657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre kamuda hizmet veren ve memur olarak çalışan tüm bireylerin ücretsiz izin hakları bulunur. Bu hak kamu sektörü dışında özel sektörde çalışan kişilere de verilir. Devlet memurlarının kanun kapsamında bazı durumlarda ücretsiz izin olarak geçirdikleri süreleri borçlanma hakları vardır. Yani bu durumda ücretsiz geçirilen süre hizmet vermiş gibi sayılır. Ayrıca devlet memuru ücretsiz izin borçlanması ile emeklilik zamanı da daha erkene çekilebilir.
657 Sayılı Yasa kapsamında tüm devlet memurlarına tanınan bazı önemli haklar bulunur. Bu haklardan biri de ücretsiz izne çıkmaktır. Ücretsiz izin hakkının kullanılabilmesi için kişilerin bu isteğini yazılı bir dilekçe sunarak ilgili kurumlara iletmesi gerekir. Aynı şekilde işverende geçerli sebepler göstererek çalışanını ücretsiz izne çıkarma talebinde bulunabilir.
Devlet kurumlarında memur sıfatıyla çalışan bireylerin bu haktan faydalanabilmesi için en az o işte beş sene çalışmış olması koşulu bulunur. Bu koşulu yerine getiren her memur 1 yıla kadar aylıksız olarak izin yapabilir. Aylıksız izin sürecinde işverenin ücret ve sigorta primi ödeme sorumluluğu bulunmaz. Ancak memur ücretsiz izin borçlanması yaparak bu süreyi hizmete tabi tutturabilir. Devlet kurumlarında çalışan memurların ücretsiz izin sürelerini borçlanabilmeleri için öncelikli olarak bu taleplerini sosyal güvenlik kurumuna bildirmesi gerekir.
Devlet memurlarının aylıksız izin haklarını kullanması her ay düzenli olarak ödenen maaşlarının bir süre kesilmesi anlamını taşır. Maaş ile birlikte sigorta prim ödemeleri de askıya alınır. Bu aylıksız izin olarak geçen sürenin hizmete tabi tutulabilmesi için bireylerin bu taleplerini borçlanma adı altında sosyal güvenlik kurumuna yazılı olarak iletmesi gerekir. Memur ücretsiz izin borçlanması hesaplama işleminde iki farklı konu esas alınır.
15 Ekim 2008 tarihinden önce devlet kurumlarında memur olarak işe girenlerin ücretsiz izin borçlanma hesaplaması, borçlanma işleminin yapılacağı tarihteki maaş katsayısıdır. Yani maaş katsayısı göz önünde bulundurularak ücretsiz borçlanması tutarı hesaplanır. 15 Ekim 2008 senesi ve sonrasında devlet memuru olarak işe başlayanlar için ise aylıksız izin borçlanma hesaplaması ve tutarı sigorta primine esas asgari ve maksimum günlük kazanç arasında tercih edilecek günlük kazancın yüzde otuz ikisidir.