Müftülere nikah kıyma yetkisi veren düzenleme TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi.
Tasarıdaki düzenlemelere ilişkin bilgi veren İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, mevcut görevlilere ek olarak nikah kıyma yetkisinin il ve ilçe müftülüklerini de kapsayacak şekilde genişletildiğini, nikahın şekliyle ilgili bir değişiklik yapılmadığını belirtti. Devlet nezdinde resmi nikahın geçerli olduğunu, bunun usul ve esaslarının da kanunda belirlendiğini söyleyen Soylu, buradaki usul ve esaslarda herhangi bir değişiklik olmadığının altını çizdi.
Mevcut durumda belediye ve köy evlendirme memurlukları, nüfus müdürlükleri ve dış temsilciliklerde nikah kıyıldığını aktaran Soylu, 2017 yılı başından bugüne kadar 426 bin 258 nikah işleminin belediyelerdeki nikah memurları, 3 bin 212 ni·kah işleminin nüfüs müdürlükleri, 16 bin 543 nikah işleminin muhtarlar, 19 bi·n 979 nikah işleminin de dış temsilcilikler ve yetkilendirilmiş kişiler tarafından gerçekleştirildiğini bildirdi.
"HANGİ MEMURLA YAPILIRSA YAPILSIN KIYILAN NİKAH RESMİDİR"
Tasarıyla bu gruplara il ve ilçe müftülüklerinin de eklendiğini anlatan Soylu, "Gerek ülkemizin bazı bölgelerinin coğrafi şartları, gerekse yetkili memur sayısı da dikkate alınarak, insanların resmi nikaha ulaşılabilirliği artırılmaktadır. Nikah konusunda kanunlarımızın hiçbir yerinde herhangi bir boşluk veya yoruma açık bir durum söz konusu değildir. Medeni Kanunumuz gereğince, evlenme iradesinin bizzat evlenecek kişiler tarafından yetkili resmi memurun önünde açıklanmasıyla gerçekleşecek olan medeni evlenme, Türkiye'de yapılabilecek tek evlenme şeklidir" ifadelerini kullandı.
Her vatandaşın kanuni şartlara uymak kaydıyla dilediği evlendirme memurluğunda nikahını kıydırma hak ve yetkisine sahip olduğunu vurgulayan Soylu, "Hangi memurla yapılırsa yapılsın kıyılan nikah aynıdır ve resmidir. Evlendirme işlemlerinde müracattan, tören yerine, düzenlenecek belgeden memurun giydiği cübbeye kadar belediye evlendirme memurunun uyguladığı Türk Medeni Kanunu Evlendirme Yönetmeliği hükümlerini aynen il ve ilçe müftülükler de uygulayacaktır. Yapılacak evlendirmeler hiçbir farklılık göstermeyecektir" diye konuştu.
İbadethanelerde resmi nikah kıyılamayacağına dikkati çeken Bakan Soylu, konunun mevzuatta açıkça belirtildiğini aktardı. Avrupa'da kilisede nikah kıyıldığını hatırlatan Soylu, bu düzenlemenin Avrupa veya herhangi bir ülkeyle benzerliğinin bulunmadığını söyledi. İçişleri Bakanı Soylu, "Tam tersi bunun laiklikle ilgili, yani din ve vicdan hürriyetimizi bağlayıcı kısıtlığı olan bir anlayış da söz konusu değildir. Esas itibarıyla bunun cinsiyetçilikle de alakası yoktur" dedi.
İçişleri Bakanı Soylu, tasarının tümü üzerindeki görüşmelerde milletvekillerinin sorularını da yanıtladı. Soylu, nikah yetkisinin müftülük makamını zedelemeyeceğini de dile getirdi. Müftülüklere nikah kıyma yetkisinin vatandaşlar arasında ayrıştırma oluşturmayacağını belirten Soylu, küçük yaşta kız çocuklarının evlendirilmesiyle müftülüklerin nikah kıyma yetkisi arasında en ufak ilişkinin söz konusu olmadığını söyledi.
