Nipah virüsü nedir? Türkiye’de var mı? İşte belirtileri...

Nipah Virüsü (NiV), ilk olarak 1998 ve 1999'da Malezya ve Singapur'da evcil domuzlarda görülen, yeni ortaya çıkan bulaşıcı bir hastalıktır. Türkiye’de herhangi bir nipah virüsü vakasına raslanılmamıştır.

Köpekler, kediler, keçiler ve atlar dahil olmak üzere çeşitli evcil hayvan türleri arasında Nipah enfeksiyonunun kanıtı vardır. Koyun da etkilenebilir. Bununla birlikte, ilk nipah virüsü salgınından bu yana, öncelikle dünyanın farklı yerlerindeki insanları etkiledi. Nipah virüsü belirtileri insanlarda farklılık gösterebilir.

NİPAH VİRÜSÜ NEDİR?

Nipah virüsü, domuzlarda solunum ve bazen sinirsel belirtilere neden olur. Yıkıcı zoonotik potansiyele sahiptir.

Nipah Virüs ensefalitine neden olan organizma, Paramyxoviridae familyasından, Henipavirus cinsinden bir RNA virüsüdür ve Hendra virüsü ile yakından ilgilidir. Eskiden at morbillivirus pnömonisi veya akut at solunum sendromu olarak bilinen Hendra virüsü, Avustralya'da bildirilen, atların ve insanların akut, viral bir solunum yolu enfeksiyonudur.

Reklam
Reklam

Nipah Virüs ensefaliti olarak da bilinen Nipah Virüs enfeksiyonu ilk olarak 1999'da izole edildi ve tanımlandı. Nipah adı, virüsün ilk izole edildiği kişinin hastalığa yenik düştüğü Malezya'daki köyden geliyor.

Nipah Virüsü, Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (OIE) Kara Hayvanları Sağlık Kodu'nda listelenen bir hastalıktır ve OIE'ye (OIE Karasal Hayvan Sağlığı Kodu) bildirilmelidir. Hendra virüsü henüz OIE listesinde yer alan rapor edilebilir bir hastalık değildir.

NİPAH VİRÜSÜ NASIL YAYILIR?

Pteropus cinsinin 'uçan tilki' olarak da bilinen meyve yarasaları, Nipah ve Hendra virüslerinin doğal rezervuar konakçılarıdır. Virüs yarasa idrarında ve potansiyel olarak yarasa dışkısında, tükürüğünde ve doğum sıvılarında bulunur. Belki de ormansızlaştırma programlarının bir sonucu olarak, hastalığın ilk ortaya çıktığı Malezya domuz çiftlikleri, tropikal ormandan yarasaları çeken meyve ağaçlarına sahipti, böylece evcil domuzları yarasa idrarına ve dışkısına maruz bıraktı. Bu atılımların ve salgıların domuzlarda enfeksiyonu başlattığı ve ardından yoğun şekilde yetiştirilen domuzlarda hızlı bir yayılmanın izlediği düşünülmektedir. Dahası, çiftlikler arasındaki bulaşma fomitlere veya virüsün giysi, ekipman, bot, araç vb.

Reklam
Reklam

NİPAH VİRÜSÜ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Nipah Virus, zoonotik bir hastalıktır. Malezya ve Singapur'daki insanlara bulaşma hemen hemen her zaman enfekte domuzların dışkıları veya salgıları ile doğrudan temas yoluyla olmuştur. Bangladeş'teki salgınlardan gelen raporlar, yarasa dışkısı ile kirlenmiş ham palmiye özsuyu içerek veya yarasa dışkısı ile kaplı ağaçlara tırmanarak, ara konakçı olmayan yarasalardan bulaşmayı önermektedir.

Bangladeş ve Hindistan'da, hastalığın insandan insana bulaşma olasılığı olduğuna dair raporlar vardır, bu nedenle, enfekte hastalara bakan hastane çalışanları için önlemler gereklidir. Mezbahaların yanı sıra laboratuar numunelerinin gönderilmesi ve işlenmesi sırasında da önlemler alınmalıdır.

