2011 Nobel tıp ödülüne layık görüldüğü açıklanan üç doktordan birinin, geçen hafta kanserden öldüğü ortaya çıktı.
Nobel ödülleri geleneksel olarak yaşayan kişilere veriliyor. Ödül komitesi, henüz konuyla ilgili bir açıklama yapmadı.
Kanadalı doktor Prof. Ralph Steinman'ın öğretim görevlisi olduğu Rockefeller Üniversitesi'nden yapılan açıklamada, ''Prof. Ralph Steinman'ın bağışıklık sistemiyle ilgili keşiflerinden dolayı Nobel Vakfı tarafından ödüle layık görülmesinden büyük mutluluk duyuyoruz. Fakat bu sabah Ralph'ın ailesinden, uzun süredir kansere karşı verdiği mücadeleye yenik düştüğünü öğrendik.'' dendi.
68 yaşında ölen Prof. Steinman'a dört yıl önce pankreas kanseri teşhisi konmuştu.
Prof. Steinman'ın ödülü paylaştığı Amerikalı ve Lüksemburglu diğer iki doktor da bağışıklık sistemiyle ilgili çalışmalarıyla tanınıyor.
Amerikalı doktor Bruce Beutler ve Lüksemburglu meslektaşı Jules Hoffman, organizmalarda bağışıklık sisteminin nasıl faal hale geçtiğini inceleyen araştırmalarından dolayı ödüle layık görüldü.
Ralph Steinman ise, yeni tehditlerle karşılaşınca bağışıklık sisteminin başvurduğu bir mekanizmayı keşfetmesiyle biliniyor.
İnsan vücudunda bağışıklık sistemini genel hatlarıyla doğuştan varolan ya da sonradan kazanılan bağışıklık olarak iki kategoriye ayırmak mümkün.
Doğuştan varolan bağışıklık sistemi, vücuda giren yabancı mikroorganizmalar karşısında enflamasyona yol açan ve enfeksiyonu durdurmak için derhal tepki veren mekanizmadan oluşuyor.
1996 yılında Prof. Hoffman, meyve sinekleri üzerinde yaptığı araştırmada, doğuştan varolan bağışıklık sisteminin harekete geçirilmesinde ''Toll'' adlı bir genin kilit rol oynadığını keşfetmişti.
Prof. Hoffman, bu genden mahrum bırakılan sineklerin, ''düşmanı sezemediğini'' ve bakteriyal enfeksiyonlara karşı savunmasız kaldıklarını gördü.
Bunu takiben 1998 yılında Prof. Beutler, eşdeğer bir gen olan Toll benzeri bir reseptörü fareler üzerinde yaptığı deneylerde buldu. .
1998'den bu yana bilim insanları Toll benzeri 10'u aşkın başka reseptör de keşfetti.
Kazanılan bağışıklık sistemi ise, doğuştan gelen korunma mekanizmasına kıyasla, daha yavaş faaliyete geçen, fakat enfeksiyonu temizleyerek uzun süreli korunma sağlayan bir savunma sistemi.
Ödülü aldığını öğrenemeden ölen Prof. Steinman ise, 1973 yılında ''dendritik hücreyi'' keşfeden bilimadamı olarak tıp literatürüne geçmişti. Kanadalı doktor, kazanılan ya da doğuştan gelen bağışıklık sistemleri arasında bir köprü görevi gören dendritik hücrenin, hangi savunma mekanizmasının faaliyete geçirileceğinde belirleyici rol oynadığını kanıtlamıştı.
Nobel ödül komitesi, üç doktorun da bağışıklık sisteminin anlaşılmasında ''bir devrim yarattığını'' açıkladı.
Nobel komitesi bu hafta boyunca biyoloji, kimya, fizik ve edebiyat ödüllerini açıkladıktan sonra, cuma günü son olarak 2011'in Nobel barış ödülünü kimin aldığını ilan edecek.