Son yıllarda görülme sıklığı artan melanom deri kanseri, ülkemizde de en sık görülen kanser türleri içinde yer almaya başlamıştır. Melanom belirtileri, tedavisi hakkında merak ettiklerinizi yazımızda bulabilirsiniz.
En tehlikeli deri kanseri türü olarak bilinen melanom, melanosit olarak adlandırılan deri hücrelerindeki değişiklik sonucu ortaya çıkar. Melanosit, deriye rengini veren ve bronzlaşmayı sağlayan melanin pigmentini üretirler. Melanom, melanositlerin kontrolsüzce çoğalması ve başka organları da etkisi altına alması sonucu ortaya çıkar. Dört tip melanom bulunur. Bunlar:
Melanom, sinsi bir biçimde ortaya çıkan hastalık olarak bilinir. Farkına varılmadan deri üzerinde gelişebileceği gibi, vücutta en baştan beri mevcut olan benler üzerinde de gelişebilir. Bu süreçte vücuttaki benlerin tanınması ve yerlerinin bilinmesi, değişikliğin erken fark edilmesine yardımcı olur.
Yeni oluşan ya da var olup da değişen benler için kolay takip amacıyla ABCD metodu olarak bilinen bir yöntem kullanılır. Bu yönteme göre;
Melanom cilt kanseri belirtilerinden olan, beklenmedik şekil ve büyüklükte ya da yeni oluştuğunu fark ettiğiniz bir ben için en kısa sürede bir dermatoloğa başvurarak kontrollere başlamanız tedavinin ilerleyişini kolaştırmanız için önemlidir.
Deri, sürekli kendini yenileyen ve üst tabakasını soyulma veya dökülme yolu ile değiştiren bir cilt tabakasıdır. Ancak vücutta beklenmedik bir durum gerçekleştiğinde yeni hücreler takip edilemez bir biçimde büyümeye başlar ve oluşan DNA hasarı sonucu kanserli bir hücre topluluğuna dönüşülmesi kaçınılmaz olur.
Çevresel faktörler kadar genetik faktörlerin de etkili olduğu bu istenmeyen hasarda, UV ışınlarına korunmasız şekilde maruz kalınması en önemli etken olarak göz önünde bulundurulur. Solaryum etkisinin de göz ardı edilemeyecek etkileri olduğu hala tartışılmaktadır.
Birinci derece akrabaların bir veya birden fazlasında görülen melanom, riski daha çok artırır. %10’luk bir kesimin ailesinde de aynı hastalığa yakalanan kişilerin görüldüğü tespit edilmiştir.
Bu alanda genetik aktarım kadar aile ve yakınlar arasındaki yaşam şeklinin birbirine benzemesi de etkilidir. Açık renkli tene sahip olmak ya da sık sık korunmasız halde güneşe maruz kalmak gibi fiziksel ve çevresel faktörler, melanom riskinde etkili rol oynar.
Güneş ışınlarının vitamin alma aşamasında faydalı olduğu herkes tarafından bilinir. Ancak kısa süreli ve doğru saatlerde yapılan bu güneşlenmeler fayda getirirken, korunmasız ve ışınların en dik geldiği saatlerde bu ışınlardan yararlanmaya çalışmak, ilerleyen dönemde olası bir kanser hastalığının riskini artırır. Ne tür önlemler alınarak koruma sağlanabileceğine maddelere göz attığımızda karşımıza bu liste çıkar:
Her hastalıkta olduğu gibi cilt kanserinde de erken tanı hayat kurtarır ve süreçleri olabilecek en az hasarla atlatmanıza yardımcı olur. Vücutta yer alan benlerin şekil değiştirmesi ya da yeni benlerin oluşması sonucu farkına varılan melanom, kendi kendinizi takip etmeniz ve cildinizde yer alan benlerin yerini iyice öğrenmeniz sonucu kontrolünüz altında olur. Bununla birlikte, kanayan, büyüyen ya da iyileşmeyen yaraların oluşması da hastalığın habercisi olabilir. Bu süreçte yapılacak en doğru hareket uzman bir dermatoloğa görünerek bir taramadan geçilmesi ve gerekli tedavilere zaman kaybetmeden başlanmasıdır. Belirli bir yaş aralığının bulunmadığı gibi melanom ne kadar sürede yayılır sorusuna da kesin bir cevap vermek mümkün değildir. Yapılacak tetkikler sonucu elde edilen bulgular, tümörün ne derece ilerlediği ve tedavi yöntemleri hakkında kesin bilgiyi edinmenizi sağlayan güvenilir kaynaklardandır.
Kanser tedavilerinde ilk yapılması gereken şey hastalığın evresinin ve yayılımının tespit edilmesidir. Bu bulgulara göre oluşturulan tedavi yöntemi, melanom cilt kanseri öldürür mü sorusunu aklınızdan çıkarmanıza ve tedavi sürecinize odaklanmanıza yardımcı olur. Hastalığın evresi ve diğer faktörlere göre değişiklik gösteren tedavi biçimleri şu şekilde sıralanabilir:
Listede yer alan kemoterapi, diğer kanser hastalıklarının tedavisinde genelde ilk sırada yer alırken, melanom için ilk tercih edilen yöntemlerden biri olarak kabul edilmez. Hedefe yönelik tedavi melanomu tedavi etmekte genelde ilk tercih edilen yöntemlerden olur. Yapacağınız kişisel takipler sonucu doktorunuzla her ayrıntıyı paylaşmanız ve hedefe uygun tedavi yönteminin seçilmesi sağlıklı bir yaşam için atılan adımlardan en büyüğü olacaktır.