'mavi Yemiş Çok Yararlı Ve Çok Karlı'

Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Çelik, çok lüks, çok yararlı ve çok karlı bir meyve türü olan mavi yemişin, iklim ve toprak şartlarına göre Karadeniz Bölgesi’nde yüksek kalitede ve verimli olarak yetiştirilebileceğini söyledi.

Çaybaşı İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından “Yeni Bir Ürün, Mavi Yemiş” konulu konferans düzenlendi. Çaybaşı Müftülüğü konferans salonunda düzenlenen programa Çaybaşı Kaymakamı Berkan Sönmezay, Çaybaşı Belediye Başkanı Zekerya Sarıkoca, Çaybaşı Garnizon Komutanı İsmail İnan, Çaybaşı Emniyet Müdürü Yusuf Yazıcı, Çaybaşı Müftüsü Mustafa Türken, Çaybaşı İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürü Mustafa Bağran, İkizce İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürü Ömer Üstünel, Çaybaşı Muhtarlar Derneği Başkanı Ali Kemal Çiçek, Çaybaşı Ziraat Odası Başkanı Süleyman Saka, daire amirleri ve vatandaşlar katıldı.

Saygı duruşu ve istiklal marşı ile başlayan programın açılış konuşmasını Çaybaşı İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürü Mustafa Bağran yaptı. Bağran konuşmasında, “Üzerinde yaşadığımız Anadolu toprakları çok zengin bir floraya sahip. Üzerinde on binlerce bitki ve çiçek var. Bunların çoğu kültür bitkisi olarak değerlendiriliyor fakat bizim bunların çoğundan haberimiz yok. Kültür formu olan mavi yemiş, 1900’lü yılların başında ilk defa ABD’de, oradan da bütün dünyaya yayılmış. Bölgemizde daha yeni yeni bahçeler kuruluyor. Bu bitki çok önemli bir bitki ve değeri oldukça yüksek” dedi.

“ÖNCE TARIM YAPTIM, SONRA SİYASETE ATILDIM”

Açılış konuşmasının ardından kürsüye çıkan Çaybaşı Belediye Başkanı Zekerya Sarıkoca, ziraat mühendisi olduğunu ve daha sonra siyasete atıldığını belirterek, “Bende eski bir tarımcı ve ziraat mühendisiyim. Yaklaşık 18-19 yıl bu teşkilatta görev yaptım ve arkasındanda siyasete katıldım. Dolayısıyla İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’nün çalışmalarında her zaman yardımcı olduk ve olmaya da devam edeceğiz. Bu çalışmalardan bir tanesi de ‘mavi yemiş’. Bu konuda da yardımcı oluyoruz ancak bizim milli ürünümüz olan fındığa kesinlikle sahip çıkalım. Ne kadar sahip çıkarsak o kadar fazla kazanırız. Fındığa sahip çıkmayıp az kazandığımız için yöre müthiş derecede göç veriyor” Diye konuştu.

“FINDIĞIN ALTERNATİFİNİN OLMASI OLUMLU”

Çaybaşı Kaymakamı Berkan Sönmezay ise ilçede tarımı yapılan ürünler hakkında bilgi vererek, “Arazilerimizde birçok ürün yetiştirilmekte ancak bu arazileri daha efektif kullanmak için herkes üzerine düşeni yapmalı. Biz günümüzde fındığın yetiştirilmesine müsait olmayan arazilerde fındık dikiminin yapıldığını görmekteyiz. O yüzden biz bu konuları tartışıp en uygunu hangisi ise o alana yönelik çiftçimizin daha iyi gelir sağlaması adına gerekli araştırma ve incelemeleri yapmamız gerekir. Tabii ki fındığı sökelim yerine başka ürün dikelim demiyorum ama alternatif ürün olmasını olumlu buluyorum” şeklinde konuştub.

