Model Şehir: Midyat

Farklı dinler, dil ve kültürleri iç içe barındıran, kültür sanat ve medeniyetin buluştuğu Mardin'in Midyat ilçesi, çözüm sürecinde Türkiye ve dünyaya model rolü üstlenecek sosyokültürel bir yapıya sahip.

Yüzyıllardır Müslüman, Hristiyan ve Yezidi inançlarına mensup Türk, Süryani, Kürt ve Arapları bir arada barış içerisinde yaşatan Midyat'ta vatandaşlar, çözüm sürecine destek vererek Midyat'ın örnek alınması gerektiğini vurguluyor.

Türkiye'de kimliğini koruyan nadir kentlerden biri olup farklı kültür ve inançların adeta sırt sırta vererek yükseldiği, kültür sanat ve medeniyetlerin buluştuğu, tarihe meydan okurcasına ayakta kalmayı başarmış bir kent olan Midyat, çözüm sürecinde Türkiye ve dünyaya örnek olmak istiyor. Bazı kiliselerin Şemsilerin ibadethanelerinin üzerine bazı camilerin ise kiliselerin üzerine kurulduğu, kadim inançların birlikte varlığını sürdüğü yörede Müslüman ve Hristiyanlar bu iki dine ait 4 dini bayramı adeta birlikte kutluyor.

Mardin Müftüsü Dursun Ali Coşkun, AA muhabirine, Mardin ve Midyat'ın binlerce yıldır farklı ve dinlerin beraber yaşadığı kadim bir kent olduğunu ifade ederek "Buralarda yaşam çok farklı. Burada hem bölgeye hem ülkemize ve hem de dünyaya gerçekten model olacak bir yaşantı var" dedi.

Bu durumun yeni olmadığını binlerce yıllık bir geçmişi olduğunu söyleyen Coşkun, şunları söyledi:

"Geçmişten gelen bu hoşgörü her yıl artarak devam ediyor. Buradaki kardeşçe yaşama kültürü dünyaya rol model olabilir. Burada evlere baktığınız zaman Süryani, Müslüman, Kürt, Türk ve Arap vatandaşlarımızın yaşadığı evler ya alt altta ya yan yanadır. Kiminin balkonu diğerinin çatısıdır. Hiçbir komşu ister Müslüman olsun ister Süryani ister Kürt ister Arap kesinlikle komşusunu incitmemiştir. Bu dünyaya örnek olacak bir komşuluk yaşantısıdır. Ramazanda Müslüman'ın hazırladığı iftar yemeği, Süryani vatandaşa da ikram edilir. Bu iş yerleri için de aynıdır.

Midyat ilçesinde bir vatandaş, Müslüman vatandaşa ait gümüş satan bir iş yerine girer. Sahibi cuma namazında olduğu için o iş yerine Süryani vatandaşımız bakmaktadır. Orada bekleyen Süryani vatandaşımız müşteriye 'Dükkan benim değil, sahibi cuma namazında. Biraz bekler misiniz' der. Yani komşuluk ilişkilerinin sevgi ve saygının doruk noktaya ulaştığını da buradan anlayabiliriz. Burada 4 dini bayram vardır, ikisi Müslüman ikisi de Hristiyanların. Dini bayramları birlikte kutlarız Müslüman vatandaşlarımız Süryani vatandaşlarımızın bayramını kutlamaya gider. Süryaniler de aynı şekilde Müslüman vatandaşlarımızın bayramını kutlar. Bu düğünlerde ve taziyelerde de öyledir."

Midyat Süryani Kiliseleri Vakfı Yönetim Kurulu İkinci Başkanı Yusuf Türker, ilçede 8 kilise bulunduğunu bunların 6'sının Süryani, diğerlerinin ise Protestan ve Katolik kiliseleri olduğunu söyledi. İlçede, Süryani, Kürt, Türk, Arap ve Yezidi'lerin yüzyıllardır barış ve huzur içerisinde yaşadıklarını anlatan Türker, şöyle konuştu:

"Biz burada bin yıllardan beridir hep beraber yaşıyoruz. Müslüman, Arap, Kürt, Yezidi var. Biz burada hoşgörü içerisinde yaşayan bir topluluğuz. Taziye, düğün, bayramlarda beraberiz. Yakında Paskalya bayramımız var. Onlar geliyor biz gidiyoruz bayramlarına. Ayrım diye bir şey yok. Dünyada bu hoşgörüyü bulan başka bir ilçe olduğunu zannetmiyorum. Hiçbir problem olmadan beraber yaşıyoruz. Dün burada vefat eden Kürt kardeşlerimizin taziyelerine gittik. Burada herkes bir bölgede yaşamıyor herkes iç içe girmiş, karışmışız. İbadet dışında da sürekli diyalog içerisindeyiz. Komşularımızla ilişkilerimiz iyi.

Din tartışması ve din propagandası tartışmasına ne biz gireriz ne de Müslüman kardeşlerimiz. Buradaki hoşgörüyü dünyaya tanıtmak istiyoruz. Bu süreç inşallah devam eder. Bu süreci de destekliyoruz. Artık bundan sonra silahlar susar, analar ağlamaz, kan durur. Hepimiz bunu istiyoruz, hepimiz kardeşiz."

Midyatlı kanaat önderi ve Müslüman din alimi Züheyr Güneş ise "Biz yıllarca Müslümanlar, Yezidiler, Hristiyanlar aynı topraklarda bulunduk. Biz onların dinine hürmet gösterdik onlar da bizim dinimize hürmet gösterdi" dedi.

