Mikro Kredi Kullanan 53 Bin Kadın Kendi Işinin Patronu Oldu

Bangladeşli ekonomi profesörü Muhammed Yunus'un Nobel ödüllü 'Fakirbank Projesi' 2003'ten bu yana Türkiye'de de uygulanıyor. 'Mikrokredi' adıyla Diyarbakır'da başlayan uygulama kapsamında bugüne kadar 53 bin kadın, kendilerine verilen 167 milyon TL kredi ile işinin patronu oldu. Projenin Türkiye’de uygulanmasına öncülük eden Türkiye İsrafı Önleme Vakfı Başkanı Prof. Dr. Aziz Akgül, “68 ilde 98 şubede 53 bin, aileleri ile birlikte 300 bin kişi mikro krediden yararlanıyor. Daha öncen devlete vergi ödeyenlere yük olan bu vatandaşlarımız, şimdi devlete millete katkı sağlayan bir noktaya geldi.” dedi.

Mikrokredi, dünyada ilk olarak 1973 yılında Nobel Barış Ödülü sahibi Prof. Muhammed Yunus öncülüğünde yoksulluğun çok yoğun bir şekilde yaşandığı Bangladeş'te ‘Grameen Bank’ altında faaliyetlere başladı. Prof. Yunus, bu uygulamayı ilk olarak genç bir kadına bambu sepeti yapması için 6 dolar kredi vererek başlattı. Türkiye'de 2003 yılında Prof. Muhammed Yunus'un girişimleriyle Grameen Trust ve Türkiye İsrafı Önleme Vakfı (TİSVA) tarafından ortaklaşa başlatılan program pek çok dar gelirli kadının işe başlaması için başlangıç kredisi sağlandı.

Mikrokredinin ülkemizde uygulanmasına öncülük eden Türkiye İsrafı Önleme Vakfı (TİSVA) Başkanı Prof. Dr. Aziz Akgül proje ile ilgili 10 yılda gelinen süreci Cihan Haber Ajansı’na anlattı. Mikro kredi projesinin, etkin olarak dünyanın yaklaşık 111 ülkesinde uygulandığını belirten Akgül, “Ülkemizde de yoksullukla mücadele çerçevesinde, vakfımız, Diyarbakır Valiliği ve Grameen Trust’ın işbirliği sonucu, mikro kredi ‘Türkiye Grameen Mikro Kredi Projesi (TGMP)’ adı altında 11 Haziran 2003’te Diyarbakır’da uygulanmaya başlandı. Başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın 18 Temmuz 2003 tarihinde 6 kişiye, her birine 500 TL olmak üzere toplam 3 bin TL vererek başlattı.” diye konuştu.

"YETERLİ FON OLMADIĞI İÇİN 9 BİN KİŞİYE KREDİ VEREMİYORUZ"

Proje kapsamında 10 yılda 68 ilde 98 şubede faaliyetlerin yürütüldüğünü anlatan Akgül, “Aradan geçen 10 senede 62 bin üyeye ulaştık. Biz vakıf olarak 53 bin kişiye bugüne kadar 167 milyon TL kredi verdik. Kalan 9 bin kişiye ise yeterli fon olmadığı için maalesef kredi veremiyoruz. Bu yüzden vatandaşlarımızdan başlattığımız Ekonomiye Kadın Gücü programımıza destek vermelerini istiyoruz. Gönüllüler ekonomik değer üretmek isteyen kadınlarımıza borç vermek için bize destek olsunlar. Bizde kredi bekleyen iş kadınlarımıza kredi verelim kendilerini işlerini yapsın.” şeklinde konuştu.

Mikrokredinin tamamen güvene dayalı olduğunu, teminat, kefalet, senet, ipotek , icra takibi gerektirmediğini belirten Akyüz, “Programda geri dönüşüm oranı yüzde 100. Bu, insanımızın ne kadar onurlu, ne kadar sözüne güvenilir ve doğru olduğunu gösteriyor. İnsanlarımız gerçekten çok saygı duyulur insanlar, verdikleri sözü yerine getiren, yapılması gerekeni yapan çok değerli insanlar.” ifadelerini kullandı. Mikrokredinin Diyarbakır’da başladığın ve şuan bu ilde 6 şubede yaklaşık 10 bin üyelerinin bulunduğunu kaydeden Akgül, 2 yıl önce İstanbul’da başlattıkları çalışma kapsamında 7 şubede 2 bin 600 üyeye ulaştıklarını belirtti. Akgül, finansman buldukça şehirlerde şube sayısının giderek artacağını söyledi.

