Kelime anlamı olarak muhtasar, "kısaltılmış olan, özet olan" ifadelerine karşılık gelir. Ancak daha çok muhasebe alanında ve beyanname kelimesi ile birlikte çok sık kullanılır. İşveren konumundaki firma sahibi kişiler ya da vergi kesintisi işlemini yapan kişiler kesilmiş olan vergilerin matrahları ile vergi dairesine beyanda bulunmaları bu şekilde ifade edilir.
Muhtasar beyanname ifadesi muhasebe alanında gelir vergisine dair beyan türlerinden biri olarak tanımlanabilir. Gelir Vergisi Kanunu’na ait 84. madde gereğince işveren kişiler ya da vergi kesintisi yapabilen kişiler kesilen vergi miktarlarını toplu olarak vergi dairesine bildirirler. Bu bildirme işlemi muhtasar beyanname olarak isimlendirilmiştir.
Vergi türlerinden olan muhtasar beyanname için belirlenmiş zamanlar vardır. Muhtasar beyanname türünde vergi aslı, vergi borçlusundan değil de vergi sorumlusu olarak görülen kişiden talep edilir. Sorumlu olan kişi başkasının vergi borcunun ödenip ödenmemesinden kanuni olarak sorumlu tutulur.
Bir beyanname türü olan ve belli kişiler tarafından verilme sorumluluğu bulunan muhtasar beyanname belli süreçler içinde belli bir düzen ile verilir. Bu düzen 3 aylık ya da aylık olarak belirlenmiş olabilir.
3 aylık bir düzen ile verilecekse ve bu kapsamda olunacaksa vergi dairesinin bu konuda bilgilendirilmiş olması gerekir. Ayrıca bunun talep edilebilmesi için o iş yerinde çalışan kişi sayısının 10 ya da daha az olması gerekliliği bulunur.
Muhtasar beyanname verme yetkisinde ve sorumluluğunda olan belli kişiler vardır. Buna göre bu beyanname türü mükellef tarafından verilir ve bazı şartlara sahip olmalıdır. Bu beyannameyi verebilecek olan kişiler ve gruplar şunlardır: