Aylık hormonlan siklusla ilişkili olarak meme dokusunda değişiklikler meydana gelmektedir. Hormonlardaki salınım hataları memedeki normal değişikliklerin anormal oluşumlar haline dönüşmesine sebep olur. Kistik oluşumlar, fibrokistik değişiklikler, duktus (kanal) genişlemeleri, kanserler hormon aksındaki bozulmalar sonucu meydana gelebilen lezyonlardır.
Meme kanserlerinde kalıtım rolü de vardır. Anne, teyze ve kızkardeşte meme kanseri görülmesi halinde her kadının risk grubu içine alınması gerekir. Risk grubu kadınlarda meme muayeneleri ve mamografi-ultrasonografi kontrolleri daha erken başlatılıp aksamadan her yıl tekrarlanarak yapılır.
Meme kanseri 40 ile 50 yaş arasındaki kadınlarda en sık görülen ölüm sebebidir. Yıllık taramalarda yapılan mamografi kontrolleri meme kanserinin daha erken aşamada yakalanmasını ve tedavisinin daha kolaylıkla yapılmasını sağlamaktadır. Meme kanseri ile hormon kullanımı arasındaki bağlantı oldukça tartışmalı bir konudur. Bazı hormonların sebep olabildiği iddia edildiği gibi bazı hormonların da 'koruyucu etkisi vardır' denilmektedir.
Memedeki emzirme fonksiyonu, insan hayatı içinde oldukça önemli bir aşamadır. Sağlıklı emzirmenin olabilmesi için meme sağlığına dikkat etmek gerekir. Laktasyon (süt verme) sırasında oluşabilecek abseler, meme çatlakları, egzamalar, mantar hastalıkları oldukça önem taşımaktadır. Meme absesi, süt veren annede meme başında çatlaklardan süt kanallarına girerek abseleşmeye sebep olan mikroplarla oluşur. Düzenli aralarla emzirme, emzirme olmadığı takdirde biriken sütün düzenli aralarla boşaltılması meme ucu temizliği ve bakımı meme abselerinin oluşumunu engeller.
Memenin aşırı büyümesi birçok kadını ve genç kızı oldukça rahatsız eden bir durumdur. Meme dokusu normalin üstünde büyüyerek son derece rahatsız edici bir durum halini alır. Estetik olarak da göze hoş görünmeyen bir durumdur ve tedavisi kesin olarak ameliyattır. Özellikle genç kızlarda görüldüğü zaman kemik yapısı henüz gelişme döneminde olduğu için ağırlığın öne doğru eğmesi nedeniyle omurgada eğrilikler ve kalıcı deformasyonlar oluşabilir. Ameliyatla fazla göğüs dokusu çıkartılarak meme küçültülür ve normal hale getirilir.
Meme dokusunun hiç gelişmemesi veya bir meme normalken diğerinin hiç oluşmaması da sık olmamakla birlikte genç kızlarda görülen bir durumdur. Her iki taraflı meme gelişmemesi halinde hormonal destekle meme dokusu geliştirilmeye çalışılır. Tek taraflı gelişme bozukluğunda ise çözüm yine cerrahi tedavidir.
Yazı: mebrure.altug@mynet.com
Dr. Mebrure Altuğ'un diğer yazılarını okumak için tıklayın
Doktorların sağlık yazılarını okumak için tıklayın