ANKARA (ANKA) - İsrail’in Gazze’ye yardım götüren gemilere saldırmasının ardından BM’nin başlattığı soruşturma dünya basınında Türkiye ile İsrail ilişkilerini gündeme getirdi. ‘Mavi Marmara’ soruşturmasıyla ilgili olarak öne çıkan haberler şöyle:
-İSRAİL GENELKURMAY BAŞKANI FİLO BASKINIYLA İLGİLİ OLARAK ASKERLERİNİ SAVUNDU-
Amerika’nın haber ajansı Blommberg, 10 Ağustos’da İsrail Genelkurmay Başkanı Gabi Aşkenazi’nin Kudüs’teki baskını soruşturan komisyona verdiği ifadeye yer verdi. Ajansın haberine göre Aşkenazi, ifadesinde gemilerden inen komandolara ilk ateşi filodaki eylemcilerin açtığını ve dokuz Türk'ü öldüren askerlerin herhangi "bir hata yapmadıklarını", komandoların meşru müdafaa çerçevesinde vurmak zorunda olduklarını söyledi.
Haberde, Aşkenazi, gemiye inmelerini engelleyenleri devre dışı bırakmak için iki taraflı ateş etmek zorunda kaldıklarını, geminin güvertesinde 10-15 kişi bulunduğunu düşündüklerini, bunları da sis bombası ile dağıtabileceklerini ve bu yüzden 15 komandonun bir dakika içinde indirilebileceğini hesapladıklarını söyledi. Aşkenazi ayrıca komisyona, ordunun şiddetin patlak verdiği gemideki Türk eylemciler konusunda yeteri kadar istihbarata sahip olmadığını, bu yüzden silahlı olabilecekleri ve şiddet olaylarının yaşanabileceğini de göz önünde bulundurduklarını sözlerine ekledi.
-GAZZE FİLOSU SALDIRISI SORUŞTURMASINDA OLAYDAN KİMİN SORUMLU OLDUĞU TAM BELLİ DEĞİL-
Amerika’nın Washington Post gazetesi, İsrail hükümetince oluşturulan komisyon tarafından ifadelerin dinlendiği ilk iki gün içerisinde İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Ehud Barak sorumluluğu üzerlerinden atar şekilde açıklamalar yaptığını ifade etti.
Gazete, ayrıca olaylarla ilgili askeri bir soruşturmayı yürüten emekli General Giora Eilan İsrail Radyosu'na yaptığı bir açıklamaya da yer vererek, Genelkurmayın hata yaptığını kabul ettiğini ancak "siyasi boyutta durumun daha farklı olduğunu" belirttiğini ve Eilan’ın, "Sorumluluk konusundan çok genel anlamda söz ediyorlar. Kimsenin 'Hata yapmış olabilirim' dediğini duymuyoruz" dediğine yer verdi.
-FİLO SORUŞTURMASI İSRAİL-TÜRKİYE İTİFAKINI KURTARABİLİR Mİ?-
Merkezi İngiltere'de bulunan forum sitesi OpenDemocracy, “Mavi Marmara'ya yapılan baskınla ilgili soruşturma, Türk-İsrail ilişkilerindeki kırıkları iyileştireceğe benzemiyor. İlişkilerde nihai bir kopuş, Orta Doğu'da stratejik dengeleri değiştirerek barış ihtimalini belki de çok daha sahipsiz kılabilir” sözlerine yer verdi.
İsrail-Türkiye ilişkilerinde bir kırılma, krizin sonuna işaret etmekten ziyade bölgede kutuplaşmanın artmasına ve barış umutlarının azalmasına yol açacağını öne süren OpenDemocracy, “Türkiye, Arap dünyasının İslami ve kültürel hassasiyetlerini anlama konusunda benzersiz bir potansiyele sahip ve benzer bir anlayış coğrafi ve sosyolojik açıdan yakın bir komşu ve dost olarak da İsrail'in hassasiyetleri için de geçerli. Muhtemelen AB, daha kesin olmak gerekirse Fransa, Türkiye'nin arabulucu rolünü kapmak için hamle yapacağa benzer, ancak Suriye-Fransa ilişkilerindeki huzursuzluk ve Fransızların Hamas üzerinde bir baskı güçlerinin olmayışı böylesi bir girişimin olası başarısını sınırlıyor. Ayrıca Türkiye'nin İsrail'in eylemlerine yönelik eleştirel tutumu Arap ve Arap olmayan devletleri İsrail karşısında işbirliği yapmalarını sağlayıp, İsrail'in izolasyonunu derinleştirebilir” dedi.
-BM'NİN GAZZE SORUŞTURMASI ÖNCESİNDE SKANDAL-
Avusturya’da yayınlanan Der Standard gazetesi, "BM tarafından görevlendirilen komisyonun, İsrail'in Mayıs sonunda Gazze'deki Türk gemisine düzenlenen saldırıya ilişkin soruşturmayı başlatması gerekiyordu diyerek, İsrail'e göre BM, komisyonun İsrail askerlerinin ifadelerine başvurmayacağını kabul etti. BM Genel Sekreteri Ban Ki-Moon bu söylentileri reddetti ve İsrail'le hiçbir anlaşmanın yapılmadığını söyledi” dedi.
İsrail’in komisyonu boykotla tehdit ettiği belirtilen haberde, “BM panelinin sadece İsrail ve Türk soruşturma komisyonlarının raporlarına bakması gerektiği görüşünde. İsrail, komisyonda yer alması için bunu şart koştuğunu ve BM'nin de bu şartı kabul ettiğini söylüyor. Yeni Zelanda'nın eski Başbakanı Geoffrey Palmer ve Kolombiya'nın eski Devlet Başkanı Alvaro Uribe tarafından yürütülen komisyonda Joseph Ciechanover adlı bir İsrailli ve Özdem Sanberk adlı bir Türk temsilci bulunuyor.Haaretz gazetesine göre, geçtiğimiz günlerde New York'taki işlerin hazırlıklarına paralel olarak, "etkili ülkelerin" Cenevre'deki BM İnsan Hakları Komisyonuna, BM'nin Gazze kıyılarında gerçekleşen ve 9 Türk eylemcinin öldüğü olayı soruşturmadan vazgeçmesine ilişkin yaptığı baskılar arttı. İsrail, BM İnsan Hakları Komisyonunu taraflı ve İsrail karşıtı diye reddediyor” denildi.
Haberde ayrıca, soruşturmadaki ifadesinde Başbakan Binyamin Netanyahu’nun Türkiye'yi suçladığı ve İsrail ordusunun bütün operasyondan tek başına sorumlu olduğunu vurguladığı bu sözlerinden dolayı Netanyahu, Kadima Partisinin Başkanı Tzipi Livni tarafından ağır bir şekilde eleştirildiğine yer verildi.
ANKA