MCHC kan testi, kırmızı kan hücrelerinde hemoglobin yoğunluğunu ölçmek için yapılır. MCHC, düşük veya yüksek değerleri ile anemi türlerinin belirlenmesinden de kullanılır. Fakat sadece MCHC kan testi ile anemi olup olunmadığı tespit edilemez. MCHC, ana kan sayımı testlerinden bir tanesidir. Peki MCHC nedir ve neden yapılır? MCHC düşüklüğü veya yüksekliği ne anlam gelir? MCHC kan değeri nedir? MCHC kan testine dair merak edilenleri haberimizde derledik.
MCHC, İngilizce mean corpuscular hemoglobin concentration kısaltmasıdır ve kırmızı kan hücrelerindeki (alyuvar) hemoglobin yoğunluğu anlamına gelir. MCHC kan testi analizi sırasında yapılan tam kan sayımı CBC 'nin standart bir parçasıdır. MCHC, daha çok kansızlık yaşayanlar için buna neden olan şeyi tespit etmek için yapılan bir testtir. MCHC düşüklüğü ve yüksekliği ile hemoglobin yeterliliğine bakılır. MCHC kan testi ile ölçülen hemoglobin ise kanda oksijen taşınması ile sorumludur. Hemoglobin düşüklüğü nedeniyle hastada görülen bazı belirtiler nedeniyle MCHC kan testi yapılması istenir.
MCHC kan testi, baygınlık ve halsizlik gibi veya enfeksiyonların kanama ve morarma gibi durumlarda doktora başvurduğunuzda uzman tarafından yapılan bir testtir. MCHC testi, bir kan testi olup kişinin elinden veya kolundan kan alınmasıyla yapılır. MCHC seviyesi yüksekse, kişide anemi (kansızlık) olma ihtimali yüksektir. Folik asit eksikliği, karaciğer hastalığı, sferositoz (ırsi olarak kanda sferosit bulunması) veya B12 vitamin eksikliği gibi durumlar da anemiye sebebiyet veren durumlardır. MCHC seviyesinin yüksek olması genellikle cilt yanıklarında görülür. Eğer ki MCHC oranı düşükse bu kişide demir eksikliği anemisi ya da talasemi (Akdeniz anemisi) olduğunu gösterebilir.
MCHC kan testi ile alyuvarlardaki hemoglobin yoğunluğu ölçüldüğünü söylemiştik. Hemoglobin ise kan hücrelerinde vücudun ihtiyacı olan oksijeni taşımakla sorumlu olması nedeniyle yoğunluğu önemlidir. MCHC düşüklüğü ise hemoglobin miktarının yeterli olmadığını ortaya çıkarır. Hemoglobin, oksijen taşınmasını ise +2 yüklü demir içeren hem molekülleri ile bağlar. Demir içeren protein olan hemoglobin düşüklüğü ise anemi yani kansızlık oluşumuna neden olur. Yapılan test sonuçlarına göre 28 ile 32 g/dL’den aşağı çıkmasına MCHC düşüklüğü denir. Eğer 28’den düşük ise hemoglobin yoğunluğu aşırı düşük demektir.
MCHC değerinin düşük çıkması, hemoglobin yoğunluğunun az olması nedeniyledir. Bu da vücutta bazı vitamin ve minarellerin üretiminde bir sıkıntı var demektir. Buna bazı hastalıklar neden olabileceği gibi beslenme türüne bağlı da olabilir. Başlıca MCHC düşüklüğü nedenleri şunlardır;
Hipokromik anemi (Alyuvarların taşıdığı hemoglobin miktarının çok düşük düzeyde olduğu, alyuvarların çaplarının ve sayılarının azaldığı, demir eksikliğine ilgili olarak biçimlen anemi çeşidi.)
Kan kaybı
Demir eksikliği.
