Güney Asya ülkesi Nepal’in başkenti Katmandu’nun yaklaşık 80 kilometre kuzeybatısında 7,8 şiddetinde bir deprem meydana geldi. Nepalli yetkililer depremde ölenlerin sayısının 3 bini aştığını açıkladı. Nepal'de depremin merkez üssüne yakın yerleşim birimlerine giden yolların heyelan ve çatlaklar yüzünden kapandığı, bu nedenle buralara ulaşım sağlanamadı. 7,8 büyüklüğündeki Nepal depremi, ülkede 1934 yılında meydana gelen ve 10 binden fazla kişinin hayatını kaybettiği 8,1 büyüklüğündeki depremin ardından kaydedilen en şiddetli deprem oldu.
Uluslararası arama-kurtarma ekipleri ve yardım kuruluşları, binlerce kişinin ölümüne neden olan 7,8 şiddetindeki depremden sonra Nepal'in başkenti Katmandu'ya varmaya başladı. ABD, Çin, Pakistan, Hindistan, Türkiye, İran, Kanada ve İsrail Nepal'e yardım gönderen ilk ülkeler arasında yer aldı. Uzmanlar ölü sayısının yüzde 80'i yıkılan küçük yerleşim birimleri de hesaba katılınca çok artacağı görüşünde...
NEPAL'DEN KAN DONDURAN GÖRÜNTÜLER İÇİN TIKLAYINIZ
EN ÇOK BAŞKENT KATMANDU ETKİLENDİ
Depremden en çok etkilenen başkent Katmandu'da ölenlerin sayısı 721'e yükseldi. Nepal'de deprem, komşu ülkeler Hindistan ve Bangladeş'te de can ve mal kaybına neden oldu. Hindistan'ın kuzeyindeki Bihar eyaletinde 35 kişinin öldüğü, çok sayıda binanın yıkıldığı bildirildi. Bangladeş'te 2, Tibet'te de 12 kişi deprem nedeniyle yaşamını yitirdi.
DEPREM ÇIĞA NEDEN OLDU
Nepal'de depremin hemen ardından Everest'te de çığ faciası meydana geldi. Everest'e tırmanan 10 dağcı yaşamını yitirdi. Depremin tetiklediği çığda ise Everest'e tırmanan 18 dağcı yaşamını yitirdi. Çığ altında kalan 61 dağcı, yaralı olarak kurtarıldı. Nepal Dağcılık Derneği yetkilileri, yaralananlardan 22'sinin durumunun ağır olduğunu kaydetti. Yaralı dağcılar, helikopterlerle Pheriche köyündeki hastaneye taşınıyor. Everest'te hayatını kaybedenler arasında, Google yöneticisi Daniel Fredinburg'un da olduğu belirtildi. Fredinburg'un Google haritaları için dünyanın en yüksek zirvelerini fotoğrafladığı öğrenildi. Fredinburg, bir süre önceye kadar ünlü oyuncu Sophia Bush'la birlikteydi.
6,7 ŞİDDETİNDE İKİNCİ DEPREM MEYDANA GELDİ
ABD Jeolojik Araştırma Merkezi (USGS), depremin merkez üssünü Kodari kentinin 17 kilometre güneyi olarak saptadı. Açıklamada, başkent Katmandu'nun doğusunda bulunan Kodari kentinde yaşanan depremin ilk bilgilere göre 6.7 büyüklüğünde olduğu ve yerin 10 kilometre altında meydana geldiği ifade edildi. Nepal'de depremin ardından Katmandu Havalimanı'nın kapatılarak uçuşlara izin verilmediği öğrenildi. Nepal Başbakanı Sushil Koirala vatandaşları kan bağışı yapmaları konusunda uyarırken, kentte devam edilen arama kurtarma çalışmalarına katılmaları çağrısında bulundu. Yetkililer, yıkılan binaların enkazı altında çok sayıda kişi bulunduğunu, ölü sayısının artmasından endişe duyulduğunu söyledi.
Nepal'de deprem, komşu ülkeler Hindistan ve Bangladeş'te de can ve mal kaybına neden oldu. Hindistan'ın kuzeyindeki Bihar eyaletinde 35 kişinin öldüğü, çok sayıda binanın yıkıldığı bildirildi. Bangladeş'te 2, Tibet'te de 12 kişi deprem nedeniyle yaşamını yitirdi.
