Merkez Bankası'ndan enflasyon değerlendirmesi

Merkez Bankası, iç talepteki yavaşlamanın devam etmesinin orta vadede enflasyonun tekrar düşüş eğilimine gireceğine işaret ettiğini açıkladı.

Merkez Bankası Mart Ayı fiyat gelişmeleri ile ilgili yaptığı açıklamada Mart ayında tüketici fiyatlarının yüzde 0,96; yıllık enflasyonun ise yüzde 9,15 olduğu hatırlatılarak şu bilgilere yer verildi: "İşlenmemiş gıda fiyatlarında gözlenen kısmi düzeltmeye rağmen işlenmiş gıda fiyatlarının yüksek oranda artmaya devam etmesi gıda grubundaki enflasyonun düşüşünü engellemiştir. Bunun yanında, Yeni Türk lirasının yakın dönemde değer kaybetmesinin de enflasyon üzerinde olumsuz etkileri olmuştur. Kiradaki olumlu seyrin sürmesine karşın yemek ve ulaştırma hizmetleri fiyatlarındaki yükseliş nedeniyle hizmet grubu enflasyonu da artış göstermiştir. Bu gelişmeler doğrultusunda temel enflasyon göstergeleri yukarı yönlü bir hareket sergilemiştir. Sonuç olarak, artan gıda ve enerji fiyatları ile süregelen küresel belirsizlikler enflasyondaki düşüşü geciktirmektedir. Kısa vadede döviz kuru gelişmelerinin gecikmeli etkilerinin temel enflasyon göstergelerini olumsuz etkilemeye devam edeceği tahmin edilmektedir. Bununla birlikte, iç talepteki yavaşlamanın devam etmesi orta vadede enflasyonun tekrar düşüş eğilimine gireceğine işaret etmektedir.

Reklam
Reklam

Mart ayında tüketici fiyatları yüzde 0,96 oranında artmış ve yıllık enflasyon yüzde 9,15 seviyesine yükselmiştir. Bu gelişmede işlenmiş gıda fiyatlarındaki yüksek oranlı artış ile giyim fiyatlarındaki yükseliş belirleyici olmuştur.

Enerji, işlenmemiş gıda ürünleri, alkollü içecekler ve tütün ürünleri ile altını dışlayan özel kapsamlı TÜFE göstergesinin (ÖKTG-H) yıllık artış oranı yüzde 7,36'ya yükselmiştir. Bu endeksten işlenmiş gıda ürünleri çıkarılarak hesaplanan göstergenin yıllık artışında da döviz kuru gelişmelerinin doğrudan etkilerine bağlı olarak sınırlı bir yükseliş gözlenmiştir.

Mart ayında mal grubu fiyatları yüzde 0,98, hizmet grubu fiyatları ise yüzde 0,90 oranında artmıştır. Yıllık enflasyon, hizmet grubunda yüzde 8,93'e yükselirken, mal grubunda yüzde 9,22'ye gerilemiştir.

Hizmet grubu yıllık enflasyonunun Mart ayındaki yükselişinde enerji ve gıda fiyatlarındaki birikimli artışların yansımaları etkili olmuştur. Ulaştırma hizmetleri fiyatları özellikle şehir içi yolcu taşıma ücretlerindeki artış ile yüzde 1,47 oranında yükselirken, yemek hizmetleri fiyatlarındaki artış lokanta-oteller hizmetleri fiyatlarındaki yüzde 1,21'lik yükselişin temel belirleyicisi olmuştur. Kira enflasyonundaki istikrarlı gerileme sürerken, eğitim ve eğlence kültür hizmetlerindeki yıllık fiyat artış oranları Mart ayında yükselmiştir.

Reklam
Reklam

Mart ayında enerji grubu fiyatları akaryakıt fiyatlarındaki yükselişin etkisiyle yüzde 0,98 oranında artmıştır. Uluslararası piyasalarda ham petrol fiyatının Mart ayı boyunca ortalama 100 ABD doları seviyesinin üzerinde seyretmesi ve Yeni Türk lirasında yakın dönemde gözlenen değer kaybı, akaryakıt ürünleri fiyatlarının Mart ayında yüzde 3,23 gibi yüksek bir oranda artmasına neden olmuştur. Enerji fiyatlarına ilişkin riskler önemini korumaya devam etmektedir.

Enerji ve işlenmemiş gıda dışı mal grubu yıllık enflasyonu yüzde 6,96'ya yükselmiştir. İşlenmiş gıda, altın ve giyim-ayakkabı grubu yıllık enflasyonlarındaki belirgin artışların grup yıllık enflasyonu üzerindeki etkisi, alkollü içecekler ve tütün grubu yıllık enflasyonundaki baz etkisi kaynaklı düşüş ile bir miktar sınırlanmıştır. Geçtiğimiz yıllarda Mart aylarında mevsimsel olarak gerileyen giyim ve ayakkabı grubu fiyatları bu yıl yüzde 1,80 oranında artmış ve grup yıllık enflasyonu yüzde 3,67'ye yükselmiştir. Bunun yanında, Mart ayındaki artışlar ile birlikte yılın ilk çeyreğinde altın fiyatlarındaki yükseliş yüzde 25,5 düzeyine ulaşmıştır.
Mart ayında dayanıklı tüketim malları grubu (altın hariç) yıllık enflasyonu bir önceki aya kıyasla 0,1 puan gerilemiştir. 2007 yılı Mart ayından itibaren düşmekte olan elektrikli ve elektriksiz aletler grubu fiyatları döviz kuru hareketlerinin etkisiyle son iki ayda artış gösterirken otomobil fiyatları gerilemiştir.

Reklam
Reklam

Mart ayında işlenmemiş gıda fiyatları yüzde 0,85 oranında azalmıştır. Bu gelişmede yılın ilk iki ayında oldukça yüksek oranda artan sebze fiyatlarının Mart ayında kısmi bir düzeltme yapmış olması (yüzde -6,41) etkili olmuştur. Bununla birlikte, meyve fiyatlarında gözlenen yüzde 7,10 düzeyindeki yüksek oranlı artış, sebze fiyatlarındaki düzeltmenin olumlu etkisini sınırlamıştır.

Yılın ilk çeyreğinde işlenmemiş gıda fiyatlarındaki artışın geçtiğimiz yılın aynı dönemine paralel bir seyir izlediği görülmektedir. Hava ve yağış koşullarının bir önceki seneye kıyasla daha ılımlı seyretmesi yılın geri kalan döneminde işlenmemiş gıda fiyatların göreli olarak daha olumlu gerçekleşebileceğine işaret etmektedir.

İşlenmiş gıda ürünleri fiyatları, 2007 yılının ikinci yarısından itibaren sergilediği hızlı artış eğilimini Mart ayında da sürdürmüş ve grup fiyatları 2003 bazlı endeks tarihindeki en yüksek aylık artış olan yüzde 2,86 oranında yükselmiştir. Yıllık fiyat artış oranı yüzde 20,14 seviyesine ulaşan ekmek ve tahıl ürünlerinin yanında diğer alt gruplarda da yüksek fiyat artışlarının sürmesi, gıda fiyatlarına ilişkin riskleri belirginleştirmiştir.

Reklam
Reklam

Mart ayında, gerek işlenmiş gıda ürünleri ve enerji fiyatlarındaki yüksek oranlı artışların birikimli etkileri gerekse Yeni Türk lirasındaki değer kaybının doğrudan yansımaları Özel Kapsamlı TÜFE Göstergeleri'ni olumsuz etkilemiş ve tüm göstergelerin yıllık artış oranlarında yükselişler gözlenmiştir."