Demir açısından yetersiz beslenme
Demir emilim problemleri
Kanama ile demir kaybı
İdrar ile demir kaybı
Aşırı sıvı alımı
Gebelik
Talasemi (Akdeniz Anemisi)
Vücuttan bir yerden devamlı kan kaybı görülmesi, mesela devam eden mide, hemoroid ve peptik ülser kanaması
Bağırsakta demir emme problemi
Gastrointestinal tümör
Genito-böbrek taşı nedeniyle akciğer yolu kanaması
Normal değerler laboratuvara bağlı olarak değişebilir. Ortalama hemoglobin konsantrasyonu için referans aralıkları aşağıdaki gibidir:
Yetişkinlerde: 33-36 g/dL
Yenidoğan bebeklerde: 30-36 g/dL
1-3 günlük bebeklerde: 29-37 g/dL
1-2 haftalık bebeklerde: 28-38 g/dL
1-2 aylık bebeklerde: 29-37 g/dL
3 ay- 2 yaş: 30-36 g/dL
2 yaştan daha büyük bebeklerde: 31-37 g/dL
Kandaki hemoglobin düşüklüğünün bazı belirtileri vardır. Özellikle oksijen ihtiyacı tam olarak karşılanamaması nedeniyle vücutta bazı rahatsızlıklar yaşanacaktır. Bu tip durumlarda doktorunuza görünmeniz halinde sizden MCHC kan testi isteyebilir. MCHC düşüklüğü belirtileri başlıca şunlardır;
Halsizlik
Güçsüzlük
Enfeksiyonlar
Kanamalar
Ciltte kanamalar
İltihaplanmalar
Baş ağrısı
İshal
Nefes darlığı
MCHC kan değerinin düşük olması kadar yüksek çıkması durumu da önemlidir. Ortalama hemoglobin konsantrasyonu (MCHC) seviyesi %33’den yüksekse bu duruma MCHC yüksekliği denir. Kırmızı kan hücresi üretiminde gerekli olan B12 ile folik asittir. Yüksek MCHC seviyelerinde ise makrositer anemi hastalığına sahip olma ihtimaliniz vardır. Ayrıca MCHC Yüksekliğine Folik asit eksikliği, karaciğer hastalığı, kalıtsal sferositler ve B12 vitamini eksikliği neden olabilmektedir.
MCHC kan değerinin yüksek çıkmasının bazı nedenleri vardır. Bu değeri normale döndürmek için yapılacak tedavi yöntemi ise bu duruma sebep olan soruna göre değişir. MCHC yüksekliğinin normale döndürülmesi için; kortizon kullanımı, dalak alma ameliyatı ve kan nakli gibi tedavi yöntemleri uygulanabilir. Doktor genellikle kortizon ilaçları kullanarak tedavi eder. Bu yöntemde önce ağır ilaçlar verilir. Daha sonra zamanla ilaçların dozu azaltılır. Tedavide ileri derece anemilerde dalağın alınmasına kadar gidebilir.
MCHC kan testi ile tespit edilen hemoglobin yoğunluğunun düşük çıkması kadar yüksek çıkmasının da bazı nedenleri vardır. Hemoglobin için gerekli olan demir minerali eksikliği veya folik asit yetersizliği gibi MCHC değerinin yüksek çıkmasının başlıca nedenleri şunlardır;
Vücudumuzda vitaminler azaldığında
B12 ve folik asit eksikliğinde yani makrositer anemi
Kan kaybı
Demir açısından yetersiz beslenme
Çok fazla kafein tüketmek
İdrar yolula demir kaybı
Aşırı sıvı alımı
Hamilelik
Talasemi
Midede gastrit veya ülser veya bunların başlangıçları
Hemorid
Bağırsaklarda demiri emme sorunları
MCHC kan testi sonrasında kan değeri düşük veya yüksek çıkmış olabilir. Bu durumda MCHC düşüklüğü veya yüksekliği durumunda hekiminiz size bir tedavi yöntemi çıkarır. Bunun dışında sizler de aşağıdaki maddelere dikkat etmeniz durumunda iyileşme süresinde yardımcı olacaktır.
Kafeini fazla tüketmekten kaçının
Haftada en az iki gün kırmızı et tüketmeye özen gösterin
Et tüketirken süt ve süt ürünlerini asla tüketmeyin
Etin yanında pişmiş sebzeler tercih ederek demir emilimini arttırmaya çalışın
Balık ve sebzeleri her hafta düzenli olarak tüketmeye çalışın