Nezle, tıp dilinde üst solunum yolu enfeksiyonu ya da nazofarenjit olarak adlandırılan bir rahatsızlıktır. Halk arasında soğuk algınlığı ismiyle de bilinen nezleye ne iyi gelir? Alerjik nezle nasıl geçer? Evde nezle için doğal çözüm yöntemleri nelerdir?
Burun veya soluk borusuna yerleşen bazı virüslerin sebep olduğu bir çeşit hastalıktır. Solunum yolu ile vücuda giren virüsler burun mukozasına yerleşirler. Ortalama üç günlük bir kuluçka süresi olan bu virüslerin vücuttan dışarı atılması gerekir. Bu sebeple hapşırma ve burun akıntısı gibi semptomlar ortaya çıkar.
Nezle, gribe kıyasla biraz daha hafif bir hastalıktır. Gripte belirtiler genelde daha rahatsız edici olur ve hasta kendisini daha kötü hisseder. Temelde nezleyle grip arasındaki farkları şu şekilde sıralamak mümkündür:
Çoğu zaman burunda akıntı, öksürük, hapşırma gibi belirtilere sahip olan nezle (soğuk algınlığı) ile alerjiye bağlı olarak meydana gelen nezle karıştırılır. Bu da yanlış tedavi yöntemlerinin uygulanmasına sebep olabilir. Alerjik oluşum gösteren nezle ile soğuk algınlığını birbirinden ayırmak aslında oldukça basittir. Nezle, birkaç gün içerisinde kolaylıkla geçerken alerjik rinit (nezle) alerjen maddelere maruz kalındığı sürece devam eder.
Eğer hastada bir ateş belirtisi söz konusu değilse ve burunda ince, sıvı bir akıntı varsa genelde bu belirtiler alerjik rinit işaretçisi olarak kabul edilir. Eğer hafif ateşe ilave olarak vücutta ağrılar, daha sarı ve yoğun şekilde burunda akıntı bulunuyorsa bu durum, soğuk algınlığı olarak bilinen nezleye işaret eder.
Alerjiye bağlı olarak oluşum gösteren nezlede, vücudun alerjen ile etkileşime girmesinin ardından kısa süre içerisinde hapşırma, burunda akıntı, kaşıntı ve tıkanıklık gibi şikayetler ortaya çıkar. Bu şikayetlere genelde alerjik göz nezlesi de eşlik ettiği için gözlerde kaşınma, yanma, sulanma gibi çeşitli bulgular da meydana gelebilir.
Alerji kaynaklı nezleden korunmanın en basit yolu ise alerjen maddelerden uzak durmaktır. Vücut alerjen maddeden ne kadar uzak kalırsa ve etkileşime girmezse alerji kaynaklı belirtilerle karşılaşma ihtimali de o kadar düşük olacaktır. Bu yüzden alerji testi yapılabilir ve uzman eşliğinde bu alerji ile başarılı bir şekilde nasıl mücadele edileceği konusunda bir tedavi yolu izlenebilir.
Nezle belirtileri hakkında bilgi sahibi olmak doğru tedaviyi uygulamak için önemlidir. Burun akıntısının yanı sıra kuru öksürük, hapşırma ve boğaz ağrısı yaşayan kişilere nezle teşhisi konulur.
1. Burunda akıntı
Hastalarda yoğun bir şekilde mukus oluşumu gözlenir. Bunun sonucunda ise hastaların burnu çok sık akmaya başlar. Burun delikleri yoluyla vücuda giriş yapabilen nezle virüslerine karşı vücudun kendisini korumak istemesi sebebiyle ortaya çıkan bu durum, en yaygın belirtiler arasında yer alır. Vücut kendisini korumak için burun sıvıları aracılığıyla bir mukoza üretir ve akıntı meydana gelir.
2. Kuru öksürük
Eğer hastalık akciğer ya da bronşlardan kaynaklanmıyorsa boğazın kurumasına sebep olacaktır. Ayrıca hastalık süresince boğazda tahriş meydana geldiği için kuru öksürük söz konusu olabilir. Kuru öksürük özellikle boğazdan bir sıvı geçmediği dönemlerde ve havasız ortamlarda daha şiddetli bir şekilde ortaya çıkabilir. Bu şikayetin önüne geçebilmek için ise belirli aralıklarla sıcak içecekler tüketmek ve ortamı düzenli olarak havalandırmak gerekir.