Tipik olarak insan enfeksiyonu, ateş, baş ağrısı, uyuşukluk, yönelim bozukluğu, zihinsel karışıklık, koma ve potansiyel olarak ölüm ile işaretlenmiş bir ensefalitik sendrom olarak kendini gösterir. Malezya'daki salgın sırasında, klinik olarak görünen insan vakalarının% 50'ye kadarı öldü. Nipah Virus için özel bir tedavi yoktur. Destekleyici bakım, bu hastalığın genel tedavisidir.

Reklam
Reklam

Domuzlarda bulunan Nipah Virüsü solunum ve sinir sistemlerini etkiler. Domuz solunum ve nörolojik sendromu, domuz solunum ve ensefalitik sendromu (PRES) ve havlayan domuz sendromu (BPS) olarak bilinir. Domuzlarda oldukça bulaşıcı bir hastalıktır; ancak klinik belirtiler yaşa ve her bir hayvanın virüse verdiği tepkiye bağlı olarak değişir. Genel olarak, ölüm oranı (hastalığa bağlı ölüm) domuz yavruları dışında düşüktür. Bununla birlikte, morbidite (hastalıktan kaynaklanan hastalık) tüm yaş gruplarında yüksektir.

Çoğu domuz, şiddetli öksürük ve nefes almada güçlükle seyreden ateşli bir solunum hastalığı geliştirir. Solunum semptomları baskın olmakla birlikte, özellikle domuzlarda ve domuzlarda, seğirme, titreme, kas fasikülasyonu, spazmlar, kas güçsüzlüğü, konvülsiyonlar ve ölüm gibi sinirsel belirtilerle birlikte ensefalit tarif edilmiştir. Ancak bazı hayvanlar asemptomatik kalır.

NiV'li köpeklerin doğal enfeksiyonu, ölüm oranı (ölüm) oranı yüksek olan distemper benzeri bir sendroma neden olur.

Reklam
Reklam

NİPAH VİRÜSÜ NASIL ANLAŞILIR?

Hastalığın tek başına klinik belirtilere dayanarak teşhis edilmesi zordur, ancak reçeteli laboratuar testleri (OIE) ile doğrulama yapılabilir.

NİPAH VİRÜSÜNDEN NASIL KORUNULUR?

Önleme ve kontrol önlemleri, enfekte olmuş ve temas halindeki domuzların toplu itlafı yoluyla derhal yok edilmesine ve gelecekteki salgınları önlemek için yüksek riskli çiftliklerin antikor gözetlenmesine odaklanmaktadır.

İtlaftan sonra mezar alanları klorlu kireç ile dezenfekte edilir. Kirlenmiş alanları ve ekipmanları dezenfekte etmek için sodyum hipoklorit (ağartıcı) kullanılması da önerilir. Diğer önemli kontrol önlemleri, etkilenen ülkelerde domuzların taşınmasının yasaklanması, etkilenen bölgelerde domuz üretiminin geçici olarak yasaklanması ve biyogüvenlik uygulamalarının iyileştirilmesidir. Potansiyel olarak enfekte domuzlara maruz kalan kişiler tarafından kişisel koruyucu ekipmanın (KKD) eğitimi ve kullanımı şiddetle tavsiye edilir. Ayrıca, domuz operasyonlarında iyileştirilmiş hijyen önerilmektedir.

Reklam
Reklam

Etkilenen alanlar için en önemli biyogüvenlik önlemlerinden biri, yarasa rezervuarının domuz üretim tesisleriyle temas etme olasılığını azaltmaktır.

Aşı geliştirme araştırmaları Avustralya ve Fransa'da devam etmektedir.

NİPAH VİRÜSÜ TÜRKİYE’DE VAR MI?

Nipah virüsüne Türkiye’de raslanılmadı.

Ancak Malezya ve Singapur'da Nipah Virüsü enfeksiyonu salgınları ve Malezya, Singapur, Hindistan ve Bangladeş'te insan hastalıkları olmuştur. Klinik hastalığı olmayan virüsün kanıtı, Kamboçya, Tayland ve Madagaskar'daki meyve yarasalarında da bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler: