Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Ağsutos ayı faiz kararını yüzde 50'de sabit tutarak şahin politikada kararlı olduklarını bir kez daha ispatlamıştı. Eylül ayında Fed'in para politikası faiz kararında düşüş yapacağı kesin gözle bakılırken; piyasaların durumuna göre TCMB'nin indirime gidileceği konuşuluyor.
Reuters'ın haberine göre İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran, Merkez'in faiz indirimin, kasım ayında beklediklerini aktardı ve enflasyonu düşürmek için bedel ödeneceğini söyledi.
Aran, TCMB'den ilk faiz indirimini ise 250 baz puan ile kasım ayında beklediklerini belirtti. Hakan Aran, "2025 yılı boyunca zorlukların azalarak da olsa devam edeceğini düşünüyorum. Bedel ödemeye devam edeceğiz. Çünkü fiyat istikrarının sağlanması, enflasyonun düşmesi pahasına o bedel ödenecek. Bunu bankalar da ödeyecek ve aktif kalitesinde bozulma olacak. Bu yıl net faiz marjındaki bozulma, seneye de aktif kalitesindeki bozulmayla biz bu süreci aşacağız" diye konuştu.
Sektörde aktif kalitesindeki bozulmanın temmuzda belirgin bir şekilde başladığını ifade eden Aran, bunun şu anda ağırlıklı olarak bireyselde görüldüğünü söyledi. Aran, ticari tarafta da bozulmanın ilk adımlarının gelmeye başladığını kaydetti.
Sektör genelinde donuk alacakların 30 Haziran itibariyle 216,5 milyar lira olduğunu ve bunun 147,9 milyar lirasının ticari, 68,8 milyar lirasının da bireyselden geldiğini kaydeden Aran, "Bireyseldeki tutarın 31,2 milyar lirası kredi kartından geliyor. Yılbaşında bu rakam 15 milyar lira idi" diyerek kredi kartlarındaki donuk alacaklardaki artışa dikkat çekti.
Bankaların net faiz marjının çok ciddi baskılandığına dikkat çeken Aran, "Özkaynak kârlılığımız düşüyor. Enflasyon muhasebesi yapabiliyor olsaydık pekçok banka belki zarar açıklıyor olacaktı. Enflasyon muhasebesi olmadığı için kârlı görünüyor şu anda" dedi.
Enflasyonda sene sonunda yüzde 42, 2025'te de yüzde 20 seviyelerini beklediğini kaydeden Aran, bu konuda hane halkının beklentisinin de 2025 yılı içerisinde Merkez Bankası'nın piyasa katılımcıları anketi beklentisine yakınsayacağını düşündüğünü ifade etti.
Seri faiz artırımınlarının ardından politika faizini mart ayından bu yana yüzde 50'de tutan TCMB'nin ilk faiz indirimine kasımda 250 baz puan ile başlamasını bekleyen Aran, bu beklentisinin nedenini şöyle anlattı:
"Çünkü TCMB ilk olarak ekimde enflasyonun, politika faizinin altına düştüğünü görecek. Ekimin 3'ünde eylül enflasyonu açıklandığında muhtemelen yüzde 50'nin altına inen bir yıllık enflasyon rakamı görülecek ve politika faizi enflasyonun üstünde kalacak. Ekimde hızlı bir karar alınacağını sanmıyorum, Ama kasım toplantısından itibaren kademeli faiz indirim sürecine girilebileceğini ve politika faizinin 2024 sonunda yüzde 45, 2025 sonunda da yüzde 25'e kadar inebileceğini düşünüyorum."
Olağanüstü bir risk gündeme gelmez, tekrar bir dolarizasyon trendi başlamaz, liraya olan güven devam ederse, Merkez Bankası'nın bu duruşunu devam ettirmesini beklediğini söyleyen Aran, ancak arada bir yerde dolarizasyon riski görülürse bu sürecin kesintiye uğrayabileceğine dikkat çekti.
Aran, şu anda yaklaşık 34 seviyesinde bulunan dolar/TL yi ise sene sonunda 38 civarında beklediklerini belirtti.
Bankaların, fiyat istikrarı ve enflasyonla mücadelenin başarılı olması için getirilen regülasyonlara katlandığına ve çok talepkar olmadığına dikkat çeken Aran, "Şu anda en büyük beklentimiz BDDK tarafından risk ağırlıklı varlık düzenlemeleri ile ilgili bir gelişme olması. Bankalar Birliği olarak talebimizi ilettik" dedi.
Dövizin kontrol altına alınmak istendiği dönemde verilen kredilerin risk ağırlığının artırılarak kredi büyümesinin sınırlandırmaya çalışıldığını hatırlatan Aran, şu anda zaten kredi büyümesine sınır getirildiği için bu düzenlemeye gerek kalmadığını ifade etti.
Sektörde kur korumalı mevduatın (KKM) bakiyesinin 51,6 milyar dolara düştüğünü ifade eden Aran, "KKM'den çıkış stratejisi konuşulurken, sektör bakiyesinin 122 milyar dolarlar seviyesinde olduğunu düşünürseniz bugün oldukça makul yönetilebilir bir seviyeye geldi KKM. Bu yıl sonunda da KKM bakiyesinin 20 milyar dolar seviyelerinde oluşacağını bekliyoruz... (Bu durumda) mevduatta TL ağırlıklı yapı ön plana çıkacaktır" diye konuştu.