3. Boğaz ağrısı
Sadece burnu değil aynı zamanda boğazı da etkileyen bir hastalık olan nezle, boğazda da ağrı meydana gelmesine neden olabilir. Kuru öksürük ve akıntı yüzünden tahriş olan boğazda ağrı oluşabilir ve bu durum günlük yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir.
Boğaz ağrısına bağlı olarak yutkunmada güçlük çekme ve konuşurken sıkıntı yaşama gibi kimi belirtiler de gözlemlemek mümkündür. Burun kanalıyla boğaza ve bademciklere kadar erişen nezle virüsleri yüzünden burada oluşan mukus üretimi de boğaz ağrısını tetikleyebilir. Hastalık süresince boğazı rahatlatmak ve ağrıyı yatıştıracak bitki çayları tüketmek faydalı olacaktır.
4. Hapşırma
Burunda varlık gösteren mukus tabakası yüzünden sürekli bir şekilde bu bölgede kaşınma hissi oluşur ve bu his vücudu rahatsız eder. Bu rahatsızlık neticesinde hastalarda hapşırma meydana gelebilir. Bu hapşırmalar genelde az sayıda olmaz ve hastalık süresince, gün içerisinde sık sık kendisini gösterir. Mukus tabakası yüzünden vücutta oluşan rahatsızlık tümüyle ortadan kalkana dek hapşırmalar devam edecektir.
5. Burunda tıkanıklık
Nezle hastalığını tetikleyen virüslerin burun bölgesinde faaliyet göstermesine bağlı olarak burun, mukoza yapıları üretmeye başlar. Kimi durumlarda üretilen bu mukoza yapıları gereğinden çok daha fazla miktarda olabilir. Dolayısıyla mukoza yapılarının aşırı seviyede olması nedeniyle burunda tıkanıklık meydana gelebilir. Bu da doğal olarak burundan nefes almayı güçleştirebilir ve günlük yaşam kalitesinde hissedilir şekilde düşüşe sebep olabilir. Ayrıca uyku esnasında tıkanıklığa bağlı olarak horlama meydana gelebilir. Burun spreyleri, sıcak sudan buhar soluma gibi çeşitli yöntemlerle tıkanıklığı ortadan kaldırmak mümkündür.
6. Gözlerde sulanma
Nezle şikayetine rastlanan hastaların neredeyse hepsinde gözlerde sulanma meydana gelir. Burundaki tıkanıklık yüzünden meydana gelen gözlerde sulanma, ansızın ortaya çıkabilir. Sulanmanın fazla olması halinde gözlerden damlalar halinde yaşlar süzülebilir.
7. Ateş
Nezlede ateş vakalarına çok sık rastlanmaz. Gribe kıyasla çok seyrek ateş vakalarının olduğu nezlede bu şikayetlerden kısa sürede kurtulmak mümkündür. Vücıda giren nezle virüsleriyle kan hücreleri arasındaki mücadele neticesinde ateş bir miktar yükselebilir. Doğru müdahale ve rahatsızlığın derecesine bağlı olarak oldukça hızlı bir şekilde ateşten kurtulmak mümkündür.
8. Halsizlik
Nezle her ne kadar ağır belirtilerle ortaya çıkmasa da vücudun virüslerle vermiş olduğu savaş bedeni bir miktar yıpratabilir. Günlük işlere devam edecek enerjiye sahip olunsa da normal günlere kıyasla bir halsizlik hissi oluşabilir. Güzel bir şekilde dinlenilmesi ve doktor önerisiyle verilen tedavinin uygulanması halinde halsizliği bir gün içerisinde atlatmak mümkün olacaktır.
9. Baş ağrısı
Nezle ile birlikte ortaya çıkan semptomlardan bir diğeri de baş ağrısıdır. Genelde bu ağrılar çok şiddetli olmaz. Hafif bir şekilde meydana gelen baş ağrılarından kurtulmak için doktor önerisiyle verilen ilaçları kullanmak ve güzel bir şekilde istirahat etmek yeterli olacaktır. Vücudun yorgun olması halinde bu baş ağrıları sebebiyle zihinsel aktivite gerektiren işlere odaklanmakta güçlük çekilebilir.
