Los Angeles - ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), Mars'a yönlendirdiği "Mars Reconnaissance Orbiter- Mars Yörünge Kaşifi: MRO" uzay aracını 10 Mart'ta Kızıl Gezegen'in alt yörünge konumuna sokmaya hazırlanıyor.
Askeri temelde 70 yıllık köklü uzay kurumu California Pasadena'da kurulu Jet Motorları Geliştirme Merkezi'nden (Jet Propulsion Laboratory: JPL) MRO proje müdürü James Graf'ın verdiği bilgiye göre, 480 milyon kilometrelik yolculuktan sonra aracın iniş için 10 martta motorlarını ateşleyeceğini bildirdi.
JPL'den MRO mühendisi ve görev müdürü Graf, "Araç, o denli iyi gidiyor ki iki manevra motor ateşlemesini dahi yapmamıza gerek kalmadı" dedi. MRO aracı iki ton ağırlığında ve 720 milyon dolar değerinde.
NASA, son 13 yılda Mars "atmosferinde" iki aracını kaybetti. 1993'te "Mars Observer" gözlem aracı ve 1999'da "Mars Climate Observer: İklim Rasatı" kayboldu. NASA'nın harita çıkarma işini sürdürecek MRO'nun seferi bu bakımdan da NASA için önemli.
NASA'nın Mars'a iki yıl önce gönderdiği ikiz robotlar Spirit ve Opportunity'nin "garanti süreleri" dolmasına karşın hala çalışma ve araştırmalarına devam ettikleri bildirilmişti.
İki yılda eksi 90'lara kadar düşen hava sıcaklığı ve hızı saatte 50 kilometreyi aşan toz fırtınalarına karşın toplam 11 kilometreyi aşkın yol kat eden robotlardan Spirit iki ay önce Mars'ta ikinci yılını kutladı. Opportunity de Kızıl Gezegen'e 24 Ocak 2004'te iniş yapmıştı.
Sadece 3 aylığına görev için Mars'a gönderilen golf aracı boyutlarındaki altı tekerlekli robotlar, bu süre zarfında tüm rekorları kırarken, Mars'ta bir zamanlar su bulunduğunun jeolojik kanıtını elde ederek, asıl görevi de başarıyla yerine getirdiler.
NASA mühendisleri, robotların Mars'ta bu kadar uzun süre yaşamalarını tamamen şansa bağlıyorlar. Büyük toz fırtınaları birçok kez robotların güneş panellerini kaplayan tozları temizleyerek, araçların yeniden elektrik üretebilmelerine olanak sağladı.
Robotlar pek çok kez teknik ve doğal engelle karşılaşırken, her seferinde NASA mühendisleri bunun üstesinden gelmeyi başardılar ve araçlar yollarına devam etti.
Araçlar, yaşlanma belirtileri de göstermeye başladı.
Opportunity'nin Kasım 2005'te bir kayayı incelerken bozulan robot kolu, ancak iki hafta sonra mühendisler tarafından onarıldı. Görev süreleri 3 kez uzatılan Spirit NASA'ya 70 bin, Opportunity de 58 bin fotoğraf gönderdi. NASA'nın bu dönemde harcamasıysa 900 milyon doları aştı.
Öte yandan, NASA şubat sonunda yeni bir başarılı adım attı, "Far Ultraviolet Spectroscopic Explorer: Irak Morötesi Kaşif" yörünge teleskopunu 2 yıllık aradan sonra yeniden çalıştırmayı başardı. FUSE'u yönlendiren Goddard Uzay Uçuşları Merkezi'nden, uzay biliminde öncü kurum Johns Hopkins Üniversitesi'nin öğretim üyesi
William Blair, FUSE'un bilgisayar arızasının 2 yıl sonunda giderilebildiğini bildirdi.
İki konunun internet bağlantı adresleri ise şöyle: Mars Yörünge Kaşifi: http://mars.jpl.nasa.gov/mro FUSE teleskopu: http://fuse.pha.jhu.edu