Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, çeşitli varsayımlar çerçevesinde, Türkiye'nin 2009 yılı içinde ihtiyaç duyacağı dış finansman tutarının 30 milyar dolar civarında olacağını bildirdi.
Yılmaz, sicil affı yasasına ilişkin bilgi verirken de 2003 yılında çıkarılan benzer bir düzenlemeyle 7 milyon 749 bin 798 çek kaydının silindiğini belirterek, "Bunlar 285 bin 133 kişiye aitti. Silinen kişilerden 102 bin 91'i listeye döndü. Kaydı silinenlerin yüzde 35,8'i ediyor" dedi.
Yılmaz ve Merkez Bankası başkan yardımcıları, Ekonomi Muhabirleri Derneği'nin düzenlediği kahvaltılı sohbet toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Türkiye'nin 2009'da ihtiyaç duyacağı dış finansmana yönelik soru üzerine Yılmaz, kendilerinin de ekonomiden sorumlu diğer birimlerin yaptıkları çalışmalara benzer, varsayıma dayalı bir rakam ortaya koydukları söyledi.
Büyüme, cari açık, sermaye akımları, yükümlülükler gibi unsurlar çerçevesinde önce bugüne kadarki gelişmelerin ele alındığını kaydeden Yılmaz, 1995-2007 yılları arasında kamu, banka ve reel kesimin, 2001 krizi dahil borç çevirme oranının yüzde 100'ün üzerinde olduğunu söyledi. 2001 krizinin Türkiye'ye özgü olduğunu, yaşanmakta olan krizin ise tüm dünyayı etkilediğine dikkati çeken Yılmaz, likiditenin o dönemki kadar bol olmadığını vurguladı.
Yılmaz, "Biz yüzde 75 çevrilebilme oranı kabul ederek, doğrudan yabancı sermaye girişlerine, portföy girişlerine makul rakamlar koyarak, cari açığın bu çerçevede giderek azalacağını düşünerek diyebiliyoruz ki; 30 milyar dolar civarında bir şey ortaya çıkıyor. Bu tamamen varsayımsal" diye konuştu.
"TEKNİK BAKTIĞINIZDA ALABİLECEĞİMİZ PARA SINIRLI"
Türkiye'nin IMF'den ne kadar para alabileceğine yönelik soruya Yılmaz, "Kota bazında, teknik baktığımızda alabileceğimiz para sınırlı. Ancak bunun dışına çıkabilir miyiz? Evet çıkabiliriz. Türkiye'nin ihtiyaçlarına mütenasip, görüşmeler sonucunda ortaya çıkacak bir durum" dedi.
SİCİL AFFI
Başkan Durmuş Yılmaz, Sanayi ve Ticaret Bakanı Zafer Çağlayan'ın sicil affı ile ilgili "Allah affediyor, bankalar, Merkez Bankası da affetsin" sözleri hatırlatılarak, görüşünün sorulması ve uygulamaya ilişkin bilgi istenmesi üzerine, polemiğe girmeyi arzu etmediğini, bunda bir fayda da görmediğini kaydetti ve "Söyleyeceğim sadece şu; ekonomik aktivitenin bir mantığı var, belli bir çerçevede cereyan eder bunlar. Dolayısıyla bu tür düzenlemeleri, bu çerçevede değerlendirmek gerekir" diye konuştu.
Yılmaz'ın yasaya ilişkin verdiği bilgiye göre, 2003 yılında çıkarılan Karşılıksız Çek ve Protestolu Senetler ile Kredi ve Kredi Kartları Borçlarına İlişkin Kayıtların Dikkate Alınmaması Hakkında Kanun gereğince, Bankanın risk merkezi nezdindeki negatif nitelikli bireysel krediler kütüğünden ferdi kredi ve kredi kartı borucunu ödemiş olan 347 bin 974 kişinin kaydı silindi. Geçen süre zarfında bu kişilerden 58 bin 934 kişi aynı listeye tekrar geri döndü.
Protestolu senet işlemleri kütüğünden senet bazında 57 bin 100 adet kayıt silindi.
