Merkez Bankası'nan Enflasyon Değerlendirmesi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Enflasyon Değerlendirme Raporu'nda enflasyondaki düşüşün süreceğini öngördü.Merkez Bankası, Eylül ayına ilişkin aylık fiyat gelişmeleri raporunda şu ifadelere yer verildi: "Eylül ayında tüketici fiyatları yıllık enflasyonu yüzde 7,88’e gerilemiştir. Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti’nde de vurgulandığı üzere yıllık enflasyon işlenmemiş gıda ve enerji fiyatları kaynaklı olarak azalışını sürdürmüştür. Türk lirasındaki değer kaybının yansımaları ile temel enflasyon göstergeleri ise yükselmiştir. Enflasyondaki düşüşün önümüzdeki dönemde de süreceği öngörülmektedir.Eylül ayında tüketici fiyatları yüzde 0,77 oranında artmış, yıllık enflasyon yüzde 7,88’e gerilemiştir. Bu dönemde ÖKTG-H ve ÖKTG-I endekslerinin yıllık artış oranı önceki aya kıyasla sırasıyla 0,50 ve 0,59 puan artarak yüzde 7,29 ve yüzde 6,96 olmuştur.Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya kıyasla gıda ve enerji gruplarının katkısı sırasıyla 0,38 ve 0,17 puan azalırken temel mal grubunun katkısı 0,29 puan artmıştır. Hizmet gruplarının katkısında ise bir önceki aya kıyasla belirgin bir değişim gözlenmemiştir.Hizmet fiyatları Eylül ayında yüzde 0,90 oranında artarken grup yıllık enflasyonu sınırlı bir artış göstererek yüzde 8,22’ye yükselmiştir. Lokanta-otel ve ulaştırma gruplarında önceki aya kıyasla yatay seyreden yıllık enflasyon kira grubunda kademeli artış eğilimini sürdürmüştür. Bu dönemde hizmet grubu fiyatlarındaki artışta özel üniversite ücretleri etkili olmuştur. Mevsimsellikten arındırılmış veriler hizmet enflasyonundaki ana eğilimin yüksek seyrini koruduğuna işaret etmektedir.Temel mal grubu yıllık enflasyonu Eylül ayında 1,16 puanlık artışla yüzde 5,74’e yükselmiştir. Bu artışta, büyük ölçüde Türk lirasındaki değer kaybının etkilerini içeren dayanıklı tüketim malları grubu belirleyici olmuştur. Grup fiyatlarında Temmuz ayından itibaren gözlenen artış eğilimi paralelinde yıllık enflasyon yüzde 5,92’ye yükselirken, grup detayında otomobil ve beyaz eşya fiyatlarındaki belirgin artışlar dikkat çekmiştir. Giyim grubu fiyatları ise Eylül ayında mevsimsel ortalamaların altında gerilemiştir. Sonuç olarak temel mal fiyatlarının yıllık enflasyonundaki yükselişte döviz kuru gelişmelerinin gecikmeli etkileri belirleyici olmuştur.Eylül ayında enerji fiyatları yüzde 1,38 oranında artmıştır. Bu gelişmede büyük ölçüde Türk lirasındaki değer kaybı sonucunda sırasıyla yüzde 2,82 ile yüzde 4,68 oranında artan yurt içi akaryakıt ve tüp gaz fiyatları etkili olmuştur. Bu doğrultuda enerji grubu yıllık enflasyonu özellikle tüp gaz ve akaryakıt fiyatlarındaki baz etkisiyle 1,12 puan azalarak yüzde 8,04 olarak gerçekleşmiştir.Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon 1,52 puanlık azalışla yüzde 8,73’e gerilemiştir. Grup fiyatlarındaki gerilemede işlenmemiş gıda fiyatları belirleyici olmuştur. İşlenmemiş gıda fiyat gelişmelerinde ise taze meyve ve beyaz et fiyatlarındaki azalışlar etkili olmuştur. Sonuç olarak, işlenmemiş gıda grubu yıllık enflasyonu Eylül ayında 3,85 puan azalarak yüzde 9,02 olmuştur. İşlenmiş gıda fiyatları bu dönemde yüzde 1,07 oranında artmış ve grup yıllık enflasyonu yüzde 8,48 olmuştur. Ekmek ve tahıllar alt grubunda yıllık enflasyon gerileme eğilimini sürdürürken diğer işlenmiş gıda ürünleri fiyatları ise et ile peynir ve diğer süt ürünleri fiyatları kaynaklı olarak yükselmiştir.Eylül ayında üretici fiyatları yüzde 0,88 oranında artmış ve grup yıllık enflasyonu yüzde 6,23’e gerilemiştir. Bu dönemde imalat sanayi fiyatları yüzde 1,48 ile belirgin bir artış gösterirken tarım fiyatlarındaki yüzde 2,78 oranındaki düşüş üretici fiyatlarındaki yükselişi sınırlamıştır. Tarım grubunda bitkisel ürünler ile meyve ve sebze fiyatları yüzde 4,18 oranında azalırken canlı hayvan fiyatları ise yüzde 2,03 oranında artmıştır.Son dönemde Türk lirasında gözlenen değer kaybının etkileri imalat sanayi genelinde hissedilmeye devam etmektedir. Eylül ayında tekstil, kağıt ve kağıt ürünleri ile petrol ürünleri imalat fiyatlarında belirgin artışlar gözlenmiştir. Bu dönemde petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının yıllık artış oranı ise önceki aya kıyasla sınırlı bir yükselişe yüzde 6,79 olmuştur.MIGS sınıflamasına göre incelendiğinde, Eylül ayında bütün gruplarda artış gözlenirken en belirgin yükseliş ara malı, sermaye malları ve dayanıklı tüketim malları gruplarında gerçekleşmiştir. Ara malı fiyatlarındaki artışta demir, çelik ve demir alaşımları fiyatları ile plastik ürün fiyatları ve tekstil ipliği fiyatları etkili olmuştur. Sermaye malları fiyat artışında diğer özel amaçlı yapı malzemeleri ve motorlu taşıtlar fiyatları belirleyici olurken dayanıklı tüketim mallarında en belirgin artış mücevherat ve mobilya fiyatlarında gerçekleşmiştir. Dayanıksız tüketim malları fiyatları ise diğer gıda maddeleri fiyatları ve işlenmiş taze meyve-sebze fiyatları kaynaklı olarak artmış ancak bu yükselişi et ve et ürünleri fiyatlarındaki yüzde 3,18 oranındaki düşüş sınırlamıştır. Sonuç olarak, imalat sanayi yıllık enflasyonu geçen aya göre 0,57 puan artarak yüzde 6,66 olarak gerçekleşmiştir."