TNB e-imza ismiyle faaliyete geçen şirket, sanal ortamda karşılaşılan güvenlik sorunlarının aşılmasını amaçlıyor. Günümüzde e-imza, Araç Sürücü Bilgi Sistemi’nden, Ulusal Yargı Ağı Projesi’ne, Merkezi Sicil Kayıt Sistemi’nden e-devlet uygulamalarına kadar birçok farklı alanda kullanılıyor ve elektronik ortamda paylaşılan belgelere hukuki geçerlilik kazandırıyor. Yapılan araştırmalara göre e-imza en çok kamu projelerinde kullanılıyor ve sunduğu zaman tasarrufu nedeniyle genel müdür düzeyindeki yöneticilerin verimliliğine katkı sağlıyor.
e-imza kullanımı yüzde 11.9 arttı
Elektronik imza, gerçek hayatta olduğu gibi elektronik ortamda da kimlik sahibi olmayı sağlıyor ve söz konusu kimliğe bağlı olarak çeşitli elektronik işlemlerin yapılmasını mümkün kılıyor. Kimlik doğrulama, veri bütünlüğünü koruma ve inkar edilemezlik gibi özellikler ile sanal ortamda güveniliği artıran e-imza, bugün e-devlet uygulamalarından, Araç Sürücü Bilgi Sistemi’ne, Ulusal Yargı Ağı Projesi’nden Merkezi Sicil Kayıt Sistemi’ne kadar pek çok alanda kullanılıyor ve elektronik ortamda paylaşılan belgelere hukuki geçerlilik kazandırıyor. BTK’nın yayınlamış olduğu 2013 yılı 2.çeyrek pazar verilerine göre Haziran sonu itibarıyla e-imza sayısında %11,9’luk bir artış gerçeklemiştir. Bu artışın kaynağının son dönemde yeni başlatılan veya yaygınlaştırılan uygulamaların e-imza kullanımını zorunlu hale getirmesi olduğunu söyleyen TNB e-imza şirketi Genel Müdürü Cenk Özcan “Yapılan araştırma sonuçlarına göre iş dünyasında ortalama 3 iş günü süren imza süreçlerinin e-imza ile 1 saate kadar indiği ortaya çıkmıştır” dedi.
Önemli bilgi ve belgelerin korunmasında ve anlaşmazlık hallerinde üçüncü taraf olarak güven kurumu haline gelen noterlerin bilgi ve deneyiminden yararlandıklarına vurgu yapan TNB e-imza Genel Müdürü Özcan “TNB E-İmza olarak elektronik imza hizmetinin yanı sıra katma değerli hizmetler de sunuyoruz. Tamamlayıcı ürünler olan Kayıtlı Elektronik Posta (KEP) ve elektronik imzayı müşterilerimize özel paket seçenekleriyle hızlı ve güvenli şekilde ulaştırmaktayız. Türkiye Noterler Birliği Vakfı
şirketi olarak yaptığımız yatırımlara devam ederek reel ortamdaki bilgi birikimimizi sanal ortama taşımaya devam edeceğiz.” dedi.
“e-imzanın ıslak imzadan bir farkı yoktur”
Ticaret ve Sanayi Odaları’ndan mali müşavirlere kadar geniş bir çerçevede hizmet ürettiklerine ve her fırsatta konuyla ilgili eğitimler verdiklerine dikkat çeken Özcan, “Güvenli elektronik imza ile imzalanarak gönderilen belgeler, hukuki olarak el ürünü imza, “ıslak imza” ile imzalanmış belge ile aynı niteliktedir. E-imza ile iş ve özel yaşam yeni bir dönüşüm yaşamaktadır ve yaşayacaktır. KEP, Mersis, UYAP, E-Fatura gibi çeşitli uygulamalarla bu işlemler hızlandırılmıştır.” dedi.
2012 yılında 2. çeyreğinde Türkiye genelinde e-imza sahiplik oranı 402.563 adet iken bu rakam %11.9’luk bir artışla 2013 yılının 2. çeyreğinde 657.036 adet olmuştur.
e-imza ile 3 iş günü yerine 1 saatte işlem yapılıyor
Yapılan araştırma sonuçlarına göre iş dünyasında ortalama 3 iş günü süren imza süreçlerinin e-imza ile 1 saate kadar indiği ortaya çıkmıştır.
Dikkat çeken bir başka sonuç ise; e-imza kullanıcılarının bir hafta içerisinde en çok MERSİS, EKAP, UYAP gibi kamu projelerinde (yüzde 53) işlem yapması oldu.
Turkiye.gov.tr üzerinden e-imza ile gerçekleştirilen e-Devlet uygulamaları yüzde 49 ile ikinci sıraya yerleşmiştir.
Bankacılık işlemleri ise yüzde 14 ile bu alanda üçüncü sırada yer almaktadır.
Şirketlerde imzasına en çok ihtiyaç duyulan genel müdürler ve üst yöneticiler, ofis dışında olsalar dahi e-imza sayesinde iş süreçlerinde devamlılığı sağlıyorlar.
Bu noktada e-imza; bankacılık (yüzde 14) işlemleri ve farklı firmalar ile yapılan anlaşma ve sözleşmelerde (yüzde 10) ön plana çıkıyor. Hesap mutabakatları (yüzde 7) bu noktada üçüncü sırada yer alıyor.