242 TÜRK DÖNDÜ
Nepal’de meydana gelen ve yaklaşık 2 bin kişinin hayatını kaybettiği 7.8 büyüklüğündeki depreminden ardından aralarında Türk yolcularında bulunduğu 242 kişi Türk Hava Yolları’na ait uçakla İstanbul’a döndü. Türk vatandaşları yaşadıkları dehşeti anlatarak, "Her yer bir anda yıkıldı. Yerlerde ölüler" var dediler. Türk yolcular, "Çadırlar yok, insanlar sokaklarda kalıyor" diyerek, halkın yardım beklediğini belirttiler.
TÜRK TURİST DEPREM ANINI ÇEKTİ
Depremden önce tapınakların bulunduğu bir kafeteryada eşi Dinçer Yazıcı ile birlikte oturan Sibel Yazıcı ise deprem anını kamerasıyla görüntüledi.
Nepal'de depremden birkaç dakika önce tapınakların bulunduğu manzarayı çektiğini ifade eden Dinçer ve Sibel Yazıcı çifti, “4 günlük bir tur için Nepal'deydik ve normalde bugün dönüyorduk. Dün son günümüz olduğu için, tapınaklar bölgesine gidip orada fotoğraf ve kamera çekmek istedim. Kafenin üst katındaydım ve terastan aşağıya indiğim sırada şiddetli bir sarsıntı oldu. Bütün tapınaklar yıkıldı ve ölenleri gördük. Orada hiçbir şey yok. İnsanlar şu an yerlerde yatıyor. Geceleri çok soğuk ve biz korkudan otelde uyuyamadık, çünkü şiddetli sarsıntılar oluyordu.
Her depremde insanlar bağırmaya başlıyor. İnsanlar orada yardım bekliyor" dedi.
"DEPREM OLUNCA APRONA KAÇTIK"
Nepal'de meydana gelen depremde tapınaklarda bulunduklarını anlatan Celal Dağdeviren, “Etrafımızdaki tapınaklar ve binalar birden bire yıkıldı. Büyük panik yaşadık. Ertesi gün havalimanına geldik ve korkunç bir sarsıntı oldu. Havalimanı terminalinin kapıları birden açıldı ve aprona kaçmaya başladık. Sağ salim döndük" dedi.
20 ATOM BOMBASI GÜCÜNDE
Öte yandan, İngiltere'de yayımlanan Independent gazetesine konuşan bir uzman, Nepal'i vuran 7,8 şiddetindeki depremin gücünün 2'nci Dünya Savaşı'nda Japonya'nın Hiroşima kentini yerle bir eden atom bombasınınkinin 20 katına eşit olduğunu söyledi.
TÜRKİYE'DEN TAZİYE AÇIKLAMASI
Nepal'de depremin ardından Türk Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "Nepal'de bulunan vatandaşlarımızdan bazılarına ulaşılmış olup, halihazırda herhangi bir Türk vatandaşının hayatını kaybettiği veya yaralandığı kaydedilmemiştir" denildi.
Açıklamada, "Deprem nedeniyle yaşanan kayıpları nedeniyle dost Nepal halkı ve hükümetine başsağlığı diliyoruz. İlgili kuruluşlarımız Nepal halkının acilen ihtiyaç duyduğu insani yardımları ulaştırmak amacıyla gerekli hazırlıkları başlatmışlardır" ifadesi kullanıldı.
AMERİKAN MUHABİRDEN AÇIKLAMA
Amerika'nın Sesi muhabiri Steve Herman, 70 kişilik Japon arama-kurtarma ekibiyle birlikte Katmandu'ya gitti. Ancak birçok askeri uçağın iniş yapmaya çalıştığı Katmandu Havaalanı'nda yoğun trafik oluşması nedeniyle Herman'ın da içinde bulunduğu uçak Kalküta'ya yakıt nakliyatı için yönlendirildi. Katmandu'da çok sayıda yaralının kaldırıldığı hastanelerin son derece yoğun olduğu, kafa, göğüs ve ampütasyon yaralanmalarının doktorların en çok karşılaştığı vakalar olduğu bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu UNICEF, bir milyon Nepalli çocuğun acil yardıma ihtiyacı olduğunu duyurdu.
