Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifleri Genel Değerlendirme Toplantısı

Gümrük ve Ticaret Bakan Yardımcısı Fatih Metin, Antalya’nın Kemer ilçesinde S.S Tüm Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifleri Merkez Birliği tarafından gerçekleştirilen ‘Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifleri Genel Değerlendirme Toplantısı’na katıldı.

Gümrük ve Ticaret Bakan Yardımcısı Fatih Metin, yaptığı konuşmada, uluslar arası kooperatifler yılında Tüm Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifleri Merkez Birliği’nin Bakanlıkla koordineli düzenlediği değerlendirme toplantısında olmaktan duyduğu memnuniyeti belirtti.

TÜRKİYE ÖNEMLİ BİR ÜLKE

Metin, Türkiye’nin, bölgesel ve küresel entegrasyonda merkezi bir rol oynayan, batıyı doğuya; kuzeyi güneye bağlayan önemli enerji, ticaret ve ulaştırma ağlarına sahip, stratejik önemi büyük bir ülke olduğunu ifade etti.

Balkanlar, Karadeniz, Akdeniz Havzası, Kafkasya, Orta Asya ve Orta Doğu gibi komşu bölgelerdeki son ekonomik ve politik gelişmeler de ülkemizin bölgedeki rolünü ve önemini daha açık biçimde ortaya koyduğunu anlatan Metin, şunları söyledi: "AB mevzuatına içerik olarak yüzde 98 oranında uyum sağlamış durumdayız. 58 ülke ile İkili Karayolu Taşıma Anlaşmamız mevcut. Türk taşımacısı Avrupa, Asya ve Afrika’yı kapsayan geniş bir dünya coğrafyasında faaliyet gösteriyor. Şu an ülke olarak, kendisini çevreleyen 350-400 milyon kişinin yaşadığı ekonomik pazara lojistik hizmet verebilecek bir konuma sahibiz. Geniş bir uluslararası karayolu taşıt filosu ile dinamik bir lojistik sektörüne sahip olmamız; ülkemizin, bölgedeki en önemli lojistik merkezlerinden ve transit ülkelerinden biri haline gelme potansiyelinin de açık bir göstergesidir.Burada taşımacılık sektöründe faaliyet gösteren kooperatiflerimize, sizlere önemli görev düşüyor. Bu amaçla kooperatifçiliğe yeni bir bakış açısı getiriyor, önemli çalışmalar yürütüyoruz.”

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı olarak ulaştırma sektöründe faaliyet gösteren esnaf ve sanatkarlar ile kooperatifçiliğe ilişkin politikaları, ilke ve hedefleri belirleme, stratejiler geliştirme, sonuçları izleme ve değerlendirme konusunda çalışmalara devam ettiklerini belirten Metin, “Ülkemizde, 5 bin 566 faal motorlu taşıyıcılar kooperatifi ve bunlara ortak 174 bin 962 esnafımız bulunuyor. Faal olmayan 1.200 kooperatifle birlikte sayı 6 bin 766’ya, ortak sayısı da 198 bin 387’ye ulaşıyor. Her ortağın 4 kişilik bir ailesi olduğunu düşünürsek 800 bini aşkın vatandaşımızın bu kooperatiflerle doğrudan ilgili olduğunu, geçimini taşımacılık faaliyetiyle sağladığını net bir şekilde görebiliriz”

MOTORLU TAŞIYICILAR KOOPERATİFİ BİRİNCİ SIRADA

Metin, bakanlığa bağlı kooperatifler içerisinde motorlu taşıyıcılar kooperatiflerinin sayı açısından birinci sırada, ortak sayısı açısından ise 3’üncü sırada yer aldığını söyledi:

Motorlu taşıyıcılar kooperatiflerinin üst örgütlenmelerinin maalesef yeterince güçlü olmadığını anlatan Metin, sözlerini şöyle sürdürdü: "Bu konuda kurulmuş 39 birlik; bu birliklere bağlı 639 kooperatif bulunuyor. Üst birliğe üye olan kooperatiflerin ortak sayısı 31 bin 150. Buna göre, faal kooperatiflerin ancak yüzde 11,4’ü üst kuruluşlara ortak,dolayısıyla bu durum güçlendirilmesi gereken bir husustur. Bu bağlamda, Bakanlığımızın hazırladığı Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi Örnek Ana Sözleşmesinde yönetmeliğe entegrasyon sağlayacak şekilde; amaç ve faaliyet konuları, paylar ve sermayeye ilişkin hükümler ile, ortaklık şartları gibi konular yeniden düzenlendi. Yine örnek ana sözleşmelerin ilgili maddelerindeki değişikliklerin yapılabilmesi için İl Müdürlüklerine yetki devri yapıldı, böylece hizmetin yerinde görülmesi sağlandı. Ayrıca, motorlu taşıyıcılar kooperatiflerinin ortak ve yöneticilerine yönelik çeşitli bilgilendirme çalışmalarında bulunularak, sektördeki gelişmeler konusunda eğitim toplantıları düzenlendi. Yine eğitim amaçlı kooperatifler nezdinde Bakanlığımız müfettişlerince incelemelerde bulunuldu, kooperatiflerin faaliyetlerini kanun ve ana sözleşme hükümlerine uygun olarak gerçekleştirilmelerine yönelik rehberlik hizmeti verildi. Bunların yanı sıra sektör temsilcileri ile Bakanlığımızda yapılan toplantılarda, sektörün sorunları ve ihtiyaçları tespit edilerek, sorunlara çözüm bulunmasına yönelik çalışma yürütüyoruz.”

