Hızır ve İlyas adındaki iki kardeş, bir gün Tanrı'nın hoşuna gitmeyen bir davranışta bulunmuşlar, Tanrı da onları ayırmış, birini karalara birini denizlere hakim kılmış; senede sadece bir gün beraber olmalarına izin vermiş. Hızır ve İlyas, yılda bir defa Antakya'da buluşur, bir günü beraber geçirir ve ayrılırlarmış. Güneydoğu'daki inanışa göre, iki kardeş, o gün mutluluktan beyazlar giyerler, sevinç içinde karşılaşma anını beklerlermiş. Adlarının birleşiminden oluşan Hıdırellez günü, kavuşan kardeşler hasret giderir, zamanı gelince de ağlaşarak ayrılırlarmış.
Anadolu'da gerçekleştiğine inanılan Hıdırellez efsanelerinden yalnızca birisi olan bu hikayeden de anlaşılacağı üzere Hıdırellez zamanı Antakya yemekleri sofraları şenlendirirmiş.
Hıdırellez'e Özel Antakya Mutfağından Haylan Kabağı Dolması Tarifi İçin Tıklayın
Efsane bu ya, Hızır'ın kardeşiyle buluşmaya giderken elini nereye sürerse bereket dağıttığına inanıldığı için yılda sadece bir kez olan o buluşma gecesinde bütün yiyecek küplerinin ağzı Hızır'ın elinin değmesi için açık tutulurmuş. O dönemler Anadolu halkı bütün meyve ve çiçekleri yemek olarak kullandığından sofralarda mevsim yemeği olarak bulunurlarmış.
Hıdırellez'e Özel Kara Erikli Bonfile Tarifi İçin Tıklayın
Hızır ve İlyas kardeşlerin kavuşma sevinçleri onları beyaz giymeye teşvik ettiğinden dolayı Güneydoğu'da sütlaç, yoğurt, pirinç pilavı, ayran gibi beyaz renkli yiyecekler tüketilirmiş.
Hıdırellez'e Özel Fırın Sütlaç Tarifi İçin Tıklayın
Efsaneye göre; birbirlerinden 364 gün ayrı kalan kardeşler kavuşmaya giderlerken yanlarında birbirlerine ikram etmek için hemen bayatlamayan ve aşırı lezzetli yaşadıkları yörelere ait börekler götürürlerdi.
Hıdırellez'e Özel Peynirli Gül Böreği Tarifi İçin Tıklayın
Anadolu'da o zamandan beri bir yıl boyunca dertlerimizden soyulalım diye patates ya da top yumurta haşlayıp soyarak yemek gibi gelenekler yaygınlaştı ve günümüze kadar ulaştı.
Hıdırellez'e Özel Fırında Patates Tarifi İçin Tıklayın
Anadolu'da en çok çiçek yemekleri hazırlanırdı. Baharla gelen ilk meyve yemeği, her bölgede uygulanan kabak çiçeğiyle yapılan etli ve zeytinyağlı dolmadır.
Hıdırellez'e Özel Çiçek Dolması Tarifi İçin Tıklayın
Birbirlerinin hasretleriyle yanan kardeşlerin içlerindeki ateşi söndürmek için kavuşma gününde soğuk Ayran Aşı Çorbası içtikleri söylenir. Bu çorbanın beyaz olması da kalpleri temizlediği inancıyla bağdaştırılırdı.
Soğuk Ayran Aşı Çorbası Tarifi İçin Tıklayın
Hıdırellez zamanı dileği olanlar, yine Hızır'ın elini değmesi için bir gece önceden bahçeye çamurdan evler, dükkanlar, arabalar, salıncaklar yapardı. Sedef çiçeği veya gül dibine para konur, evlenmek isteyenler bir ağacın veya çiçeğin dalına yüzük takarlardı. Bir gün önceden yüzükler toplanır, çömleğe konur, gülün dibinde bekletilir. Ertesi gün maniler okunarak çıkarılan yüzüğe göre yorum yapılır. Akşamlara kadar yenilir, içilir, eğlenilirdi. Tüm bunlar bahar zamanı yaşandığı ve yeşil rengin murat olduğuna inanıldığı için de sofralardan salatalar eksik olmazdı.
Hıdırellez'e Özel Turp Otu Salatası Tarifi İçin Tıklayın
Efsaneye göre maya konulmadan yoğurt tutarsa eve Hızır gelmiş demektir.
Hıdırellez'e Özel Ev Yapımı Yoğurt Tarifi İçin Tıklayın
Hıdırellez'de elmalar soyulur ve kabuklar yastığın altına koyulursa rüyada kadın ya da erkeğin evleneceği kişiyi gördüğü söylenirdi.
Kabukları Soyulan Elmaları Değerlendirmek İçin Cevizli Elmalı Turta Tarifi İçin Tıklayın
Hıdırellez sofralarından eksik olmayan çiğ köfteyi ise sona sakladık. Çiğ köftenin kökeni Hz. İbrahim'e kadar uzanıyor. İnanışa göre, Hz İbrahim'i yakmak için çok büyük bir ateş yaktıran Nemrut, halkı bu büyük ateşle o kadar korkutur ki insanlar artık ateş yakmaya cesaret edemez. İşte bu korku dolu dönemde halk her şeyi çiğ yemeye başlar. Ancak çiğ et yemekten kaçınan insanlar, eti baharatlar ile iyice yoğurup eti yumuşatmışlar ve zamanla bulgur ile yeşillikler de eklenmiş.