Mikoriza nedir, mikoriza mantarı ne demek? Mikoriza birlikteliği ne işe yarar?

Dünya üzerinde bulunan canlıların birbirlerine pek çok faydası vardır. Birbirinden faydalanan bu ilişkilere ise simbiyotik ilişki adı verilir. Bu ilişkilerde her iki taraf da yarar sağlayabilir, bir taraf yarar sağlarken diğeri zarar görebilir ya da iki taraf da zarar alabilir. Mantarlar ve bitkiler arasındaki simbiyotik ilişkiye ise mikoriza adı verilir ve her iki taraf da yarar sağlar. Peki, mikoriza nedir ve ne işe yarar?

Canlılar yaşayabilmek için birbirlerine ihtiyaç duyar. Mikoriza ilişkisi de buna örnek olarak gösterilebilir. Mikoriza mantarlarına genel olarak toprakta yaşayan bitkilerin köklerinde rastlanır. Bu mantarlar bitki köklerine yerleşir ve onlardan faydalanır. Bu sayede aynı zamanda bitkiler de daha sağlıklı ve uzun ömürlü bir şekilde yaşayabilir. Yani mikoriza mantarlarının bitkilerin gelişimi açısından avantajlı olduğu söylenebilir. Meyve ve sebze üretiminde mikoriza birlikteliğinin oluşmasına izin verilmelidir, böylece daha fazla miktarda mahsul almak mümkün olur.

Reklam
Reklam

Mikoriza nedir?

Mikoriza kelimesi, "myco" ve "rhiza" kelimelerinin bir araya gelmesiyle oluşmuştur. Myco mantar ve rhiza ise kök demektir. Bazı bitki kökleri ile simbiyotik ilişkiye giren mantarlar mikoriza adı verilir. Böyle bir ilişkide mantarlar bitkilere zarar vermez hatta bitkilerin daha sağlıklı yetişmesi için destek sağlar. Mikoriza mantarları bitki kökünün kabuğuna bağlanıp bu kabuğun içine hif salar. Böylece iç ortamın bir parçası olur.

Bitki kökünün hem içinde hem de dışında gelişen bu hifler yani mantar iplikleri, dışarıdan içeriye su ve mineral geçmesini sağlar. Ayrıca içeriden dışarıya da organik madde geçmesine yardımcı olur. Bu iletişim sayesinde ekosisteminin besin döngüsü ve bitki canlılığı devamlı hâle gelir. Dünya üzerinde yer alan pek çok bitki mantarlar ile bu simbiyotik ilişkiyi kurar. Bu sayede bitkilerin daha güçlü ve dayanıklı olması sağlanır. Ayrıca ihtiyaçları olan su ve besin maddelerine kolay ulaşan bitkiler, daha hızlı bir şekilde gelişebilir.

Mikoriza mantarı nedir?

Bitki köküne yerleşerek burada hiflerini salan ve bitki ile simbiyotik ilişki kuran mantara mikoriza mantarı adı verilir. Bu simbiyotik ilişki hem bitki hem de mantarın kendi için faydalıdır. Mantar sayesinde bitki dışarıdan uzanıp alamadığı besin maddelerini kolay bir şekilde alabilir. Ayrıca içerden dışarıya organik maddelerin rahat bir şekilde salınmasını sağlar. Böylece mantar ve bitki karşılıklı olarak yarar elde etmiş olur. Dolayısıyla mikoriza mantarının bitki köklerinde bulunması, verimlilik ve doğal yaşamın döngüsü açısından büyük bir önem arz eder. Çünkü bu sayede bitkiler verimli bir şekilde yetişirken mantarlar da devamlılığı için gerekli olan maddeleri alabilir.

Reklam
Reklam

Mikoriza birlikteliği ne işe yarar?

Mikoriza birlikteliği oldukça önemli faydalara ve işlevlere sahiptir. Bunlar kısaca şu şekilde sıralanabilir:

  • Zayıf beslenmeye karşı bitkilerin daha dayanıklı olmasını sağlar.
  • Hastalığa neden olan bakterilere karşı bitkileri korur.
  • Bitkilerde %30’a kadar verimliliği artırabilir.
  • Tuza karşı dayanıklılığı artırabilir.
  • Kimyasal gübreye duyulan ihtiyaç azalır.
  • Kuraklık, stres gibi çevresel koşullara karşı bitkinin korunmasına yardımcı olur.
  • Yaprak ve bitki yüzeyinin gelişmesine katkı sağlar.
  • Drenaj kıtlığına karşı dayanıklılık sağlar.
  • Fumigasyon veya solarizasyondan sonra ekilen bitkilerin bodur kalmamasını sağlar.
  • Şaşırtma sırasında fide şoku ve fide ölümlerini en aza indirger.
  • Kök yapısını güçlendirir ve bitkinin büyümesinin daha hızlı olmasını sağlar.
  • Daha çok meyve ve sebze oluşumunu destekler.
  • Çiçeklerin ve süs bitkilerinin 4-6 hafta daha erken çiçek açmasına yardımcı olur.
  • Bitkinin ağır metaller karşısında dayanıklılık elde etmesini sağlar.
Anahtar Kelimeler: