Manisa'da Domates Üreticisi Dertli

İlker KILIÇASLAN/MANİSA, Satamadığı salçalık domatesleri tarlada kalan 50 kadar üretici, bugün salça fabrikalarının bulunduğu Halitpaşa Mahallesi girişindeki kantarda toplanıp, eylem yaptı. CHP Milletvekili Özgür Özel'de eyleme katılıp, üreticilerin sıkıntılarını dinledi. Geçen yıl piyasada domtesin kilosunun 30 kuruş olmasına rağmen salça fabrikalarıyla yapılan sözleşme gereği 20 kuruştan sattıklarını hatırlatan üreticilerden Rıdvan Özak, "Bu sene 3 kuruşluk bir artışla kilo başına 23 kuruşa fabrikayla sözleşme yapılmasına rağmen domateslerimiz tarlada kaldı. Bizimle sözleşme yapmalarına rağmen, serbest piyasadan 10 ile 12.5 kuruş arasında fiyatlarla domates almaya başladılar. Bu nedenle domates üreticileri perişan olmuş durumda. 10 gün içinde domatesleri tarladan kaldıramazsak mahsul çürüyecek. Ürünü satamazsak ne elektrik ne de su borcumuzu ödeyemeyiz. Bunu sıkıntımızın yetkilere iletilmesini istiyoruz. Fabrika yöneticilerine, 'Neden domatesimizi almıyorsunuz?' dediğimizde, 'Kazanlarımız patladı' diyorlar. Aynı anda tüm fabrikaların mı kazanı patlıyor? Bu konuda Manisa, Aydın ve İzmir'deki tüm domates üreticileri dertli" dedi.
GÜNDE 25 TONLUK KOTA KOYDULAR
15 yıldır domates üretip, kuruttuğunu belirten Mustafa Çelebi ise, "Bu bölgede TUKAŞ'ın tedarikçisiyim. Geçen yıl 20 kuruşa sözleşme yapıp, 1500 ton domates verdim. Bu yılda 23.5 kuruştan yine 1500 ton domates için sözleşme imzaladım. Ancak 10 gündür, günde 25 ton kota koyarak domates alımına başladılar. Hergün 25 ton domatesimi alıyor. 1500 tonu domatesi alması iki ayı bulur. Oysa domatesin yetişme ve tarlada durma süresi 30 gündür. Benim şu an 1250 ton domates göndermem gerekirken, bunu yapamıyorum. Çaresiz kaldık" diye konuştu.
SALÇA FABRİKALARI FIRSATA ÇEVİRDİ
Üreticilerin sıkıntılarını dinledikten sonra bir açıklama yapan CHP Grup Başkanvekili Özgür Özelşunları söyledi: "Domates üreticisini isyanı büyük. 7-8 domates üreten ilçemizden ve mahallemizde yüzlerce telefon geliyor bana. 'Perişanız' diyorlar. Bu sorun sadece Manisa'daki domates üreticisini değil, İzmir, Aydın ve kısmen Muğla'daki üreticinin de bir sorunudur. Domates üreticisi büyük tedarikçilere malını vermek için anlaşma yapıyor. Buradaki bir sıkıntı, karşı tarafın kurumsal bir firma olması, avukatlarının bulunması. Sözleşmedeki her madde olağanüstü koşullara göre, kendilerini koruyacak şekilde hazırlanmış. Çiftçimizin sahibi yok. Önüne gelen sözleşmeye imzayı atıyor. Geçen sene serbest piyasada domatesin fiyatı 31.5 kuruşa kadar çıkmışken, namuslu ve dürüst çiftçimiz sözleşmesinde 20 kuruş yazdığı için tarlasındaki tüm domatesi sözleşme fiyatına verdi. Firma, 'Tarladan başka yere domates kaçırılmasın taahhütler yerine getirilsin' diye buralara ziraat mühendislerini yolladı. Bu senenin anlaşmaları ise 23 kuruş. Ama aşırı sıcaklar ve plansız üretim, devletin bu işte otorite sahibi olmamasından dolayı domates erken yetişti. Piyasada domateste arz fazlası oluştu. Salça fabrikaları, bunu kendilerine lehine bir fırsata çevirdi. 23 kuruş sözleşme yapıldığı halde piyasada domates çok olunca 10 kuruştan piyasadan domates temin etmeye başladı. Geçen sene çiftçinin yaptığı mertliği fabrikalar bu sene yapmadı. Çiftçiyi çeşitli bahanelerle oyalayıp, taahhütlerini yerine getirmiyorlar. Peki, bu çiftçi karınca gibi ezilemeye mahkum mu? Bu karıncanın bir kardeşi yok mu?"
SORUMLULUK BAKAN MEHDİ EKER'İNDİR
Domateste yaşanan bu sıkıntının sorumlusunun Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker olduğunu savunan Özel, "Elleri armut mu topluyor? Rekabet Piyasası Kurulu'na sesleniyoruz: 'Piyasada hep güçlüyü mü koruyacaksınız?' Şimdi burada haksız rekabet yaratıp, 23 kuruşluk sözleşmeye rağmen,10 kuruşa başka yerden domates alıp bu insanlara sözünü tutmayan, bu insanları perişan eden salça fabrikası kartellerine, 8-10 tane salça fabrikası baronun eline çiftçimizi mahkumu bırakacaksınız? Burada sorumluluk hükümetindir. Karıncanın kardeşi var. Onların yayındayız. Onların hakkını aramaya devam edeceğiz" diye konuştu.
Açıklamaların ardından Özel, beraberindeki üreticilerle domates tarlalarını gezip, çüreyen mahsülü yerinde gördü.