10. İştahsızlık
Nezleye bağlı olarak nadir görülen belirtiler arasında yer alır. Vücudun nezle virüslerine karşı gösterdiği mücadelede bitkin düşmesi ve halsiz kalmasına bağlı olarak iştahsızlık ortaya çıkabilir. Hasta, yemek yemeye ya da bir şeyler içmeye sağlıklı olduğu haline kıyasla daha az istek gösterebilir. İştahsızlık yüzünden yeterli beslenilmemesi durumunda vücudun kuvvetsiz kalması söz konusu olabilir. Buna bağlı olarak da hastalık kaynaklı şikayetlerden erken kurtulmak daha zor bir hal alır. Bu yüzden hastalar, iştahsız olsa dahi sağlıklı seviyede beslenmeye özen göstermelidir.
11. Gözlerde kızarıklık
Nezle hastalarında gözde sulanmaya ek olarak kızarıklık da görülebilir. Bu kızarıklıklar hastalıkla doğru bir şekilde mücadele edildiği durumda birkaç gün içerisinde tamamen ortadan kalkar. Bedenin dinlendirilmesi ve uyumak kızarıklığı geçirmek için çoğu zaman yeterli olacaktır.
Nezleye iyi gelen yöntemler kişilerin hastalığı kolay atlatmasına yardımcı olur. İlaçların yanı sıra doğal yöntemler de nezleye iyi gelir. Nane limon, ekinezya, ıhlamurun yanı sıra nezleye iyi gelen birçok şifa kaynağı doğal besin vardır.
1. İlaçlar
Çoğu durumda nezle, ilaç kullanmaya gerek duymadan atlatılabilen bir hastalıktır ancak hastalığı daha hızlı yok etmek için ilaç kullanımı tercih edilebilir. Nezle için ilaçların doktor tavsiyesiyle alınması gerekir, bilinçsiz bir şekilde ilaç kullanmaktan kaçınılmalıdır.
2. Nane limon
Nezle için ne yapmalı noktasında uygulanabilecek en temel bitkisel yöntemlerden birisi de nane limon tüketmektir.
Vücuttaki kırgınlığı ortadan kaldırıp toksinleri bedenden atmaya yardımcı olan nane limonu hazırlamak için:
Bir cezvenin içerisine 2-3 tatlı kaşığı kadar nane koyun.
Sonrasında yarım limonu 6-7 parçaya bölüp cezvenin içerisine atın.
Karışıma bir buçuk su bardağı su ekleyin ve kaynamaya bırakın.
Karışım kaynadıktan sonra kısık ateşte beş dakika kadar bekletin ve sonrasında bir süzgeçten geçirip tüketin.
3. Ekinezya
Ekinezyanın kökü bağışıklık sistemini güçlendirir ve hastalıktan daha hızlı kurtulmaya yardımcı olur.
Ekinezya çayı hazırlamak için çeyrek kap ekinezya kökünün üzerine bir kap kaynar su ilave edin.
Daha sonra çayın iyice demlenmesini bekleyin.
Demini alan çayı kapağı kapalı bir şekilde 5-10 dakika kadar bekletin.
Sonrasında sıcak olarak ekinezya çayını tüketin.
4. Ihlamur
Soğuk algınlığı tedavisinde en çok tercih edilen bitkisel kaynaklardan birisi olan ıhlamur, vücudun yorgunluğunu alır ve enerji verir. Ihlamura ilave olarak bal ve limon da atılması halinde bu çay daha faydalı olur ve göğsün yumuşamasını, balgamın söktürülmesini destekler.
Bir tutam ıhlamuru bir bardak suyun içerisine atıp kaynatın.
Kaynayan ıhlamuru 10 dakika kadar bekletin.
Gün içerisinde 2-3 defa tüketilmesi halinde vücut direncine olumlu etkisi net bir şekilde görülecektir.
5. Tavuk suyu çorbası
İçeriğindeki vitamin ve mineraller sayesinde nezleye bağlı olarak vücutta oluşum gösteren komplikasyonların etkisini azaltıp bedenin rahatlamasına yardımcı olan bir diğer yöntem tavuk suyu çorbası içmektir. Gün içerisinde 1-2 kase kadar tavuk suyu çorbası içilmesi tedavi sürecinin hızlanmasına ve vücudun daha çabuk bir şekilde sağlıklı yapısına dönmesine destek olacaktır.