CHP'Lİ YALÇINKAYA: ANAYASAYA AYKIRI
Tasarının birinci bölümü üzerinde grubu adına söz alan CHP Bartın Milletvekili Muhammet Rıza Yalçınkaya Türkiye'nin bir hukuk devleti olduğunu vurgulayarak, müftülüklere nikah kıyma yetkisi veren düzenlemeye, ülkenin bu niteliği doğrultusunda bir kez daha bakılmasını istedi. Yalçınkaya, müftülüklere nikah kıyma yetkisi verilmesinin Anayasa'ya aykırı olduğunu savunarak, bir ihtiyaçtan doğmayan bu düzenlemenin cumhuriyetin kazanımlarına da aykırı olduğunu söyledi.
Belediye başkanlığını da içeren siyaset hayatı boyunca "Çok yoğunluk var, nikahımızı kıydıramadık" diyen hiç kimseyle karşılaşmadığını belirten Yalçınkaya, "İtirazımız dini nikaha değildir. Dini nikah zaten ülkemizde serbesttir. Ben de inancım gereği imam nikahını kıydırmış bir insanım. Dini nikaha bir engel, itiraz yoktur. Tartışmaların odağı da dini nikah değildir. Sorun; çağdaş hukuk devletiyle çatışan bir ortama zemin hazırlanmasıdır" diye konuştu.
MHP'Lİ AKSU: MÜFTÜ DE DEVLET GÖREVLİSİ
MHP İstanbul Milletvekili İsmail Faruk Aksu ise grubu adına konuşmasında, bilişim teknolojilerindeki ilerlemelere işaret ederek, tasarının birinci bölümünün bu ilerlemeler ışığında uygulamalardan kaynaklanan ihtiyaçları karşılamaya yönelik olduğunu dile getirdi. Aksu, tasarının evlendirme yetkilisini düzenleyen maddesine de değinerek, "Hukuk devletinde esas olan nikah akdinin hukuk çerçevesinde gerçekleşmesidir. Bu da Medeni Kanun ile belirlenmiştir" dedi.
MÜFTÜ NİKAHI İMAMA DEVREDEBİLECEK
Tasarıdaki düzenlemenin de resmi nikahı kıyma yetkisi olduğunun altını çizen Aksu, mevcut nikah kurallarını değiştiren ya da aykırı olan bir işlemi öngörmediğini, ayrıca yetkilendirilecek kişilerin de devlet görevlisi olduğunu belirtti.
HDP'li Kaya: 'Boşanma hakkının gasp edilmesi kolaylaşacak'
HDP İstanbul Milletvekili Hüda Kaya, kadın cinayetlerinin önlenmesi, cinsiyet eşitliğinin öne çıkarılması gerekirken, kadınlarla ilgili bir konunun erkek egemen bir alana teslim edildiğini öne sürdü. "Müftülere nikah yetkisi verilmesiyle kadınların boşanma gibi haklarının gasp edilmesi kolaylaşacaktır" diyen Kaya, düzenlemenin muhafazakar kesimdeki kadınları daha çok etkileyeceğini söyledi.
AK Parti Kocaeli Milletvekili Cemil Yaman, şahsı adına konuşmasında, yasal düzenlemelerin sağlıklı yürütülebilmesi için kanunlarda değişiklik yapılmasının bir gereklilik olduğunu dile getirerek, tasarının özellikle nüfus işlemlerinde bürokrasiyi azaltan, hatayı azaltan, sorunları gideren bir niteliği olduğunu bildirdi.
HDP'Lİ ACAR BAŞARAN: TOPLUMSAL İHTİYAÇTAN KAYNAKLANMIYOR
HDP Batman Milletvekili Ayşe Acar Başaran da şahsı adına söz aldı. İktidarın kadınlarla ilgili getirdiği düzenlemelerin hiçbirinin toplumsal ihtiyaçtan kaynaklanmadığını iddia eden Başaran, tasarıdaki nikahla ilgili düzenlemeyi protesto etmek için sokaklara çıkan kadınların da bunun bir göstergesi olduğunu savundu.