MİKRO KREDİ NASIL ALINIR?

Süreç, gelir getirici bir faaliyete başlamak isteyen 5 ihtiyaç sahibi kadının bir araya gelmesiyle başlıyor. Sonra TİSVA, yapılmak istenen iş ve mikrokredi süreçleriyle ilgili gerekli bilgilendirme ve eğitimi veriyor. İlk kez başvuranlar, ilk yıl için 100 ile 1.000 lira arasında kredi alıyor. 1 yıl vadeli verilen kredisini düzenli ödeyenlerin limiti ikinci yıl 2 bin liraya kadar çıkıyor. Sonraki yıllarda meblağ katlanarak artıyor. Her hafta TİSVA’nın saha tahsildarları tarafından yapılan ziyaretler sonucunda, girişimci kadınlar aldıkları krediyi; yüzde 15 hizmet bedeli (Vakfın personel ve işletme giderleri ile Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisini kapsamakta) ile beraber 46 haftada, haftalık taksitlerle geri ödüyor.

MİKROKREDİ ALDILAR HAYATLARI DEĞİŞTİ

Fatma Doğan: 1965 Nizip doğumlu. Ailesinin, ‘kız çocuğu okumaz’ düşüncesi nedeniyle okuyamadı ve yaşı 18’e gelince evlendirildi. Dört çocukları olmasına ve yıllar geçmesine rağmen eşiyle uyumsuzluklarını bir türlü çözemedi. 20 yıl sonra ayrıldı. Evini geçindirmek için tarla işçiliği yaptı ama astım hastalığı bunu engelledi. Evde el işleri yaparak satmak istedi. Mikrokrediden aldığı küçük sermayeyle bu planını hayata geçirdi. Şimdi kendi el emeğiyle çocuklarına bakıyor. Lif, oya, atkı, bere takımları yapıp satıyor.

Ayşe Erdal: Ayşe, 1956 yılında Gaziantep’te doğdu. Ailesinin maddi olanaksızlıklarından dolayı okuyamadı. 20 yaşına geldiğinde evlendirildi. Yıllarca geçim sıkıntısı çekti. Kızı 15 yaşına geldiğinde, eşini kaybetti. Eşinin emekli maaşıyla geçinmeye çalışırken kansere yakalandı. Televizyon seyrederken gördü mikrokredi projesi. Hem insanlarla iletişimini artırmak, hem de gelirini artırmak için evinin bodrum katında Suriye’den getirdiği giyim, kozmetik, deterjan gibi malzemeyi ve kendi yaptığı kurutmalıkları satmaya başladı. Üstüne bir de, sipariş üzerine ev yemekleri yaptı.

Türkan Dilbirliği: 1965 Kahramanmaraş doğumlu, ilkokul mezunu, evli ve 1 çocuk annesi. Eşi işsiz, o yüzden hayatlarını idame etmekte zorlanıyorlar. Bir şeyler yapmak istemiş ancak, ne yapacağı işi ne sermayesi varmış. Komşularından duyduğu Mikrokredi Programı, imdadına yetişmiş. Aldığı ilk 500 lirayla çanta ve takı malzemesi almış ve yapıp satmaya başlamış. Ek iş olarak da yemek yapıp satmış. Daha sonra işyerleriyle anlaşarak öğle yemeği çıkartmaya başlamış, eşi de ona yardımcı olmuş. İkinci kredisiyle tekstil işine giren Türkan, makine alarak bir atölye kurmuş. Şimdi eşiyle birlikte tekstil atölyesini çalıştırıyor.

Hidayet Özbek: 1977 Kahramanmaraş Türkoğlu ilçesi doğumlu, üç çocuk sahibi, ev hanımı. Eşi işçi. Yıllarca eşinin maaşıyla geçimlerini sağlamaya çalışmışlar. Mikrokrediyi duyduktan sonra işler değişmiş; 600 liralık ilk kredisiyle yazma, havlu, lif alım satımı yapmaya başlamış. Giderek nevresim, halı, battaniye, yolluk alarak ürünlerini çeşitlendirmiş. İkinci kredisi 1.500 lira ile Kahramanmaraş Valiliği bahçesinde açılan Mikrokredi pazar yerinde ürünlerini satmaya başlamış. Artık kışlık kuruluk, salça, tarhana, ev ekmeği, ekşi ve benzeri gıda malzemeleri, oyuncak, takı ürünleri de satıyor.