Karşımızdaki kişi ya da kişilerle sözlü iletişim kurarken sesimizin tonundan, duraklamalardan, jest ve mimiklerden yararlanırız. Bu yardımcı unsurlar, alıcı için iletilmek istenen konu ya da mesajı daha anlaşılır ve etkili kılar. Yazılı iletişimde ise noktalama işaretleriyle bu anlamlar sağlanır. Noktalama işaretleri metne akıcılık katarak alıcının iletiyi daha doğru almasını sağlar. Noktalı virgül de bu görevi üstlenen işaretlerden biridir.

Noktalı virgül nerelerde kullanılır?

Noktalı virgül, Türkçede kullanımı en çok karıştırılan noktalama işaretlerinden biridir. Noktalı virgülün kullanım alanları pek geniş olmasa da dil bilgisi açısından önemli bir kuraldır. Cümlenin anlam bütünlüğünü korumak için noktalı virgülün kullanım alanlarını iyi bilmek gereklidir.

• Noktalı virgül, cümle içerisinde “;” şeklinde yazılır.
• Kendisinden önceki kelimeyle bitişik yazılır.
• Kendisinden sonra gelen kelime eğer özel bir ifade belirtmiyorsa küçük harfle başlar.

Noktalı virgülün kullanıldığı yerler arasında en sık olanı virgülle ayrılmış sıralı grupları ve ifadeleri birbirinden ayırmaktır. Bunun yanı sıra birden fazla virgül kullanılmış cümle içerisinde yer alan ögelerin özne ile karışmasını önlemek için de noktalı virgül konur.

Noktalı virgülün görevleri

Noktalı virgülün görevleri cümlenin anlamı ve yapısına göre değişiklik gösterir. Cümle içerisinde nerede duraksanması ve es verilmesi gerektiğini gösterir. Noktalı virgülün bulunduğu yerlerde virgülden daha fazla, noktadan ise daha az durulur. Böylece okuyucu metni daha akıcı bir şekilde okur.

Noktalı virgülün görevleri için kimi bazı kaynaklar bağlaçtan sonra da kullanılabileceğini ifade eder. Ancak, ama, fakat, lakin, çünkü vb. gibi bağlaçlarla bağlanan tümce arasına konur. Noktalı virgülün bu kullanım alanına dair Türk Dil Kurumunda (TDK) bir bilgi yoktur. Türk Dil Kurumunun kılavuzuna göre noktalı virgülün görevleri şu şekildedir:

1. Cümle içinde birbirinden virgüllerle ayrılmış tür veya takım belirten kelimeleri ayırmak için noktalı virgül konur. Bu şekilde anlamca birbirine yakın kelimeler ayrılarak anlatım bozukluğu önlenir.
2. Ögeler arasında virgül bulunan ve art arda sıralanan cümleleri birbirinden ayırmak için noktalı virgülden faydalanılır.
3. Bir cümlede iki ya da ikiden fazla eş değer ögeler varsa virgül bulunan cümlelerde özneyi belirtmek için noktalı virgül konabilir.

Noktalı virgül kullanımı ile ilgili örnek

• Orhan; Betül, Esra ve Ebru ile akran sayılır.
• Arkadaşım kız çocuklarına Kardelen, Gül, Yasemin; erkek çocuklarına ise Rüzgar, Poyraz, Yağmur adını verdi.
• Final turnuvası şu ülkeler ve şehirlerde gerçekleşecek: Türkiye, İngiltere, Azerbaycan, Yunanistan; Ankara, Londra, Bakü, Atina.
• Pazardan patates, soğan ve domates; marketten yumurta, süt ve yağ aldık.
• Atatürk; zeki, çalışkan ve ileri görüşlü bir liderdir.
• Sütlü tatlılardan profiterol, sütlaç ve kazandibi; şerbetli tatlılardan baklava ile künefeyi severim.