%48’lik bir oran ile en çok genel müdürlerin imzasına ihtiyaç duyulurken, yüzde 32 ile bölüm müdürleri ikinci sırada yer alıyor. Araştırma sonuçlarında e-imzanın sağladığı zaman, maliyet ve çevrecilik avantajlarının yanında genel müdürler başta olmak üzere üst düzey yöneticilere sunduğu kolaylık ön plana çıkıyor.
Elektronik imza nerelerde kullanılır?
Kayıtlı Elektronik Posta (KEP)
Kayıtlı Elektronik Posta (KEP); gönderici ve alıcı kimliklerinin belli olduğu, gönderi zamanının ve içeriğin değiştirilemediği, uyuşmazlık durumunda hukuki geçerliliği olan güvenli elektronik posta hizmetidir.
KEP, elektronik ortamda yapılan her türlü bildirim; ihtar, ihbar, başvuru, dilekçe, ticari taraflar arasında yapılan yazışmalar, ihale, teklif, sözleşme evraklarının paylaşımı, şirketlerin beyannameleri, fatura, ekstre, talimat gibi gönderileri, anonim şirketlerin toplantı çağrıları gibi birçok farklı içerikli iletiyi, güvenli ve hızlı biçimde karşı tarafa ulaştırır. KEP yolu ile yapılan bildirimlerin taraflar arası uyuşmazlık durumunda hukuki geçerliliği vardır.
KEP, gönderi sırasındaki tüm adımları, e-imza ve zaman damgası ile kayıt altına alarak yasal olarak geçerli hale getirmektedir. Üretilen gönderi kanıtı, aksi ispat edilinceye kadar yasal olarak kesin delil sayılmaktadır. Bu nedenle, ülkemizde elektronik tebligat mevzuatı da bir KEP uygulaması olarak düzenlenmiştir.
KEP sisteminde “gönderici” gerçek veya tüzel kişilerin, 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu ile ilgili mevzuat çerçevesinde nitelikli elektronik sertifika (NES) sahibi olması ve KEP adreslerinin kullanıma açılmasını güvenli e-imza ile onaylaması ve KEP gönderilerinde güvenli e-imza kullanması zorunludur.
Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS)
MERSİS Projesi ile yeni şirket kurulumu, bilgi güncelleme, şirket birleştirme, unvan değişikliği, iflas başvuruları, genel kurul bildirimlerinin yapılması, onaylanması, arşivlenmesi, çeşitli lisans başvuruları, mali destek ve teşvik başvuruları, çalışan SGK kayıtları vergi beyan ve ödemeleri online ortamda yapılabilecektir. Ayrıca, şirketlerin yaşam süreçleri içinde faaliyetlerini sürdürebilmeleri amacıyla çeşitli kamu kurum ve kuruluşlarından aldıkları veya almaları muhtemel tescil, izin, patent ve belge işlemleri de kapsama dahil edilecektir. Bu işlemlerin, mersis.gumrukticaret.gov.tr üzerinden elektronik ortamda yapılabilmesi için işlem yapacak kişi veya kişilerin (bu kişi gerçek kişi ise kendisinin, şirket ise temsil yetkisine haiz kişilerin) elektronik imzaya sahip olmaları gerekmektedir.
EPDK Elektronik Bilgi Sistemi (EBİS)
Doğal Gaz Piyasasına dair, EPDK tarafından belirlenen bildirimler, 1 Nisan 2013 tarihi itibariyle Bildirim Sistemi (https://bildirim.epdk.org.tr) üzerinden elektronik imza (e-imza) kullanılarak yapılmaya başlanmıştır.
Bu kapsamda, 1 Ağustos 2013 itibariyle, Ağustos ayı öngörü bildirimleri sistem üzerinden alınmaya başlanmıştır. Bu bildirimleri, lisans sahipleri adına daha önce yetkilendirilmiş kişiler elektronik imza ile yapabileceklerdir. 1 Eylül 2013 tarihinden itibaren de, tarife bilgilerini de içeren revize edilmiş bildirim formlarının Sistem üzerinden alınması planlanmaktadır.
Yine EPDK Petrol Piyasası Bilgi Sistemi’ne de 04.01.2010 tarihi itibariyle giriş ve beyanlar elektronik imza kullanılarak gerçekleştirilmektedir.
E-imzanın belirtilen uygulamalara ek olarak aşağıda örneklendirilmiş uygulamalar dahil kullanım alanları hızla genişliyor:
• E-Fatura
• E-Devlet
• Ulusal Yargı Ağı Projesi (UYAP)
• Sosyal Güvenlik Kurumu (E-Reçete)
• Kamu Gözetim Kurumu (EYBİS)
• Araç Sürücü Bilgi Sistemi (ASBİS)
• Kamu İhale Kurumu (KİK)
• Gümrük Müsteşarlığı (Gümrük Beyannameleri)
• Uzaktan Veri Alım Projesi (UVAP)
• Çevre ve Orman Bakanlığı (E-Çevre izinleri)
• Şeker Kurumu Elektronik Veri Sistemi (EVİS)
Elektronik imzanın sunduğu faydalar:
• Hukuki geçerlilik,
• Zaman, para ve iş gücünden tasarruf,
• İnkar edilemezlik,
• Arşivleme kolaylığı,
• Elektronik ortamda güvenli belge paylaşımı
• Güvenlik sorunlarına kolay ve hızlı çözüm.