Meslek lisesi mezunlarının yüzde 30'u uzun süredir işsizken, üniversite mezunlarının yüzde 36'sı bir yıl ve daha uzun süredir işsiz.
Geçen hafta Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2013 yılının ilk işgücü piyasası verilerini açıkladı. Geçen seneye göre işgücü yalnızca 7 bin kişi artarken, 338 bin kişi işini kaybetmiş. İstihdam edilenler de bir önceki aya göre önemli ölçüde azalmış durumda.
KIŞLARI AZALIYOR
Mevsimsel etkilerle birlikte düşünüldüğünde bu durum çok da anormal değil. Mevsimsel etkiler kendisini en çok inşaat ve tarım sektörlerinde hissettiriyor ve bu sektörler genel olarak istihdam oranlarındaki azalışın temel nedenini oluşturuyor. Bu iki sektörde toplam 319 bin iş kaybı yaşanmış durumda.
İşgücü piyasasının genel fotoğrafına baktığımızda önemli bir durum göze çarpıyor. Gençlerimizin neredeyse tamamını üniversiteye yönlendiriyoruz. Her ilde bir üniversite var, bazılarında birkaç tane devlet ve vakıf üniversitesi bir arada bulunuyor. Üniversitelerin iş bulmakta çok önemli rolü olduğu düşünülüyor. Ancak ne yazık ki gerçek durum bu düşünce ile uyumlu değil. Türkiye'de eğitimdeki gençlerin yüzde 75'e yakını genel liseleri tercih edip daha sonra üniversite eğitimi almak isterken, örneğin Almanya'da bu durum bizdekinin tam tersi. Almanya'da mesleki eğitim yolunu seçen öğrencilerin oranı toplamın ortalama yüzde 70'i. 2013 yılı Ocak ayı verilerine göre, yükseköğretim mezunlarının kendi içlerindeki işsizlik oranı yüzde 10,4. Oysaki meslek lisesi mezunu olup da üniversite eğitimi almamış kişilerin işsizlik oranı yüzde 11,1. Her iki işsizlik rakamı birbirine çok yakın.
İSTİHDAM YARATILAMIYOR
Türkiye'de önemli ölçüde 'mesleksizlik' sorunu var. Gençlerimizi ne olursa olsun yükseköğretime yönlendirmek ne yazık ki olumlu sonuçlar doğurmuyor. Daha önce de yazdığım gibi bu alanda yaklaşık 350 bin gencimiz işsiz. Ne var ki kamuya personel alım sınavlarında bile bu alanda olanlara açılmış en son kontenjan sayısı sadece 750 adet...
Çözüm meslek liseleri
Meslek Meslek lisesi mezunları içerisinde her 100 kişiden 11'i işsizken, üniversite mezunlarının kendi içerisindeki işsizlik oranları yüzde 10. Yani her 100 üniversite mezunundan 10'u işsiz. İşgücü içerisinde meslek liselilerin sayısının az olması gençler açısından gelecekte iş sahibi olmak için tek seçeneğin yüksek öğrenim olduğu yanılgısından kaynaklanıyor. Ülkemizde işgücünün sadece %9,8'i mesleki veya teknik lise mezunu iken yüzde 19,3'ü yükseköğrenim mezunu. Yani işsizlik oranlarındaki benzerliğe rağmen mesleki veya teknik liselere ne yazık ki talep yok.
EN BÜYÜK SIKINTI UYGUN İŞ
İşsiz kalma süresi bakımından da mesleki lisesi mezunları ile üniversite mezunları arasında fark var. Mesleki ve teknik lise mezunlarının yüzde 30'u bir yıl ve daha uzun süredir işsizken, üniversite mezunlarının yüzde 36'sı bir yıl ve daha uzun süredir işsiz. Üniversite mezunlarının sayısının çok olması ve bu kadar kişiye Türkiye işgücü piyasasında ihtiyaç duyulmaması nedeniyle de, bu üniversite mezunu gençlere uygun iş yaratılamıyor. Böylelikle, ya işsiz kalıyorlar ya da vasıflarının altında işlerde ve maaşlarda çalışmaya razı oluyorlar.