Nane, oldukça hızlı büyüyen çok yıllık bir bitkidir. Büyürken etrafında küçük mor çiçekler açar. Boyları 30-90 santimetre arasında değişir. Hafif acımsı bir tada sahiptir ancak egzotik kokusu iştah açar. Hemen her koşulda yetişme imkanına sahiptir ama daha çok nemli ortamları sever. Sakız ve şeker yapımında, aromaterapi yağlarında, kozmetik ürünlerde, pasta ve yemeklerde, nefes açıcı spreylerde sıklıkla kullanılır.
Miktar: 100 gram
Kalsiyum (kcal): 70
Yağ (g): 0.9 g
Karbonhidrat (mg): 15
Protein (g): 3.8 g
Nane, A ve C vitaminleri ile birlikte magnezyum, potasyum, kalsiyum, omega-3, folat ve demir açısından zengindir. Genel olarak solunum yolu problemlerine şifa olan nane, göğüs ağrılarını ve öksürüğü giderir. Aynı zamanda mide için de iyi bir koruyucudur. Diş beyazlatmak için kullanılır, içerdiği C vitamini sayesinde göz sağlığını korumada da oldukça başarılıdır. Ferahlatıcı etkisi sebebiyle mutluluk hissi uyandırır ve ruhen rahatlatır. Limon ile ayrılmaz bir ikilidir. Nane limon çayının mide bulantısını gidermede oldukça etkili olduğu bilinir.
Nane güçlü aroması sayesinde boğaz ağrısını ve boğazdaki tahrişi hafifleterek boğazı rahatlatır. Öksürüğü ve göğüs ağrısını giderir, nefes almayı kolaylaştırır. Bu özelliğiyle astım ve alerjik rinit ataklarının giderilmesinde oldukça etkilidir. Nane aromalı pastiller ya da nane aromalı boğaz ve burun spreyleri kullanarak solunum yolu problemlerine çözüm üretilebilir. Aynı zamanda nane çayı da boğaz enfeksiyonunun giderilmesinde etkilidir.
Nane midedeki enflamasyonu gidererek mideyi rahatlatır. Nane çayı içmek mide ağrısına, hazımsızlığa ve bağırsak düzensizliğine çok iyi gelir. Bu konuda nane limonun faydaları da en az nane çayı kadar etkilidir. Uzun süren seyahatlerde mide bulantısı şikayeti yaşayanlar için nane limon içmek ya da nane aroması koklamak bulantı hissini azaltır. Nane aroması ağızdaki tükürük bezlerinin yanı sıra sindirim enzimlerini salgılayan bezleri aktive eder ve böylelikle sindirimi kolaylaştırır. Bu sebeple pek çok ülke, mutfaklarında yemek öncesi aperatiflerinde mutlaka nane aroması içeren yiyecekler bulundurur.
Ezilmiş taze nane yaprakları baş ağrısıyla mücadelede oldukça faydalıdır. Nanenin içeriğindeki güçlü ve ferahlatıcı aroma, beyin fonksiyonlarını aktif ederek ağrıları hızlı bir şekilde giderir. Nane yağı ya da içeriğinde nane bulunan balsamlar kullanılarak alın ve burun ovulduğunda baş ağrısında hızlı bir azalma ve rahatlama görülür. Nane yatıştırıcı özellik gösterdiği için baş ağrısı ve migren ataklarıyla ilgili olan iltihaplanmayı ve ateş şikayetlerini giderir.
Nane, güçlü aroması, anti-bakteriyel ve anti-mikrobiyal özellikleri sayesinde ağız kokusunu gidermede ve bakterileri öldürmede oldukça etkilidir. Nane yaprakları çiğneyerek, naneli ağız spreyleri kullanarak ya da nane aroması içeren sakız ya da şeker tüketerek ağız kokusu giderilebilir. Nane aynı zamanda diş etlerini korur ve dişleri güçlendirir.
Taze nanenin cilde faydaları oldukça fazladır. Nane, antiseptik ve antipruritik özelliklere sahip olduğu için mükemmel bir cilt temizleyicidir. Cildi rahatlatarak enfeksiyonları ve kaşıntıyı gidermeye yardımcı olur. Sivilceleri azaltmada ve sivilce izlerini yok etmede oldukça etkilidir. Antipruritik özelliği sayesinde böcek, sivrisinek ve arı sokmasında tedavi amaçlı kullanılır. Antiinflamatuar etkileri sayesinde ise şişliği azaltır. Güçlü ferahlatıcı etkisi, soğutma hissi vererek sinek ısırıklarının sebep olduğu ağrının hissedilmemesini sağlar.
Vitamin deposu nanenin cinselliğe etkisi de mevcuttur. Cinsel gücü artırır ve iktidarsızlık sorunu yaşayan erkeklerin imdadına yetişir. Yaşın ilerlemesine bağlı olarak azalan cinsel isteği tekrar canlandırmak için nanenin afrodizyak etkisinden faydalanılabilir. Kan dolaşımını hızlandırdığı için cinsel gücü artırıcı ilaçlarla yarışabilecek etkidedir. Aromaterapi yağı olarak sıkça kullanılan nane, banyo suyuna katılabilir ya da nane kokulu mumların, cinsel gücü etkisi altına alması sağlanabilir.
Bir araştırmada, naneden elde edilen bitkisel yağların yaydığı aromayı koklamanın beyin fonksiyonlarını geliştirdiği izlenmiştir. 144 kişi üzerinde yapılan bu çalışmada 5 dakika boyunca katılımcılara nane yağı aroması koklatılmış ve sonucunda bellekte önemli iyileşmeler olduğu görülmüştür. Ayrıca yapılan bir başka çalışmada korku, endişe, yorgunluk ve üzüntü gibi durumların nane aroması koklayarak giderildiği tespit edilmiştir.
Nane yağı cilde uygulanırsa sinek ve böcek sokmalarının önüne geçilebilir. Çünkü nanenin güçlü aromatik kokusundan sinekler ve böcekler hiç hoşlanmazlar. Nane yağı aynı zamanda emziren annelerin emzirmeden dolayı meme ucunda oluşan tahrişi giderir ve acıyı azaltır.
Kuru nane eski tarihlerden bu yana daha çok ağız ve nefes temizleyici olarak kullanılmıştır. 24'ten fazla türü vardır. Özellikle marketlerde ve aktarlarda rastladığımız kuru nane diş macunu, sakız ve şeker formlarında karşımıza çıkar. Kuru nane de yeşil nane ya da nane yağının etkilerine sahiptir. Aynı hastalıklara şifa olur ve çoğunlukla aynı amaç için kullanılır. Nanenin her hali şifa kaynağıdır ve mutlaka tüketilmelidir.
Nanenin sindirim sistemine yaptığı katkılar göz önünde bulundurulursa etkili bir uyarıcı olduğu için kilo vermeye de yardımcı olur. Nane sayesinde sindirim enzimleri uyarılır. Böylece yağ yakma etkisi artar. Sindirimi kolaylaştırarak açlık hissini geciktirir. Nane, bu etkilerinden dolayı diyet yapanların ve sporcuların diyet listelerinden eksik etmediği önemli bir besindir.
Nane çayı ve nane yağının etkileri kadar yeşil nanenin de zayıflama konusunda etkileri büyüktür. Diyet salatalarınıza yeşil nane katarak ya da suya birkaç damla nane aroması damlatarak diyetinizin ferahlatıcı olmasını sağlayabilirsiniz.