DEPREM NEPAL'İN KÜLTÜREL MİRASINI TAHRİP ETTİ
Nepal'de Cumartesi günü meydana gelen büyük deprem, Katmandu Vadisi'ndeki UNESCO tarafından dünya mirası ilan edilmiş olan yedi alandan en az dördünde büyük tahribata neden oldu. Bunlardan üçünün kentin meydanları olduğu belirtiliyor. Deprem yaşayanların anlattığına göre sadece yaklaşık bir dakika sürdü ama yüz yıllardır ayakta kalmış tarihi binalar yerle bir oldu. Nepali Times gazetesinden Kunda Dixit BBC'ye yaptığı açıklamada, anıtların yeniden inşa edilebilecek olmasına rağmen, meydana gelen tahribatın kültürel anlamda hesaplanamayacak bir kayıp olduğunu söyledi.
Şimdiye dek Nepal'in en iyi korunmuş eski kenti olan Bhaktapur'da evlerin yarısının yıkıldığı, tapınakların yüzde 80'inin hasar gördüğü bildiriliyor. Yıkılan yapılar arasında bir zamanlar başkent Katmandu semalarına hükmeden Dharahara kulesi de bulunuyor. Kuleden geriye şimdi sadece tabanı ve kısa bir bölümü kaldı. 1832'de Nepal'in ilk başbakanınca yaptırılan ve Bhimsen Kulesi olarak da bilinen bu alan, 200 basamaklı merdivenle çıkılan seyir balkonundaki manzara dolayısıyla turistlerin rağbet ettiği yerler arasındaydı. Depremden hemen sonra ortaya çıkılan fotoğraflarda, UNESCO dünya mirası alanlarından biri olan, Katmandu'nun Eski Şehir'indeki Durbar Meydanı'nın da büyük hasar gördüğü izleniyor.
UNESCO, saraylar, avlular ve tapınaklar bütününden oluşan Durbar meydanını "Katmandu'nun sosyal, dini ve kentsel odak noktası" olarak nitelendiriyor.
16. yüzyıldan kalma tapınak yıkıldı
Bhaktapur ve Patan'daki Durbar meydanlarının da depremden büyük zarar gördüğü anlaşıldı. Bhaktapur'da meydanda bulunan ana tapınağın çatısını kaybederken, 16. yüzyıldan kalma, kumtaşından yapılma duvarları ve tepeleri altın kaplamalı pagodalarıyla ünlü Vatsala Durga tapınağı depremde yıkıldı. Patan'daki 3. yüzyıldan kalma alanda bulunan yapılar da tahribata uğradı. Swayambhunath'ta 5. yüzyılda kurulan Budist tapınakların da tahrip olduğu öğrenildi. Deprem sonrası video kayıtlarında tarihi binalardan birinin yıkılmış ön cephesi görülüyor. Ancak büyük bir sembolik önem taşıyan Budist heykel yıkılmadı.
Boudhanath anıtı ile Pashupatinath Hindu tapınağında da tahribat olduğu haberleri alınıyor. Bütün bu tarihi yapıların onarılıp onarılamayacağı henüz belirsiz.Tarihçi Prushottam Lochan Shrestha, "Katmandu, Bhaktapur ve Lalitpur [Patan]'daki Dünya Mirası Alanı olarak kabul edilmiş anıtların çoğunu kaybettik. Bu yapılar yeniden özgün şekillerine kavuşturulamaz." dedi. Bununla birlikte, bölgede 1934 yılında meydana gelen daha da büyük depremde tahrip olan aralarında Dharahara kulesinin de bulunduğu yapıların çoğu onarılabilmişti.
DEPREMLER ÜLKESİ
Nepal'de, daha önce de şiddetli depremler meydana gelmişti. Bihar bölgesinde 15 Ocak 1934'de meydana gelen 8,2 büyüklüğündeki depremde ülkenin neredeyse üçte ikisi harabeye dönmüştü. Nepal'de deprem 12 bin kişi yaşamını yitirmişmesine yol açmış. Yine Bihar bölgesinde 21 Ağustos 1988'de meydana gelen depremde ise Hindistan'da 282 kişi, Nepal'de de bine yakın kişi ölmüş, 16 bin kişi yaralanmıştı.