Bu saygı sayesinde hiçbir sorun çıkmadığını ifade eden Güneş, "Müslümanlar ve Hristiyanlar arasında bir sorun çıktığında benim yanıma gelirlerdi. Hristiyanlar haklı olduklarında onlara destek verirdim. Müslümanlar eğer bunu uygulamazlarsa Müslümanlara kızardım küserdim 'niye bunların haklarını vermiyorsunuz' derdim" diye konuştu.

-Midyat modeli-

Midyat Belediye Başkanı Şehmus Nasıroğlu, Midyat'ın dillerin ve dinlerin buluştuğu bir nokta olduğunu ve 3 bin yıllık tarihi bulunduğunu söyledi.

İlçenin, kültürlerin ve dinlerin, dillerin beşiği olduğunu anlatan Nasıroğlu, şöyle konuştu:

"Arap, Türk, Kürt, Yezidi, Süryani, Müslüman hepsi var burada. Kültürlerimizle burada yaşıyoruz. Hem yaşıyoruz hem karşı kültüre de saygı gösteriyoruz. Birbirimize karşı saygıda sevgide hiç kusur etmiyoruz. Süryaniler bizim bayramımıza biz onların bayramına gidiyoruz. Taziyelerine gidiyoruz onlar da bizim taziyelerimize geliyor. Kürt, Türk ve Arap arasında da ayrım yok. İyi günde kötü günde de birbirimizin yanında olabiliyoruz. Bu Midyat modelinin Türkiye'ye ve bölgeye model olmasını istiyoruz. Midyat modeli denince akla barış ve huzur geliyor. Barış ve huzur olan yerde bütün güzellikler olur.

Biz de bu modelin Türkiye'ye yayılması için elimizden gelen bütün gayretleri sunacağız. Ulusal ve uluslararası bazda bunu insanlara anlatabilirsek iyidir. İnşallah bunu başta Türkiye'ye ve sonra bütün dünyaya yayacağız. Çözüm süreci çok iyi ilerliyor. Irkçılığın ve faşist düşüncenin bir kenara bırakılması gerekiyor. Hepimiz aynı gemideyiz ve hepimizin bu gemiye sahip çıkması lazım."

-33 yılık rahip-

Midyat'ın Barıştepe köyünde 33 yıldır Mor Yakup Manastırı'nın rahibi olan Edip Daniel Savcı "33 yıldır bu köydeyim. Bu köyde gördüğüm anlayış saygı ve insanlık bir insanın çok az yerlerde göreceği bir şey" dedi.

Köyde kardeş gibi yaşadıklarını ifade eden Savcı, şunları söyledi:

"Ne mutlu böyle bir sevgiye saygıya, insanlığa yakışan tek şey bu. Allah'ın da bizden istediği budur. Mutlu ve kötü günlerimizde birbirimizin yanında oluyoruz. Çok güzel bir hoşgörü var bu köyde, burada olmaktan çok mutluyuz. Bu barış süreci çok sevindirici bir şey. İnsanlar birbirlerini öldürerek neyi halledebilirler ki. Dünyada insanların yaşayabileceği en güzel şey barıştır. Bunu gerçekleştirenlere de teşekkür ediyoruz. İnşallah başarılı olurlar."

Barıştepe köyü Muhtarı Alaaddin Bayar da köyde 160'a yakın Müslüman ve Süryani ailenin yaşadığını bildirdi.

Köyde hep birlikte kardeşçe yaşadıklarını anlatan Bayar, "Birbirimize destek oluyoruz yardımcı oluyoruz. Rahip efendi köylünün bazı işlerine yardımcı oluyor. Biz de yardımcı oluyoruz. Bir sıkıntımız yok çok şükür. Bu hoşgörünün bütün dünyaya yayılmasını arzu ediyoruz" diye konuştu.

-Esnaf ve halk umutlu-

Midyat'ın en eski kuyumcularından olan Süryani Melek Akyol, farklı din, dil ve kültürlerle bir arada barış içerisinde yaşadıklarını ifade ederek "İnsana insan gözüyle bakıyoruz, dini dili fark etmiyor" dedi.

Midyat'ın bu özelliği ile ayrıcalıklı olduğunu ve çözüm sürecinde Türkiye'ye ve dünyaya model olacağına inandıklarını vurgulayan Akyol, farklı kültür ve inanca sahip olmalarına rağmen, herkesin dini bayramlarında, mutlu günlerinde birbirini ziyaret ettiğini, acılarını dertlerini paylaştığını söyledi.

Çözüm sürecinin başarılı bir şekilde devam ettiğini de ifade eden Akyol, bu süreci desteklediklerini vurguladı.

Müslüman esnaftan Mahmut Aykat da Midyat'ın farklı özellikleriyle dünyaya örnek olduğunu belirterek "Burada 4 farklı din var, 4 farklı dil konuşuluyor. Herkes birbirinin dilinden anlıyor. Herkes gelsin görsün nasıl barış içerisinde yaşıyoruz" dedi.

Barış sürecinin de başarıya ulaşacağına inandıklarını ifade eden Aykat, umutlu olduklarını dile getirdi.

Süryani Zekiye Onar da, "Allah'a çok şükür. Türkiye'ye barış gelsin, Meryem anamız yardım etsin. Türkiye hep yükselsin" şeklinde konuştu.