Fotoğraf: Getty Images
Geladalar, Etiyopya’nın kuzey yaylalarında gruplar halinde yaşayan, geveze bir maymun türü. Bu maymunların hırıltılarında, iniltilerinde, seslerindeki titremelerde sadece insan dilinde görülen evrensel matematik ilkeleri gözlemleniyor.
Menzerath Yasası, daha uzun yapılar oluşturmak için daha kısa bileşenler kullanılması gerektiğini savunan matematiksel bir ilke. Bu ilkeyi insan diline uyarlarsak; uzun cümlelerin daha kısa sözcükler oluşmaya yatkın olduğunu söyleyebiliriz.
İnsan dili ilk olarak farklı sesleri birbirine bağlıyor. Sonra bu seslerin anlam ifade etmesi için, bir katman olarak sözdizimini ve grameri ekliyor. Geladalar'ın iletişiminde de bir matematik var, ama tabii bu anlamlı sözdizimi ve gramer katmanına rastlanmıyor. Üstelik bu maymunlar insansı dil belirtisi gösteren tek tür değil; yunuslar, yarasalar, ipek maymunu, makak gibi türler de benzer ses düzenine sahip.