657 Sayılı Kanuna göre devlet memurlarının iki farklı izin hakları vardır. Bu izin haklarından biri ücretli olarak tanımlanırken diğeri ise ücretsiz olarak tabir edilir. Ücretli izin hakkında adından da belli olduğu üzere çalışan kişinin maaşı ödenmeye devam edilir. Ücretsiz izin hakkında ise maaş ödemesi bir süre askıya alınır. Bu yüzden memur ücretsiz izin süresi ile ilgili bilgiler büyük önem taşır. Memurların ne kadar süre ücretsiz izne çıktığı o işte çalıştığı süreye göre değişir.
Devlet memurlarına tanınan pek çok hak bulunur. Bu haklar arasında ücretli izin, ücretsiz izin, refakat izni ve mazeret izni yer alır. Her izin hakkının süresi ve işleyiş biçimi birbirinden farklıdır. Bazı izinlerde çalışanlar maaşlarını almaya devam ederken bazı izinlerde ise maaş ödemesi olmaz. Maaş ödemesinin olmadığı izin türü ücretsiz izin olarak adlandırılır.
657 Sayılı Devlet Memurları Yasası’nda memurun ücretsiz izin hakkı ile ilgili tüm detaylar açık ve net bir şekilde yer alır. İşveren ile çalışan kişi arasında yapılmış olan iş sözleşmenin belirli bir süreyi kapsayacak şekilde askıya alınması durumunda ücretsiz izin hakkından söz edilir. Memurlara tanınan birçok farklı ücretsiz hakkı vardır. Bu ücretsiz izin hakları genel olarak şu şekildedir:
Ücretsiz izin hakkında işverenin ücretsiz izne çıkan çalışanına herhangi bir maaş ödemesi yapma zorunluluğu yoktur. Ayrıca izin süresi ne kadarsa o kadar süre sigorta prim ödemeleri de gerçekleşmez. Ücretsiz izin hakkını kullanan memur veya personelin bu ücretsiz izin süresi çalışma süresine dâhil edilmez. Çünkü ücretsiz izin süresinde işverenle yapılan iş akdi belli bir süre durdurulur. Bu durdurma işleminden dolayı kişilerin ücretsiz izin süresi zorunlu hizmetten sayılmaz.
Memurların ücretsiz izne çıkabilmeleri için o işte en az beş sene çalışmış olmaları gerekir. Beş senesini dolduran memurlar ücretsiz izin hakkını kullanabilir. 10 yıllık memur ücretsiz izin hakkı da beş senesini dolduran memurla aynıdır. Bir sene içerisinde en fazla iki defa olmak üzere toplamda 1 yıllık ücretsiz hakları vardır.
Her çalışanın yasalar gereği belli başlı hakları bulunur. Bu haklar arasında ücretsiz izin hakkı da mevcuttur. Ücretsiz izin hakkı isminden de belli olduğu üzere ücretsiz bir şekilde izne ayrılmayı kapsar. Ücretsiz izin süreleri çalışılan sektöre göre değişir. Özel sektörde çalışan birine tanınan ücretsiz izin süresi en çok üç ay ikendevlet memurları ücretsiz izin hakkı ise en çok bir senedir. Devlet memurları ücretsiz izin hakkı kullanabilmeleri için o işte en az 5 senelerini doldurmuş olmaları gerekir. Beş sene tamamlanmadan memurların ücretsiz izne çıkma hakları yoktur.