2007 yılından 2008’e devreden “enflasyon stoku”, Merkez Bankası ve hükümetin bu yıl için öngördüğü enflasyon hedefinin üzerinde gerçekleşti.
Merkez Bankası 2008 için yüzde 4’lük enflasyon hedefini korurken, tüketici fiyat endeksinin (TÜFE) 12 aylık ortalamasına göre 2007’den 2008’e yüzde 4.1 oranında enflasyon stoku devretti. Buna göre bu yılın tümünde fiyatlar hiç artmasa bile 12 aylık ortalamalar bazında enflasyon bu oranda çıkacak. ÜFE bazında 2008’e devreden enflasyon stoku da yüzde 2.5 oldu.
ENFLASYON STOKUNUN HESABI
2003 temel yıllık tüketici fiyat endeksinin (TÜFE) 2006 sonu itibariyle 134.49 olan değeri, 2007’nin tümünde gerçekleşen yüzde 8.39’luk enflasyonla anılan yılın sonunda 145.77’ye yükseldi. 2007’nin ayları itibariyle gerçekleşen enflasyona göre oluşan endeks değerlerinin 12 aylık ortalaması ise 140.03 düzeyinde gerçekleşti. 2008 yılı boyunda tüketici fiyatlarının hiç artmaması, diğer deyişle “sıfır” enflasyon durumunda 2007 sonunda 145.77 olan TÜFE değeri hiç değişmeyerek, 2008 sonu ve ortalaması itibariyle de bu düzeyde gerçekleşecek. 2008 yılının 12 aylık ortalamalara göre endeks değeri de olacak bu sayı, 2007’nin ortalaması olan 140.03 endeks değeriyle oranlandığında, bu yılın “12 aylık ortalamalara göre enflasyon” yüzde 4.1 çıkacak.
“Devreden stok”, izleyen yılda hiç fiyat artışı olmaması olasılığında bile kaçınılmaz olarak gerçekleşecek, “ortalama” enflasyonu ifade ediyor. Yıl boyunca fiyatların hiç artmaması çok uzak bir olasılık olduğu için, devreden enflasyon stoku, izleyen yıl enflasyon oranını değil, bu orana önceki yıldan gelen katkıyı gösteriyor.
2007 yılından 2008’e devreden enflasyon stoku, üretici fiyatları (ÜFE) bazında da yüzde 2.5 olarak hesaplandı. ÜFE bazında fiyatlar 2008 yılında sabitlense bile 12 aylık ortalama bazda bu oranda bir enflasyon söz konusu olacak.
Devreden enflasyon stokunun, önceki yılla yaklaşık aynı düzeylerde gerçekleştiği görüldü. 2006 yılından 2007’ye TÜFE bazında yüzde 4.5, ÜFE bazında yüzde 2.9 enflasyon stoku devretmişti. Devralınan bu stokun üstüne, 2007 yılı boyunca endekslerde yaşanan artışlar sonucunda 12 aylık ortalamalara göre enflasyon oranı 2007 yılında TÜFE bazında yüzde 8.76’ya, ÜFE bazında yüzde 6.31’e ulaştı.