Hiçbir parti tek başına iktidar için yeterli vekil sayısına ulaşamıyor. Son seçimden bu yana vatandaşın önceliği 'terör' olurken, çözüm süreci konusunda ise belli bir kırılma dikkati çekiyor.
Türkiye uzun süredir ilk defa bir seçime bu kadar yoğun ve sıkıntılı bir gündemle giriyor. Bu ağır gündemin 1 Kasım seçimlerini nasıl etkileyeceği şu sıralar en çok merak edilen sorulardan. Ancak 7 Haziran seçimlerine yönelik anketleri en az hata payına sahip araştırma şirketlerinin son anketleri, oy dağılımında dramatik bir kırılmanın yaşanmadığına işaret ediyor.
Bu şirketlerden biri olan MetroPOLL'ün, Prof. Dr. Özer Sencar başkanlığında yaptığı Türkiye'nin Nabzı Ekim ayı araştırması da çok farklı bir tablo sunmadı. 28 ilde, 4-5 Ekim tarihleri arasında Ankara Katliamı yaşanmadan hemen önce tamamlanan ve 2526 kişi ile yapılan araştırmanın sonucuna göre, AKP yüzde 42.5, CHP yüzde 26.3, MHP yüzde 16.3, HDP ise yüzde 13 oranında oy alacağı tahmin ediliyor. Eylül ayında yapılan araştırmaya göre partilerin alacağı oylarda dikkate değer bir değişim görünmüyor.
Araştırmada bu tablonun nedenleri şöyle sıralanıyor:
• Ülke genelinde yaşanan gelişmeler seçmenlerin oy tercihlerinde az da olsa değişikliğe neden olsa da 7 Haziran seçim sonuçlarına kıyasla anlamlı bir farklılık tespit edilmemiştir.
• 7 Haziran seçimlerinden sonra koalisyon görüşmeleri olumsuz sonuçlanmasına rağmen seçmenler siyasi partilerden "koalisyon kurma" taleplerini yinelemektedir.
• Partiler arası oy geçişkenliğinin anlamlı seviyede olmadığı Ekim ayı bulgularına göre AKP'nin artan seviyesinin kaynağının özellikle 7 Haziran'da sandığa gitmemiş küskün AKP'li seçmen olduğu görülmektedir.
• CHP Eylül ayında koalisyon görüşmelerindeki tavrı vesilesiyle Eylül ayında yüzde 27.3 seviyesine çıkarmış olduğu oy oranını muhafaza edememiş görünmektedir. CHP'de gözlenen 1,3 puanlık yükselişinde ana kaynağının 7 Haziran'da sandığa gitmemiş fakat yerel seçimlerde CHP'ye oy vermiş seçmen olduğu tespit edilmiştir.
• MHP, Eylül ayında 1 puanlık bir destek kaybı yaşamış olsa da, Ekim ayında 7 Haziran'da almış olduğu oy oranını muhafaza ettiği tespit edilmiştir.
• Benzer şekilde, HDP de 7 Haziran'da almış olduğu %13 oy seviyesine koruyor görünmektedir.
Bu oy dağılımına göre partilerin çıkarması muhtemel milletvekili sayılarını ise MetroPOLL şöyle hesapladı: AKP 261, CHP 135, MHP 77, HDP 77.
MetroPOLL araştırmasının diğer dikkat çeken sonuçları ise şunlar:
TÜRKİYE'NİN GİDİŞATI İYİ Mİ, KÖTÜ MÜ?
Türkiye’nin gidişatına ilişkin algıda bu ay olumlu yönde bir kırılma var. Mayıs 2015’den beri Türkiye’nin ‘kötüye’ gittiğine ilişkin algı trendi duraksamış görülüyor. Ülkenin genel olarak ‘kötüye doğru gittiğini’ düşünenlerin oranı Eylül ayına göre tam 7 puan düşerek yüzde 58 düzeyine gerilemiş durumda. Türkiye’nin genel olarak iyiye gittiğini düşünenler de Eylül ayına göre 5 puan artarak yüzde 27’ye çıkmış bulunuyor. Özelikle son iki ayda gözlemlediğimiz ‘iyi’ ve ‘kötü’ gelecek beklentisi arasında açılan makasın daralmaya başladığı anlaşılıyor. Bunda, AKP seçmeninde ‘iyiye gidiş’ beklentisinin geçen aydaki yüzde 50’den bu ay yüzde 64’e çıkması belirleyici oldu. Seçimlere doğru AKP seçmeninin tek başına iktidar umudunun artmasına paralel şekilde geleceğe ilişkin beklenti de olumluya yöneldi.
TÜRKİYE'NİN EN ÖNEMLİ SORUNU NEDİR?
Ankete katılanların yüzde 46’sı Türkiye’nin en önemli sorununun terör olduğunu düşünüyor. Bu oran geçen ay yüzde 36 düzeyindeydi. Terörü yüzde 18 ile ekonomi, yüzde 6 ile Kürt sorunu, yüzde 5 ile hükümet yönetimi takip ediyor.
TERÖR OLAYLARINDA HÜKÜMETİN İHMALİ VAR MI?
Ankete katılanların yüzde 59’u hükümetin ihmali olduğunu düşünüyor. Olaylarda hükümetin ihmalinin olmadığını düşünenlerin oranı ise yüzde 28. AKP’lilerin yüzde 27’si, CHP’lilerin yüzde 88’i, MHP’lilerin yüzde 83’ü ve HDP’lilerin yüzde 82’si artan terör eylemlerinde hükümetin ihmali olduğunu ifade ediyor.
ÇÖZÜM SÜRECİ DOĞRU MUYDU?
Yüzde 51’lik çoğunluğu hükümetin PKK ve Öcalan’la yürüttüğü çözüm sürecini geriye bakıp düşündüğünüde onaylamadığını söylüyor. Ancak mevcut gerginliği, şiddet ortamına ve kayıplara rağmen, hala yüzde 30’luk bir kesimi bu süreci bugün bile onayladığını ifade ediyor. Süreci onaylayanların oranı AKP’lilerde yüzde 43, CHP’lilerde yüzde 15, MHP’lilerde yüzde 11 ve HDP’lilerde yüzde 66. Onaylamayanlar en çok yüzde 79 ile MHP, yüzde75 ile CHP seçmeni. AKP seçmeninin de yüzde 36’sı onaylamıyor.
SURİYE POLİTİKASI BAŞARILI MI?
MetroPOLL araştırmalarında 13 yıllık AKP iktidarının toplumdan en az destek bulan
politikalarından birisi Suriye olarak öne çıkıyor. Ankete katılanlarım yüzde 56’sı Türkiye’nin Suriye politikasını başarısız bulurken, başarılı bulanları oranı yüzde 29’da kalıyor.
AKP’lilerin yüzde 40’ı da Suriye politikasının gözden geçirilmesinden yana.
AKP TEK BAŞINA İKTİDAR OLUR MU?
Ankete katılanların yüzde 50’si 1 Kasım seçimlerinde AKP’nin tek aşına iktidar olamayacağını, yüzde 39’u ise olacağını öne sürüyor. Ağustos ayında AKP’nin tek başına iktidar olabileceğini düşünenlerin oranı yüzde 43, Eylül ayında ise yüzde 40 idi.
SEÇİMLERE DOĞRU MEDYAYA BASKI ARTTI MI?
Yüzde 55’i seçimlere doğru hükümetin-devletin medya organlarına baskı yaptığı düşüncesinde. CHP’lilerin yüzde 90’ı, MHP’lilerin yüzde 76’sı, yüzde86’sı ve de AKP’lilerin yüzde 19’u bu kanaatte.