SEFA ŞAHİN - Diyanet İşleri Başkanlığınca Beştepe Millet Camisi'nde ilk defa enderun usulü teravih namazı kıldırılacak.
Ankara İl Müftülüğü tarafından bu yıl ramazan ayında Beştepe Millet Camisi'nde, Osmanlı döneminde uygulanan ezan, kamet, Kur'an-ı Kerim, ilahiler, kasideler ve duaların okunduğu kadim saray geleneği enderun usulü teravih programı düzenlenecek.
Ankara İl Müftüsü Mehmet Sönmezoğlu, konuya ilişkin AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türk kültüründe musikinin, çeşitli şekillerde yer edindiğine işaret etti. Bunlardan birinin de enderun usulü teravih olduğunu anımsatan Sönmezoğlu, "Enderun usulü, sarayda ortaya çıkmış. Teravihin kökü 'terviha' kelimesine dayanıyor, manası, dinlenmektir." diye konuştu.
Sönmezoğlu, teravihin iki veya dört rekatta bir dinlenerek kılındığını, eskiden bu aralarda hadis, tefsir gibi sohbetlerin yapıldığını ve meşrubat içilip ibadete devam edildiğini anlattı.
Enderun usulü teravihin, Topkapı Sarayı'nda ilk kez Türk bestecisi Hamamizade İsmail Dede Efendi tarafından ifa edildiğini anımsatan Sönmezoğlu, "Sarayda oluşan bu usul vakfiyelerden kendilerine özel tahsisat ayrılmış saray müezzinleri, 'eyyam-ı mübareke' dediğimiz özel zamanlarda, bayram günlerinde müezzinlik yapan şahsiyetler tarafından, 'selatin' dediğimiz sultan camilerinde uygulanmaya başlanıyor." bilgisini verdi.
- "Farklı uygulamalar bulunuyor"
Sönmezoğlu, enderun usulü teravihin farklı uygulamaları bulunduğunu ifade ederek, şöyle devam etti:
"Farklı uygulamaları var ama bir tertibi şöyledir; yatsı namazından önce minareden temcitler, münacatlar ve ilahiler okunur. Daha sonra yine minareden sala ve çift ezan okunuyor. Gülbanktan sonra rast makamında kamet getiriliyor, sonra da yatsı namazının farzında Fatiha ve zammı sure yine rast makamında tilavet ediliyor. Eğer sesi imam müezzine verecekse teravih namazının ilk dört rekatının sonunda Isfahan ilahi okunmuyor. Arka safta 'Cumhur Müezzinleri' Isfahan makamında salat-ü selam getirir ve teravihe davet ederler. Böylece teravih namazı başlar."
- "Cumhur Müezzinleri ilahi ve salat-ü selam okuyor"
Teravihin ilk dört rekatında surelerin, Isfahan makamında okunduğunu kaydeden Sönmezoğlu, imamın dördüncü rekatta Saba makamına geçtiğini, "Cumhur Müezzinleri"nin ise saba makamında ilahi ve salat-ü selam okuduklarını kaydetti.
Sönmezoğlu, ikinci dört rekatın sonunda imamın Kur'an-ı Kerim tilavetini Hüseyni makamında yaptığını, ardından ilahiler ve salat-ü selamın okunduğunu dile getirerek, şöyle devam etti:
"Üçüncü dört rekatta Hüseyni olarak eda edilir. İmam efendi yine son rekatta ama bu sefer Eviç makamı olarak tilavet eder. Selamdan sonra Eviç makamında ilahi ve salat-ü selam getirilir ve dördüncü rekat, bu makamla eda edilir. Ardından aynı şekilde Acemaşiran makamına geçilir ve teravih bu makamla biter."
Sönmezoğlu, daha sonra baş müezzinin kaside ve dua okuduğunu belirterek, vitir namazının kılınmasının ardından tesbihat yapıldığını anlattı.
Sönmezoğlu, Melike Hatun Camisi'nde ramazan ayında her akşam iki hafızın hatimli teravih namazı kıldıracağını da söyledi.