri 7 bin metrekarelik tam otomatik, iki adet 'Geri Kazanım Tesisi' de ayrı ayrı, günde bin ton çöpü ayrıştırarak, ekonomiye kazandırıyor. Tesislerde kâğıt, cam, metal gibi geri dönüşümü mümkün olan materyaller sınıflandırılarak ayrıştırılırken, organik evsel atık ise tesiste gübreye dönüştürülerek tarım sektörüne kazandırılıyor.

Mamak Katı Atık Depolama Alanı’na getirilen hafriyat, inşaat ve yıkıntı atıkları da tesiste kurulan taş kırma ve ayıklama sistemiyle ekonomiye kazandırılıyor. Tesiste günde ortalama bin ton hafriyat atığı, kullanılacağı sektörün talebine göre farklı boyutlarda kırılarak sınıflandırılıyor.