6. Meyveler
Özellikle C vitamini açısından zengin olan meyveleri tüketmek pek çok hastalıkta olduğu gibi nezlede de oldukça olumlu bir etki gösterecektir. Limon, greyfurt, mandalina, portakal, kivi gibi meyvelerden gün içerisinde belirli aralıklarla tüketmek, vücudun daha dinç kalmasına yardımcı olacak, halsizlik belirtilerini ortadan kaldıracak ve nezle virüsünü daha hızlı bir şekilde bedenden atmayı destekleyecektir.
7. Sebzeler
Brokoli, kara lahana, maydanoz, karnabahar gibi C vitamini açısından zengin olan sebzelerin yemeklerde kullanılması ya da gün içerisinde alternatif yöntemlerle tüketilmesi bedenin daha güçlü olmasına yardımcı olur. Bu sebzelerin içeriğindeki mineral ve vitaminler sayesinde hastalık yüzünden yorulan vücudun daha çabuk toparlanması mümkün olacaktır.
8. Ballı karışım
Nezleye iyi gelen yöntemlerden birisi de doğal ürünler yardımıyla hazırlanan karışımları tüketmektir. Bu karışımı hazırlamak için ihtiyacınız olan malzemeler:
Tüm bu malzemeleri bir kabın içerisinde güzelce karıştırın ve sabah akşam bir tatlı kaşığı kadar düzenli olarak tüketin. Karışımın taze olarak tüketilmesi daha iyi sonuçlar verecektir.
Nezleden kurtulmak için sıvı kaybının önüne geçmek adına gün içerisinde bol bol sıvı tüketilmelidir. Bedenin bağışıklık seviyesini güçlendirmek amacıyla çinko ve C vitamini içeren besinler tüketmeye özen gösterilmelidir. Ayrıca bedeni rahatlatmak için duş almak da nezlenin etkilerini azaltmaya yardımcı olacaktır.
Nezleden en hızlı şekilde kurtulmak için bilinçsiz tedavi yöntemlerinden uzak durmak gerekir. Bir uzmanın tavsiyesine uyarak alınan ilaçlar, uygulanan alternatif tedavi yöntemlerine ek olarak günlük yaşantıda kimi konulara dikkat edilmesi halinde nezleden çok daha hızlı kurtulmak mümkün olacaktır. Vücudun alerjik reaksiyon göstermediği bitkisel yöntemler ile uzman tarafından yazılan ilaçları kullanırken bir taraftan da vücudu yormamaya özen göstermek ve bol bol dinlenmek gerekir. Dinlenen vücut, hastalığı daha çabuk bedenden atacaktır. Ayrıca hastalık süresince havasız ortamlardan uzak durmak ve hijyene özen göstermek de tedavi sürecinin hızlanmasına destek olur.
Gribe kıyasla daha hafif belirtileri olan nezle, genelde iki ya da üç gün içerisinde tamamen geçer. Nezlenin kaç günde ortadan kalkacağı konusunda önemli olan temel faktör hastalık süresince tercih edilen yaşam tarzıdır. Eğer hasta kendisine iyi bakarsa, dinlenmeye, sağlıklı beslenmeye ve ilaçlarını kullanmaya özen gösterirse çok daha hızlı bir şekilde hastalıktan kurtulabilir. Diğer taraftan hastalık esnasında vücudun çok fazla yorulması, sağlıksız beslenme gibi faktörler hastalığın daha yavaş geçmesine sebep olacaktır.
Nezle çok ağır bir hastalık olmadığı için bebeklerde de normalde iki ya da üç gün kadar sürer. Nezleyle alakalı olduğu düşünülen belirtilerin 5-7 gün boyunca varlık göstermesi halinde ise kesinlikle bir doktora görünmek gerekir.
Bebeklerde nezlenin ne kadar süreceği de bebeğin beslenme ve yaşam stiline göre değişiklik gösterebilir. Çocuklarda nezlenin daha hızlı bir şekilde ortadan kalkması ve ağırlaşmaması için şunlar yapılmalıdır: