James Gallagher
BBC Sağlık Editörü
Bilim insanları vücudun ne kadar iyi ya da kötü yaşlandığını ölçen bir test bulduklarını açıkladı.
Uzmanlar test sayesinde bir insanın ne zaman öleceğinin tahmin edilebileceğini, bunama riski olanların saptanabileceğini ve buluşun tıp, emeklilik ve sigorta dünyasına etkileri olacağını söylüyor.
Londra'daki King's College'ta yapılan çalışmaya imza atan uzmanlar "biyolojik yaş"ın, doğum tarihini kullanmaktan daha faydalı olduğunu söyledi.
Gen Biyolojisi adlı bilim dergisinde yayımlanan çalışmada yaşlanma sürecinin nasıl geciktirilebileceğine dair ipuçları yer almıyor.
Genlerdeki yaşlanma işaretleri
Testte 150 genin davranışlarını kıyaslayarak hücrelerdeki "yaşlanma işaretlerine" bakılıyor.
TIKLAYIN: 73 YAŞ BİLE EGZERSİZ İÇİN GEÇ DEĞİL
Başta 25-65 yaş arası sağlıklı ancak genel olarak hareketsiz yaşam tarzı olan deneklerdeki 54 bin farklı gen faaliyetini inceleyen uzmanlar, daha sonra bu sayıyı 150'ye düşürdü.
King's College'tan Prof. Jamie Timmons BBC'ye yaptığı açıklamada, "Tüm dokularımızda sağlıklı yaşlanma işaretleri var ve bu işaretler yaşam süresi ve bilişsel zayıflamaya dair birçok konuda ipucu veriyor. Testle bireyin 40 yaşından sonra yaşlanırken ne kadar sağlıklı kalacağına dair bir rehber oluşturulabilir" dedi.
Araştırma ekibi "yaş" ve "sağlığın" iki farklı olgu olduğunu vurguluyor.
Bütün günü koltukta geçirmek gibi bazı yaşam tarzı tercihleri sağlığınız için kötü olabilir, ancak vücudunuzun ne kadar hızla yaşlanacağını etkilemiyor gibi görünüyor.
Uzmanlar yaşam tarzıyla ilgili seçimlerle biyolojik yaşınızı birleştirmenin daha doğru bir resim sunacağına inanıyor.
Araştırmacılar geliştirdikleri testi İsveç'te de 70 yaşındaki bir grup erkek üzerinde denedi.
Test sonucu kimlerin yavaş ya da çok çabuk yaşlandığı görüldü ve uzmanlar gelecek birkaç yıl içinde kimlerin öleceği tahmin etti.
TIKLAYIN: YAŞLILIĞA MEYDAN OKUYANLAR
Ölüm tarihi ve bunama tahmini
Prof. Timmons "Kiminin ölme ihtimalinin hiç olmadığını, kiminin ölme ihtimalinin yüzde 45 olduğunu gerçekten tahmin edebildik. " dedi.
Testin ilk olarak İngiltere'deki organ bağışlarında pilot uygulamalarla denenmesi planlanıyor.
Böylece teknik olarak yaşlı ancak biyolojik yaşları organ bağışı yapabilecek kadar genç olanlar tespit edilebilecek.
Simmons testin ayrıca bunamanın ne zaman başlayacağını tahmin etmekte "yararlı bir araç" olabileceğini de vurguladı.
Uzmanlar araştırmalarının emeklilikten sigorta primlerine dek pek çok alana etki edebileceğinin de farkında.
Prof. Simmons "Bir dizi soruyu ve hiç şüphesiz hararetli bir tartışmayı gündeme getiriyor. Ama zaten yaşımızla yargılanıyoruz. Dolayısıyla test bunu yapmanın daha akıllıca bir yöntemi olabilir. Örneğin çok fazla emeklilik primi ödemeyi bırakıp, şimdi hayatın tadını çıkartmaya karar verebilirsiniz" dedi.