Acil paraya ihtiyacı olanların en sık başvurduğu yöntemlerin başında ‘kredi çekmek’, ‘kredili mevduat hesabı yani artı para, avans hesabı, ek hesap limitini kullanmak ve ‘kredi kartından nakit çekmek’ geliyor. Bu yöntemleri kullanırkan maliyeti ise faiz belirliyor. Geçtiğimiz Haziran ayına kadar özellikle karttan nakit çekmek ile artı para bakiyesini kullanmak çok avantajlıydı. Yüzde 1.36’ya kadar inen faiz krediden bile hesaplı hale geçmişti. Bu nedenle özellikle karttan nakit çekim rekorları kırılmıştı.
Posta’nın haberine göre, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) politika değişikliği ile son 5 aydır faizleri aralıksız artırdı. Böylece 1 haftalık repo ihale faizi (politika faizi) yüzde 8.5’ten yüzde 35’e çıktı. Faizlerdeki bu artışa paralel olarak kredi ve kart faizi ile artı para faizlerinde ibre yukarı döndü.
1 Kasım itibarıyla karttan nakit çekim ve KMH faizi (akdi faiz) yüzde 4.42’ye çıktı. Ekim sonuna kadar ise yüzde 4.02 olarak uygulanıyordu. Buna karşık kredi faizleri; bankadan bankaya, kredi vadesine ve limitine göre değişmekle birlikte yüzde 2.49-3.49 aralığında seyrediyor.
Bazı bankalar yeni müşterilere yönelik daha düşük faizle kredi sunabiliyor. Toplam maliyetlere bakıldığında ise kredi kullanın yıllık maliyeti yüzde 50-70 arasında bulunurken, nakit avansta bu maliyet vergilerle yüzde 95.5’lere çıkıyor. Arada azımsanmayacak bir maliyet söz konusu. Örneğin 50 bin lira için 12 vadeyle, yüzde 4.42 faizle taksitli nakit avans çeken bir tüketici vade sonunda 70 bin 573 lira ödüyor. Aynı krediyi aynı vade ve yüzde 2.49 faizle kullananlar 61 bin 133 lira, yüzde 3.49 faizle kullananlar 65 bin 939 lira ödüyor.
Taksitli nakit avans ve KMH limitini kullanırken artık iki kere düşünmek gerekiyor. Çünkü faiz maliyeti son 5 ayda 3 kattan fazla arttı. 5 ay önce, yüzde 1.36 faiz ve 12 ay vadeyle 50 bin lira taksitli nakit avans çekenler 6 bin lira faiz öderken, şimdi faiz maliyeti 20 bin lirayı aşıyor. Bu nedenle çok elzem değilse hem karttan nakit çekimde hem de artı para kullanımında frene basmanızda fayda var. Göze küçük gibi gelen tutarlarda bile maliyetler ciddi şekilde artmış durumda. 6 aylık veya 12 aylık vadelerle bankadan ödünç para alınacaksa mutlaka kredi avantajları ve kampanyalar (yeni müşteriye indirim gibi) incelenmeli. Farklı bankaların uyguladığı faizler de dikkate alınmalı. Toplam geri ödeme maliyetleri karşılaştırılıp en ucuz para neredeyse, o kaynağa odaklanmalı.
Avans hesaptan (artı para) çekilecek paranın zamanında geri ödenmesi gerekiyor. Eğer geri ödenmezse gecikme faizi yüzde 4.72’ye çıkacak. Ekim 2013’teki düzenlemeyle bir takvim yılı (1’inci aydan 12’nci aya kadar olan dönem) içinde 3 defa dönem borcunun asgari tutarının altında ödeme yapılması halinde kredi kartı, dönem borcunun tamamı ödenene kadar nakit çekime kapanıyor.
Kredi kartından ‘taksitli’ nakit avans çekerken bazı detayları da göz önünde bulundurmakta fayda var. Bunlardan en önemlisi vade. Taksitli avansta vade en çok 12 ay. Bazı bankalar bunu 9 ayla sınırlandırmış durumda. Diğer yandan ihtiyaç kredisinde vadeyi çekilen tutar belirliyor. Vade genelde 50 bin liraya kadar olan kredide 36 ay, 50 bin ila 100 bin lira arasında değişen tutarlar için 24 ay, 100 bin liranın üzerindeki tutarlar için 12 ay. Bu vadelerle birlikte kredi limiti tüketicinin kredi sicil notuna göre değişebiliyor.