REHABİLİTE ÇALIŞMALARINA AĞIRLIK VERİLDİ

Metin, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı olarak; kooperatiflere yönelik kurumsal hizmetlerin iyileştirilmesi faaliyetlerinin yanı sıra uluslararası iyi uygulamaları da esas alarak sistemin bir bütün halinde rehabilite edilmesi yönünde çalışmalara ağırlık verdiklerini bildirdi. Metin, Bakanlığın koordinasyonunda hazırlanan Türkiye Kooperatifçilik Stratejisi ve Eylem Planı'nın, Sayın Başbakan tarafından 17 Ekim 2012 tarihinde geniş katılımlı bir toplantı ile kamuoyuna açıklandığını hatırlattı.

Türkiye Kooperatifçilik Stratejisi ve Eylem Planı'nın; finansman, örgütlenme,eğitim ve hizmet sunumu gibi alanlarda kooperatiflerimizin yaşadıkları sorunlar hassasiyetle dikkate alınarak hazırlandığını belirten Metin, sözlerini şöyle sürdürdü: "Bu sorunların aşılması için, Cumhuriyet tarihinde ilk defa stratejik bir yaklaşımla sistemli çözüm önerileri getirildi. Bu strateji, kooperatifçiliğimizi istenen noktaya ulaştırmada bir yol haritası olacaktır. Türkiye kooperatifçiliğinin vizyonunu belirleyen bu belge ile kooperatifçiliğe daha elverişli bir ortam oluşturmayı, sektöre olan güveni artırmayı, verimsiz ve etkin olmayan uygulamaları kaldırarak, sürdürülebilir, rekabet edebilir, yenilikçi ve aynı zamanda sektörün yaşadığı sorunlara çözüm oluşturarak kooperatifçiliğe yeni bir ivme kazandırmayı hedefliyoruz”

KREDİ FAİZ ORANI YÜZDE 5

Kooperatifler aracılığıyla yürütülen önemli hizmetlerden birinin de Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri aracılığıyla küçük işletmelerin, esnaf ve sanatkarların kredi ihtiyaçlarının karşılanması olduğuna dikkat çeken Metin, “Ülkemiz ekonomisine büyük katkıda bulunan ve ekonominin temel dinamiklerinden olan taşıyıcı esnafımızın da içinde bulunduğu esnaf ve sanatkarımıza, faaliyetleri sırasında ihtiyaç duydukları düşük maliyetli kredi desteğini esnaf ve sanatkarlar kredi ve kefalet kooperatiflerimiz aracılığıyla sağlıyoruz” dedi.

2002 yılında esnafa Kredi ve Kefalet Kooperatifleri aracılığıyla Türkiye Halkbankası’ndan kullandığı kredi faizi yüzde 47 iken bugün bu oranın yüzde 5 olduğunu vurgulayan Metin, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bir yıldan kısa vadeli kredilerde 25 bin TL’ye kadar yüzde 5; 25 bin TL üstü için yüzde 6,5; bir yıldan uzun vadeli kredilerde 25 bin TL’ye kadar yüzde 6; 25 bin TL üstü için ise yüzde 7,8 faizle kredi kullanabiliyor. Hazine destekli kredi kefalet kooperatifleri aracılığıyla sağlanan destek kapsamında; 2002’de faiz sübvansiyonu yüzde 20,6 iken, bugün gelinen noktada bu oran yüzde 35-yüzde 50 aralığında. Kredi kefalet kooperatifleri aracılığıyla kullandırılan Hazine destekli kredilerde; 2002 yılında 5 bin TL olan kredi üst limitlerini tam 25 kat artışla, 125 bin TL’ye çıkardık”

Kredi kefalet kooperatifi aracılığıyla küçük işletmelere esnaf ve sanatkarlara kullandırılan kredi hacmi 2002 yılında 154 milyon TL iken, 31 Ekim 2012 itibariyle bu rakamın yaklaşık 43 kat artışla 6.6 milyar TL’yi aşarak rekor bir boyuta ulaştığını kaydeden Metin, şöyle konuştu: “Bu kredilerin 2011 yılında yüzde 21’i; 2012 yılında yüzde 25’i (1.8-1.6 milyar TL) ulaştırma sektöründe faaliyet gösteren esnafımıza kullandırıldı. Böylece sizlerin finansman ihtiyacınızın önemli bir kısmı karşılanmış oldu. Yine kooperatif kefaletiyle kullandırılan kredilere yönelik 2002-2011 döneminde bütçeden gelir kayıpları olarak toplam 1 milyar 46 bin TL ödendi. Bu imkandan 785 bin esnaf ve sanatkarımız yararlandı. 2013 Yılı Bütçesine de bu amaçla 513 milyon TL ödenek tahsis edilmesi öngörüldü. Bu ödeneğin tahsis edilmesi ve tamamının kullanılması halinde ortalama 10 milyar 260 milyon TL’lik kredi kullandırılması mümkün olabilecek. Ayrıca, Halk Bankası tarafından şoför esnafımıza 250 bin TL üst limitli olarak, ticari taşıt ve plaka/hat alımı için de azami 5 yıl vadeli kredi kullandırılıyor”

