İSTANBUL (AA) - Üsküdar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nevzat Tarhan, ailede aşk ile iş birliğinin birlikte bulunması gerektiğini belirterek, "Mevlana aileyi küçük bir bilgelik okulu yapıyor. Böylece herkes gelişiyor, kazanıyor ve iyiye gidiyor." dedi.
Üsküdar Üniversitesi Fuat Sezgin Konferans Salonu'nda gerçekleştirilen "Hz. Mevlana ile Aile Terapisi" konulu etkinlik, Tarhan'ın biyografisinin ve yaptığı çalışmaların anlatıldığı filmin gösterimiyle başladı.
Prof. Dr. Emine Yeniterzi'nin yönettiği söyleşide, Batılı kaynakların Anadolu irfanından ve Mevlana'dan aldıklarını bilimsel bir metodolojiyle anlattığını ifade eden Tarhan, "Biz bu hazinenin üzerindeyiz ama uyuyoruz. Bu konuda bir şeyler yapılması gerektiğini düşündük ve psikiyatr bilgileriyle Mevlana'nın öğretisini bilimsel sınırlarda Batı zihninin anlayacağı şekilde sunduk." şeklinde konuştu.
Mevlana'nın öğretilerini modern psikolojiyle anlattığı çalışmalarının geçmişte de büyük ilgi gördüğünü ve bu bilgileri bir kitapta topladığını belirten Tarhan, pozitif psikolojinin bir ayağının da ailedeki değerlerin yeniden inşası olduğunun altını çizdi.
- "İnsanın kendini iyi hissetmesi lazım"
Tarhan, iş birliği becerisini kaybeden, bireyselliği bencillik gibi gören insanların ideallerinin de zamanla değiştiğini kaydederek, şunları söyledi:
"Bu çağın insanı zevk peşinde koşmayı yaşam amacı gibi gördü ve bunun sonucunda da insanlarda dünyadaki bütün zevkleri tatmin etmek mümkün olamadığı için çatışmalar çıktı ve yalnızlaşmalar başladı. Klasik psikoloji eksiyi sıfıra getiriyor, pozitif psikoloji ise insanın ruh halini sıfırın üzerine çıkarıyor ve olumlu yönlerini artırıyor. 'İnsan nasıl mutlu yaşar?' Bunu öğretirsek birçok psikiyatrik hastalık, birçok suç ve şiddet olayı azalacak. Kötülük davranışı azalacak, iyilik davranışı artacak. Bunun için insanın kendini iyi hissetmesi lazım. Bağımlılığın en büyük sebebi insanın kendini kötü hissetmesidir. İyi hisseden bir insan maddeye ihtiyaç duymaz."
- "Ne ezeceksin ne ezileceksin"
Mevlana'nın Mesnevi'de anlattığı hikayelerde ve Şems-i Tebrizi ile ilişkisinde "zora talip olma" yönünün öne çıktığını ifade eden Tarhan, "Kişi, 'Ailenin iyiliği için ne yapabilirim?' konusuna odaklanacak. 'Karımın veya kocamın üzerinde nasıl hakimiyet kurarım?' odaklı bir ilişki biçimi aileyi yıkıyor, boşanmanın en büyük sebebi. 'Vereceğim tepki, bulacağım çözüm aileyi daha iyiye nasıl götürür?' diye düşünmek lazım. Ne ezeceksin, ne de ezileceksin. Mesnevi'deki hikayelerde de ikili ilişkilere dair bu tarz bir yaklaşım ve pek çok örnekler var." değerlendirmesinde bulundu.
Tasavvufun en önemli öğretilerinden birinin nefsin terbiyesi olduğunu anımsatan Tarhan, "Kişinin 'Nefs-i Emmare' makamından 'Nefs-i Mutmainne' makamına çıkabilmesi ve bunu öğrenirken de kendisindeki güçlü ve zayıf yönleriyle bağımsız bir şekilde ilişki kurabilmesi lazım. Kendisine karşı da bağımsız ve objektif olması lazım." dedi.
Aile ilişkilerine de değinen Tarhan, ailede aşk ile iş birliğinin ömür boyu aşk ile sonuçlandığını, Mevlana'nın şu anki üçüncü dalga psikoloji bilgisiyle gelen teknikleri insanları bilgeleştirmek için kullandığını söyledi.
Tarhan, "Mevlana aileyi küçük bir bilgelik okulu yapıyor. Böylece herkes gelişiyor, kazanıyor ve iyiye gidiyor. Evliliğin romantizm dönemi bittiği zaman ikinci döneminde güç ve kişilik çatışması ortaya çıkıyor. Çiftler bilinçli davranırsa bu çatışma dönemini atlatıyor ve bağlılık dönemine geçiyorlar." şeklinde konuştu.
Mevlana'nın manevi alemde bir tür veri madenciliği yaptığını ve bu sayede yeni şeyler keşfedebildiğini anlatan Tarhan, "Herkesin yaptığı gibi yüzeysel bazı bilgilerle çalışsaydı, yüzeysel sonuçlara giderdi. Manevi veri madenciliği yapmasının aileye de faydası olmuş." ifadesini kullandı.
- "Mevlana'dan alacağımız dersler ve ilhamlar var"
Batılı psikiyatristlerin Anadolu'daki aile müessesesine hayran olduğunu zaman zaman söylediğini anlatan Tarhan, şunları aktardı:
"Anadolu'da aile müessesesi güzelse, bunda Mevlana'nın büyük rolü var. Bu da Mevlana'yı yeniden keşfetmektir. Aileyi kurtarmak için Mevlana'dan alacağımız dersler ve ilhamlar var. Sağlam olan aile müessesemiz şu an krize girdi. Bu kriz yine bizim değerlerimizle düzelebilir. Mevlana aile problemlerini çözmek için bize seçenekler sunuyor."
Söyleşi sonrasında katılımcılarla hatıra fotoğrafı çektiren Prof. Dr. Nevzat Tarhan, "Hz. Mevlana ile Aile Terapisi" isimli kitabını okuyucuları için imzaladı.
Ailenin yapı taşlarının güncel psikoloji ekolleriyle bağdaştırılarak anlatıldığı, psikolojiye yeni bir bakış açısı getiren çalışmada, aile bireylerinin birbirleriyle ilişkileri, Mesnevi hikayeleri ışığında ele alınıyor.
Kitapta aile terapisi bağlamında değerlendirilen hikayeler, psikoloji ölçütleri dahilinde her bir aile bireyinin kendi ailevi rolü dahilinde anlayabileceği bir dille açıklanıyor.
Halen NPİSTANBUL Nöropsikiyatri Hastanesi'nin Yönetim Kurulu Başkanlığı ile Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörlüğü görevlerini yürüten Prof. Dr. Nevzat Tarhan'ın ulusal ve uluslararası hakemli dergilerde yayımlanmış 100'ün üzerinde araştırma makalesi bulunuyor.