“MAVİ YEMİŞ ÇOK KARLI BİR MEYVE”

“Mavi yemiş” konusunda bilgiler vermek üzere Çaybaşı’na gelen Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Çelik, bu ürünün çok lüks, çok yararlı ve çok karlı olduğunu söyledi. Çelik şu bilgileri verdi: “Mavi yemişin ekonomik ömrü 35-40 yıldır. Tam güneş alan veya biraz gölge olan, kuzey bölgelerde güney, güney bölgelerde ise kuzey-batıya bakan ve hafif meyilli olan, drenaj ve hava akımı iyi yerler mavi yemiş yetiştiriciliği için uygundur. Asitli, drenajı iyi, kumlu-tınlı, havalı ve organik maddesi en az yüzde 3 olan toprakları sever. Dikim öncesi çok yıllık yabancı otlar yok edilmeli, mümkünse bir yıl süre ile yeşil gübreleme yapılmalıdır. 160 gün yetişme periyodu ile 7 derecenin altında 300-1000 saat soğuklama ister. Kar altındaki sürgünleri -40 dereceye kadar dayanabilir. Çiçekleri -2.2 derecede zarar görmeye başlar. Temelde yabani mavi yemiş türleri, orman gülleri, defne, kızılağaç, kayın ve çamın karışık olarak yetiştiği alanlar mavi yemiş yetiştiriciliği için uygundur. Çok lüks, çok yararlı ve çok karlı bir meyve türü olan mavi yemiş, iklim ve toprak şartları, özellikle de toprak pH’sının 4.5-5.5 arasında olduğu Karadeniz Bölgesi’nde yüksek kalitede ve verimli olarak yetişebilmektedir. Bu açıdan mavi yemiş, Karadeniz Bölgesi (Artvin, Rize, Trabzon, Ordu, Giresun, Gümüşhane, Samsun, Sinop, Kastamonu, Zonguldak, Bolu, Bartın ve Düzce), Marmara Bölgesi (Kocaeli, Sakarya, İstanbul, Kırklareli, Bursa ve Balıkesir) ve Doğu Anadolu bölgelerindeki (Erzurum-Şenkaya ve Ardahan) çok sınırlı ve özel alanlarda ticari veya deneme amaçlı olarak yetiştirilmeye başlanmıştır. Bu bölgede doğudan batıya doğru gidildikçe yüksek rakımlara çıkılarak lokal alanlar bulunmalıdır. Ticari yetiştiriciliğe karar vermeden önce uzman gözetim ve denetiminde bahçe yerinin iklimi, toprak özellikleri ortaya konulmalı, yetiştiricilik şekli, pazarlama kanalları, iş gücü potansiyeli ve değerlendirme şekli detaylı olarak incelenmelidir. Dikimde 2-3 yaşlı hastalıksız ve özellikle de virüsten ari tüplü fidanlar kullanılmalıdır. Dikim erken ilkbahar veya sonbaharda yapılabilir. Toprak tahliline göre gerekli ön işlemler en az 1 yıl önceden tamamlanmalıdır. Dikim öncesi arazideki çok yıllık yabancı otlar, çalı, taş, ağaççık vs temizlenerek arazi 50 cm derinlikten işlenmelidir. Mavi yemişte budama son derece önemlidir. Budama dikim ile başlar ve her yıl ilkbahar öncesi gözler uyanmadan tekrarlanır. Mavi yemişlerde yeni sürgün elde etmek ve bol meyve temini için budama mutlaka yapılmalıdır. Budamanın temeli meyve vermeyen sürgünlerin çıkarılması, kurumuş, soğuktan zarar görmüş veya cılız kalmış sürgünlerle 5 yaşın üzerindeki yaşlı, çalılaşmış, verimsiz sürgünler ve sıkışıklığa sebep olan sürgünlerin çıkarılmasına dayanır. Dikim sonrası 4. yıldan itibaren sürgünlerde seyreltme yapılmalıdır. Ayrıca, yeni sürgünlerdeki gelişmeyi artırmak, iri meyve üretimini teşvik etmek, aşırı meyve yükünü engellemek, bitkiyi uygun boy ve şekilde tutmak amacıyla budama yapılmalıdır.”