ADAM ABU BASHAL/GÖKHAN KAVAK - Afrika'nın en büyük ekonomilerinden Nijerya'nın güvenlik ve ekonomik gerekçelerle tüm sınırlarını ağustos ayında ticari malların geçişine kapatması Batı Afrika Ülkeleri Ekonomik Topluluğuna (ECOWAS) üye ülkeler arasında krize neden oldu.
Karara tepki gösteren ECOWAS üyesi bazı ülkeler Nijerya mallarının ülkelerine girişlerini yasaklarken ECOWAS'ın öne çıkan ülkelerinden Gana ise Nijeryalılara ait yüzlerce iş yerini kapattı.
200 milyona yaklaşan nüfusuyla Nijerya'ya birçok ürünün ithalatı yasak. Başta pirinç ve otomobil olmak üzere ticari mallar ise gümrük vergisi alınmadığı için Benin gibi sınır ECOWAS üyesi ülkelerden sokuluyor. Nijerya hükümeti birçok kez bu durumun ekonomisini olumsuz etkilediğini açıklasa da komşu ülkeler gümrük vergisi ödemeden Nijerya'ya ithal malların sokulmasına engel olmadı.
Nijerya Gümrük Servisi Genel Müdürü Hameed Ali, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Ekonomik ve güvenlik gerekçeleriyle yaklaşık 4 aydır sınırlarımızdaki geçişleri, belgesi olmayan kişilere ve ticari ürünlere kapattık. Ancak deniz ve havayoluyla izin verilen ithal malların ülkeye sokulması yasak değil." dedi.
Daha önce Benin, Nijer, Kamerun ve Çad gibi sınır komşusu ülkelerden belgesiz sınır geçişleri yapılırken sınırları kapatma kararı sonrası yolcuların kimlik kartı ve pasaport gibi belgeleri olmadan geçmeleri de yasaklandı.
- Sınırın kapanması Nijerya'nın tarım ekonomisini destekleyecek
Uzmanlara göre Nijerya’ya giren pirincin yüzde 80’i Benin’den gelirken sınırların kapatılmasının bir diğer nedeni de ülkedeki tarımın desteklenmesi.
1970'lere kadar ekonomisi tarıma dayalı olan Nijerya'da petrol krizinin yaşanması ve ülkede yeni petrol rezervlerinin bulunması sonucu tarım ekonomisinin yerini petrol ve petrol ürünleri alırken yeraltı kaynaklarının ülke kalkınması ile halkın refahı için kullanılmaması ve yolsuzluklar nedeniyle ülke ekonomisi zayıf kaldı.
Ali, "Sınırları kapatmamızın en önemli nedeni ülkedeki çiftçileri destekleyerek ekonomiyi canlandırmak. Nijerya hükümeti tarım sektörünün canlanması için çiftçileri destekliyor ve bu nedenle sınırlardan pirinç başta olmak üzere ticari ürünlerin geçişleri yasaklandı." dedi.
Çiftçilerin bu karardan memnun olduğunun altını çizen Ali, "Artık Benin sınırından vergi vermeden sokulan ithal pirinçler değil Nijerya'da yetiştirilen pirinçler alınacak ve böylece ülkenin tarım ekonomisi büyüyecek." şeklinde konuştu.
- "Sınırlar kapatıldıktan sonra güvenlik sorunu azaldı"
Ali, ülkenin kuzeyinde uyuşturucu bağımlılığının çok arttığını ve sınırların ticari mallara kapatılmasıyla uyuşturucu girişinin de engellendiğini vurgulayarak, sınırlardaki geçişlerin durmasıyla ülkedeki güvenlik sorununun da gözle görülür derecede azaldığına dikkati çekti.
Nijerya Gümrük Servisi Genel Müdürü Ali, "Sınırlar kapatıldıktan sonra silahlı saldırıların en fazla olduğu Zamfara, Katsina ve Sokoto gibi eyaletlerde güvenlik sorunu azaldı. Bu durum silahlı kişilerin komşu ülkelerden geldiklerini ya da kullandıkları silahı komşu ülkeden getirttiklerini gösteriyor." ifadelerini kullandı.
Sınır kapatma kararının Nijerya halkı için alındığı mesajını veren Ali, "Sınırların kapatılması nedeniyle şikayet edenler, yasa dışı yollarla sınırda alışveriş yapan insanlardır." dedi.
Nijerya hükümeti sınırların yeniden ne zaman açılacağına dair herhangi bir bilgi vermezken sınırın kapatıldığı son 4 ayda yaklaşık bin 200 kişi yaşa dışı yollarla ülkeye ürün getirmeye çalışırken yakalandı. Bu kişilerde birçok silah ve yasa dışı ürün ele geçirildi.
ECOWAS üyesi ülkelerin liderlerini Nijerya Devlet Başkanı Muhammed Buhari ile sınır güvenliği konusunda konuşmaya çağıran Ali, "Aslında bu konuda Nijer, Nijerya’nın aldığı kararı desteklemeye hazır olduklarını açıklamıştı. Bu konuda Gana, Benin, Çad gibi ülkelerin desteğini bekliyoruz." dedi.