Yeni çıkan yasa gereğince Bankanın risk merkezi nezdindeki negatif nitelikli bireysel krediler kütüğünden Aralık 2008 itibariyle ferdi kredi kartı borcunu ödemiş olan 741 bin 388 kişinin kaydı silinecek.
Ferdi kredi ile kredi kartı borcunu ödememiş olan 1 milyon 146 bin 393 kişinin kaydı ise yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde borcun ödenmesi veya yeniden yapılandırılması halinde silinme, borcun tamamının ödenmesini müteakip yapılacak.
Protestolu senet işlemleri kütüğünden Aralık 2008 itibariyle borcu ödenmiş senet bazında 315 bin 171 adet kayıt silinecek. Borcu ödenmemiş senet bazında 3 milyon 600 bin 826 adet kayıt, yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde borcun ödenmesi halinde silinecek.
2003 yılında çıkarılan yasa çerçevesinde silinmiş çek sayısı 7 milyon 749 bin 798. Bunlar, 285 bin 133 kişiye ait. Silinen kişilerden 102 bin 91'i (yüzde 35,8) tekrar listeye geri döndü.
Son yasa çerçevesinde çeklerle ilgili kaydı silinecek işlem sayısı, 3 milyon 501 bin 436. Ödenmesi yapılmamış olup, ödenmesi yapıldığı takdirde 6 aylık süre sonunda silinecek olan 2 milyon 405 bin 658 işlem dahil edildiğinde rakam, 5 milyon 950 bin 94'e ulaşıyor.
Yılmaz, yeniden temerrüde düşme oranın yüksekliğine ilişkin rakamları açıkladıktan sonra, "Sorunun cevabını bu oranlardan siz çıkarıp yazabilirsiniz" dedi.
HAZİRAN SICAĞINDA ERİYEN TEREYAĞI
Yılmaz, bir gazetecinin, "Amerikan Merkez Bankası FED'in yerinde olsanız nasıl karar alırdınız" sorusuna, "Elimizin altındaki mali sistemin Haziran sıcağında kalmış tereyağı gibi erdiğini görseydik, herhalde farklı davranmazdık" yanıtını verdi.
"TL'YE DÖNÜŞÜM, MART SONUNDA YÜZDE 70'E ULAŞIR"
Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, 23 Ocak tarihi itibarıyla Yeni Türk Lirasından (YTL), Türk Lirasına (TL) dönüşüm oranının yüzde 30'lara yaklaştığını söyledi.
Yılmaz, 23 Ocak tarihi itibarıyla 32,8 milyar olan tedavüldeki emisyon tutarının 10,6 milyar lirasının TL, 22,1 milyar lirasının YTL olduğunu bildirdi.
Yılmaz, tedavüldeki TL cinsinden 10,6 milyar lira içinde en fazla kupür oranının yüzde 38,6 ile 50'lik kupür olduğunu bunu, yüzde 32,3 ile 100'lük, yüzde 13 ile 200'lük, yüzde 10,7 ile 20'lik, yüzde 3,99 ile 10 luk ve yüzde 0,1'i 5'lik kupürün izlediğini belirtti.
Adet olarak bakıldığında piyasadaki toplam kupürlerin yüzde 2,98'nin 200'lük, yüzde 14,2'sinin 100'lük, yüzde 34'nün 50'lik, yüzde 23,4'nün 20'lik, 17,5'inin 10'luk ve yüzde 7,8'nin de 5'lik kupür olduğunu ifade eden Yılmaz, toplumun ihtiyaç duyduğu paranın başta 50'lik ve 100'lük banknot olduğunu, 200'lük kupürlerin sadece Merkez Bankası ile bankalararası işlemlerde kullanıldığını bildirdi.
2009 Mart ayı sonuna gelindiğinde değişim oranının yüzde 70'lere ulaşacağını düşündüklerini kaydeden Yılmaz, madeni paralarda değişimin biraz ağır gittiğini, tutar olarak yüzde 6,1'nin, adet olarak yüzde 5,1'inin değiştiğini söyledi.