BAKANLIKTAN ETÜT PROJESİ

Metin, etüt projesi ile Bakanlıkça kooperatiflere verilecek desteklerin neler olacağı, tüm sektör paydaşlarıyla istişare edilerek; söz konusu destekler verilirken ihtiyaç duyulan kurumsal kapasitenin geliştirilmesi ve gerekli olan mevzuat düzenlemelerinin hazırlanmasına başlandığını belirtti.

Programın uygulamaya başlanması ile kooperatiflerin üretim ve istihdama katkısı olacak projelerinin belirli oranlarda hibe desteği ile desteklemeyi planladıklarını anlatan Metin, sözlerine şöyle devam etti: "KOOP-BİS Projesi kapsamında, kooperatiflerin yürüttükleri faaliyetler ile sonuçlarına ilişkin istatistiki veri elde edilmesini, kooperatif işlemlerinin elektronik ortamda yapılabilmesini, kooperatifçilik sektörüne ilişkin görev ve hizmetlerin daha hızlı, verimli ve etkin yürütülmesini

sağlamak amacıyla hizmet alımı yoluyla bir yazılım programı hazırlatıyoruz. Mevcut bilgi sistemindeki eksikleri gidermeyi amaçlayan bu proje ile, kooperatif ve üst kuruluşları ile ilgili politika üretilmesinde yararlanılacak olan ekonomik, mali ve hukuki bilgilerin uygun bir veri tabanında ayrıntılı olarak takibi, denetimi yapılacak, kooperatiflerle ilgili bazı hizmetlerin elektronik ortamda online olarak verilmesi sağlanacak, burada toplanan veriler diğer kamu kuruluşlarıyla karşılıklı paylaşılabilecek. Bu projeyle, kooperatiflere yönelik kuruluş, işleyiş, denetim, yasal altyapı, bilgilendirme faaliyetlerinde etkinliği ve verimliliği sağlamayı hedefliyoruz. Kooperatifçilik sektörünü düzenleyen 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun; uluslararası kooperatifçilik ilkeleri ile iyi kooperatifçilik uygulamalarına, Ticaret Kanunu’nun getirmiş olduğu yeniliklere ve günümüz şartlarına uygun olarak yeniden düzenlenmesine yönelik bir çalışma başlattık. Türkiye Kooperatifçilik Stratejisi ve Eylem Planı’nda 7.1 numaralı eylem olarak ‘1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nda uluslararası esaslar ve günün ihtiyaçları doğrultusunda değişiklik yapılacaktır’ hususu yer alıyor. Bu kapsamda, kooperatiflerden sorumlu diğer Bakanlıklar olan Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı temsilcilerinin de içinde bulunduğu bir çalışma grubu oluşturuldu. Kanun değişiklik çalışmalarında, öncelikle ‘Türkiye Kooperatifçilik Stratejisi’nde belirlenen hedefler ve bu hedeflere ulaşılabilmesi için ortaya konulan eylemler göz önünde bulunduruluyor.”

2006 Haziran ayından itibaren kara sınır kapılarında yoğunluk ve gecikmeleri önlemek amacıyla sadece transit işlemleri yapıldığı, ithalat ve ihracata ilişkin gümrük işlemlerini ise iç gümrüklerde gerçekleştirildiğini belirten Metin, şöyle konuştu: “24 Ağustos 2011’de kabul edilen ‘Ortak Transit Yönetmeliği’ de pek çok yenilik ve kolaylık getiriyor. İnşallah önümüzdeki günlerde uygulamasına başlayacağımız bu yönetmelik çerçevesinde; taşımacılarımız, AB’ye yönelik taşımalarda, artık belge maliyeti olmaksızın ve alternatiflerine göre daha düşük maliyetle teminat kullanarak transit işlemi gerçekleştirebilecek. TIR Karnesi kullanımı asgari düzeye inecek, bunun yerine daha az maliyetli ortak transit rejimi kullanılacak.Ortak transit rejiminde nakliyecimiz, gerek ülkemiz gümrük idarelerinde, gerek AB gümrük geçişlerinde daha az bürokrasi ile karşılaşılacak. Belirli güvenilirlik kriterlerini sağlayan taşımacılar, kapsamlı teminat, teminattan vazgeçme, izinli alıcı ve izinli gönderici gibi kolaylık sağlayıcı uygulamalardan faydalanacak. Gümrük idareleri, ortak transit işleminin her adımını sistem üzerinde izleyebilecek.Doğabilecek gümrük vergilerinin tamamı teminat altına alınacak, böylelikle kamu alacağı güvence altına alınmış olacak”