CHP'Lİ SARIHAN: MHP KARAKOLDA DOĞRU SÖYLEDİ MECLİS'TE ŞAŞTI
CHP Ankara Milletvekili Şenal Sarıhan, MHP'nin komisyonda, il ve ilçe müftülüklerine nikah kıyma yetkisi veren maddenin hukuka aykırı olduğunu savunduğunu belirterek, "MHP'li arkadaşlarımız karakolda doğru söylediler, Mecliste şaştılar" ifadesini kullandı. Sarıhan, bunun tam bir cayma hali olduğunu söyledi.
Sataşma gerekçesiyle söz alan MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay, MHP'nin nasıl bir tutum alacağını Sarıhan'dan öğrenmeyeceklerini vurgulayarak, "Biz bu 6'ncı maddeyi MHP olarak destekliyoruz. Kesinlikle laikliğe aykırı bir durum görmüyoruz. Biz CHP gibi düşünmek zorunda değiliz" dedi.
SATAŞMALAR OLUNCA OTURUMA ARA VERİLDİ
CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel ise Sarıhan'a yönelik bazı milletvekillerin yerinden sataşmada bulunduğuna dikkati çekerek, kullanılan dili eleştirdi. Tartışmaların devam etmesi üzerine Meclis Başkanvekili Ahmet Aydın birleşime ara verdi.
CHP'Lİ KÖKSAL: BIRAKIN ARTIK DİN İSTİSMARINI
Ara sonrasında önerge üzerinde söz alan CHP Afyonkarahisar Milletvekili Burcu Köksal, toplumun ayrıştırıldığını öne sürerek, "Bırakın artık din istismarını. Biz, Medeni Kanun'un bize sunduğu hakları, kazanımları asla size teslim etmeyeceğiz. Cumhuriyetten asla vazgeçmeyeceğiz. Sizin gücünüz bizlere, özellikle kadınlara verilen hakları almaya hiçbir zaman yetmeyecek" diye konuştu.
HDP Batman Milletvekili Saadet Becerekli maddeye ilişkin önerge işleminde söz alarak, il ve ilçe müftülüklerine nikah kıyma yetkisi verilmesini eleştirdi. Becerekli, "Bu düzenleme toplumu dindarlar-dinsizler diye ayrışma noktasına vardırabilir. Bu nikah meselesi bu kadar dayatılacağına, bu kadar enerji sarf edileceğine her geçen gün artan kadın cinayetlerini önlemek için çaba harcansaydı belki bugün, bu cinayetlere kurban giden kadınlar yaşıyor olacaktı" dedi.
CHP Ankara Milletvekili Şenal Sarıhan ise bu maddeyle ilgili kaygılarının küçük yaşta evliliklerin artması, laiklik ilkesinin zarar görmesi ve evlilik birliğinin güvencelerinin ortadan kalkması olduğunu ifade etti. Bu maddeye itiraz eden kadınların geleceklerinden ve ülkenin kız çocuklarından endişe ettiklerini belirten Sarıhan, şunları söyledi: "Sorunları çözerken bir ayrıştırmaya sebep olacaksa, yeniden çok hukukluluğu yaratacaksa, 91 yıl önce terk ettiğiniz bir kuralı getirerek, kadınlar avazları çıktığı kadar bağırıyorsa, bir avuç kadın da başka bir şey istiyorsa ki istemediklerine eminim, çünkü evlilik birliği bir emek birliğidir. Emeğimizin karşılığını çocuklarınızla da malınızla da mülkünüzle de almak istersiniz. Şayet bunu yapamıyorsanız, bunu yapmayacaksak, biz kendi çocuklarımızdan, bize hesap sorulmasından kurtulamayacağız. Hepinizi çocuklarınıza karşı sorumluluğa, analarınıza, bacılarınıza karşı sorumluluğa ve cumhuriyet hukukuna sahip çıkmaya davet ediyorum."
Konuşmaların ardından birleşimi yöneten TBMM Başkanvekili Ahmet Aydın, İçişleri Bakanlığının, evlendirme memurluğu yetkisi ve görevi verebileceği kurumlar arasına il ve ilçe müftülüklerinin de eklendiği tasarının 6. maddesini oylamaya sundu. Madde Genel Kurul'da kabul edildi.